Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Melih Gökcek, de aan de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) verbonden burgemeester van de Turkse hoofdstad Ankara is een verwoed twitteraar. In de maximaal 140 tekens heeft hij een kenmerkende stijl. Wanneer hij een probleem heeft met iemand dan vraagt hij de betreffende persoon of die een ‘Armeniër’ is.
Stel je voor dat een burgemeester van een grote stad in Nederland aan hen die hem niet aanstaan via de sociale media vraagt of hij een Turk is. De vergelijking gaat misschien niet helemaal op, maar komt toch aardig in de buurt.
‘Walgen’
Hoewel er voor 1915 om redenen die nauwelijks uitleg behoeven veel meer Armeniërs in Turkije woonden, kent het land ook nu nog een Armeense gemeenschap. De journalist Hayko Bagdat behoort daartoe. Hij was met afschuw vervuld over de voor Armeniërs beledigende tweets van Gökcek en hield dat niet voor zich.
De uitermate snel op zijn teentjes getrapte Gökcek diende een aanklacht in wegens laster en belediging, onder andere omdat Bagdat het woord ‘walgen’ gebruikt had. Gökcek had zelfs de euvele moed om de Armeens-Turkse journalist van het ‘aanzetten tot haat en vijandigheid’ te betichten.
Absurd, maar in een land waar de regering justitie volledig controleert gaat een rechter uiteraard mee in de grieven van de Ankarese burgervader. Al is het maar om werkloosheid te voorkomen. Er zijn per slot van rekening al meerdere kadi’s de laan uitgestuurd.
De rechter bedacht een vonnis van 105 dagen petoet, maar zette die straf uiteindelijk om in een boete. De Turks-Armeense journalist zal echter menen dat niet hij, maar Gökcek moet dokken. Naar het Europees voor de Mensenrechten (ECHR) dus maar weer? Ze hebben daar een dagtaak aan Turkije, dus dit kan er ook nog wel bij.
Ciftci
De meeste beledigingszaken houden zoals bekend verband met president Erdogan. Een opmerkelijk geval is dat van Dr. Bilgin Ciftci. In 2014 vergeleek hij Erdogan op Facebook met Gollum, het fascinerende karakter uit Tolkiens boek In de ban van ring en de gelijknamige film. Ciftci deed dat met drie foto’s van Gollum en Erdogan.
Het duurde niet lang voordat een juridische procedure tegen Ciftci op gang kwam. In oktober jl. verloor hij al zijn baan bij het Instituut voor Volksgezondheid, maar er hangt hem ook nog een gevangenisstraf boven het hoofd. De rechtbank suggereerde dat Ciftci’s uiting in strijd is met ‘de wil van het Turkse volk’ en ‘onderdeel vormt van een operatie om de reputatie van een gekozen regering te bezoedelen.’
Of Ciftci hiervoor veroordeeld kan worden hangt af van de vraag of Gollum goed of slecht van aard is. De rechter verklaarde dat hij daar niet over kan oordelen, omdat hij niet bekend is met de boeken van Tolkien. Daarom gelaste hij een onderzoek door een ‘Tv-expert’ en twee gedragswetenschappers. Ironisch genoeg staat hierdoor niet alleen Ciftci terecht, maar ook het karakter Gollum.
Jackson
De zaak kreeg een internationale dimensie toen de regisseur van de film In de ban van de ring, Peter Jackson, zich ermee bemoeide. Jackson wees op de gespleten persoonlijkheid van Gollum en omschreef diens alter ego Smeagol als ‘vriendelijk’. Volgens de uit Nieuw-Zeeland afkomstige regisseur ging het bij Ciftci niet om Gollum, maar om Smeagol.
Ook hoofdrolspeler Elijah Wood (Frodo) voelde zich geroepen om er zich via Twitter over uit te laten. Volgens hem was het los van de vraag of Gollum goed of slecht is ‘horrifying’ dat Ciftci hiervoor een de gevangenis zou kunnen belanden.
