Istanbul – Het viel te verwachten dat de foto’s in de krant Cumhuriyet over het geheime wapentransport naar Syrië van de nationale inlichtingendienst MIT de gemoederen bezig zouden blijven houden.
President Erdogan had dat deels aan zichzelf te danken door te verklaren dat Cumhuriyet-hoofdredacteur Can Dündar hier ‘een zware prijs voor zou betalen.’ Bovendien voegde hij de daad bij het woord, want Cumhuriyet werd