De advocaat van Ciftci wil de verklaringen van Jackson en Wood in het dossier op laten nemen, maar het is nog niet bekend of de rechtbank daarmee akkoord gaat. Het was perfect geweest wanneer de advocaat de schrijver Tolkien op had kunnen roepen als getuige, want die bedacht Gollum immers. Tolkien vertrok echter al in 1973 naar de eeuwige jachtvelden van Midden Aarde.
Verslaving
Voor wie het verhaal niet kent: in Tolkiens In de ban van de ring draait het allemaal om een ring met magische krachten. Gollum/Smeagol vindt deze ring bij toeval en raakt volledig verslaafd aan de bijzondere eigenschappen van het voorwerp. Het doet denken aan een drugsverslaving.
Vanuit het perspectief van verslaving is Ciftci’s vergelijking tussen Gollum en Erdogan niet eens zo gek. Alleen bestaat de drug bij de Turkse president niet uit een magische ring, maar uit macht. Dat hij daar niet genoeg van kan krijgen wordt geïllustreerd met zijn intentie om via een presidentieel systeem zoveel mogelijk macht naar zich toe te schuiven.
Zoals Gollum in zijn doen en laten wordt beïnvloed door de ring, zo gebeurt dat bij Erdogan door macht. Althans, tot die conclusie kwam de Britse psycholoog Ian Robertson in 2013. Volgens hem is Erdogan door een overmatige dosis macht niet meer in staat om zijn eigen handelen kritisch te beoordelen.
Evrensel
Ondertussen is Ciftci niet meer de enige die met justitie in problemen is gekomen naar aanleiding van de vergelijking tussen Erdogan en Gollum. De krant Evrensel berichtte uitgebreid over de zaak. Te uitgebreid als het aan Justitie lag, want de krant kreeg een juridisch onderzoek aan de broek. Op 19 oktober jl. werd Evrensel-hoofdredacteur Vural Nasuhbeyoglu in ieder geval voor verhoor door een rechtbank ontboden.
Je zou gaan denken dat er in Turkije geen belangrijker kwesties spelen…
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
‘…Ankarese burgervader.’
Leer schrijven.
Het is Ankariotische burgervader.
En als je het niet zeker weet, probeer dan geen interessante zinnen te bouwen, maar schrijf gewoon ‘burgervader van Ankara’.
Het verschil tussen Gollum en president Erdogan is dat Gollum van de drug wil proeven voor zijn eigen gerief. President Erdogan gebruikt zijn macht hoofdzakelijk om zaken in Turkije en daarbuiten voor elkaar te krijgen in het belang van het Turkse volk.
.
De reden waarom Ciftci in de problemen is gekomen is omdat Ciftci vooral wil benadrukken dat president Erdogan de macht voor slechte zaken wil gebruiken, daarbij verwijzend naar Gollum. Dat is bezijden de waarheid en daarom zit hij nu terecht in de problemen. Zou Ciftci de foto’s hebben gepubliceerd om het alter-ego Smeagol te benadrukken, dan zou er niets aan de hand zijn geweest. Het zou ook meer recht hebben gedaan aan de werkelijkheid.
.
Maar rechtsom of linksom, de moraal van ook dit verhaal is voor de zoveelste keer dat een ‘journalist’ in de problemen komt omdat hij het nodig vind om de president af te zeiken.
Ik begrijp niet waarom er zoveel mensen zijn die vervolgens oprecht beledigd gaan doen wanneer zo’n nep-journalist op wettelijke basis terecht wordt vervolgd wegens belediging van het staatshoofd.
.
Het is net zoiets als dat iemand maar consequent door het rode stoplicht blijft rijden en de boetes die hij daarna ontvangt gaat aanvechten omdat hij vind ‘dat het allemaal toch niet zo erg is wat hij heeft gedaan’?
.
Mijn advies: Zorg dat je de wet waar je het niet mee eens bent veranderd, en hou je tot die tijd aan de bestaande wet. Dat moeten we allemaal. Iedereen die denkt boven de wet te staan of het privilege geniet wetten naar eigen goeddunken in te mogen vullen moet naar Antarctica vertrekken. Daar kom je er misschien mee weg.
.
En jij Edel, zou eens op moeten houden met wetsovertreders te verdedigen. Daarmee geef je namelijk min of meer aan hetzelfde te verdedigen als de overtreder, waardoor je schuldig bent aan dezelfde overtreding.
Vandaag is een heel pakket aan toezeggingen aan het volk bekend gemaakt.
Voor ons, Nederlandse Turken is de meest significante maatregel dat het afkoopbedrag voor de dienstplicht wordt verlaagd van 6.000 euro naar een voor meer mensen betaalbare 1.000 euro.
Nog steeds 1.000 euro teveel naar mijn mening, want van mij mag heel de dienstplicht afgeschaft worden en worden vervangen door een professionele krijgsmacht.
.
Maar goed, hierboven schreef ik dus al dat president Erdogan en de AKP regering met Smeagol vergeleken zouden moeten worden. Dat zou recht doen aan de situatie. Turkije wordt welvarender en ALLE Turken merken dat. De Turken die in het buitenland leven merken dat doordat de prijs voor het afkopen van de dienstplicht omlaag gaat, maar de Turken in Turkije merken dat doordat bijvoorbeeld het minimumloon omhoog gaat.
Iets wat de oppositie al veel eerder had voorgesteld, ware het niet dat het te makkelijk is om zoiets vanaf de zijlijn te roeptoeteren, als je verder toch niet verantwoordelijk bent voor het sluitend krijgen van het budget.
.
De AKP regering bewijst hiermee alle verkiezingsbeloften in te lossen en betrouwbaar te zijn. Dat is een nieuw fenomeen voor Turkije, waar door andere partijen tot op heden de ene leugen aan de andere werd geregen om maar stemmen te winnen.
Door de actie van vandaag heeft de AKP nu al mijn stem vastgelegd voor de verkiezingen in 2020!
.
Misschien niet helemaal politiek correct om te zeggen, maar mijn persoonlijke mening is dat het me geen fluit uitmaakt of in de aankomende 4 jaar mensen in de regering zichzelf verrijken of niet. Ik vind dat ze het nog verdienen ook. Wat is er op tegen, dat we er met zijn allen beter van worden?
Ik kan mij regeringen herinneren die zichzelf, het land en het volk tekort hebben gedaan door het land naar de verdommenis te helpen omdat er binnen de coalitie zo nodig geruzied moest worden over futiliteiten.
.
Wij zijn als Turkije zijnde gezegend met een partij als de AKP.
Allah razi olsun, halkimizdan esirgemesin.
Vooruit naar 2023!
Hoe goed jij en alle anderen zijn best doen het wil maar niet lukken. Erdogan is vele malen slimmer als degene die hem willen schaden. Het is een zeer machtige man met zeer goede leider eigenschappen. Al jaren proberen ze hem van het politieke toneel weg te krijgen door steeds in aanval te gaan middels intern, extern, politieke samenkomst van partijen die zich de blok van 60 procent noemden, Gulen terroristen, Gezi-zekalilar, samen opererende media, PKK partij HDP en nu zelfs de Russen…het wil maar niet lukken, wat jammer toch voor degenen die zich hiervoor inspannen en steeds met lege handen komen te staan…het moet toch erg pijn doen bij ze…ik heb medelijden met hun. Ze moeten dagelijks het leven doorgaan met een hoop stress waar ze voorlopig niet van af zullen komen. Respect voor Erdogan.
Turkije heeft een grote oorlog nodig om de landverraders uit te pikken van de echte Turken die voor hun land sterven…
Om te beginnen met jou.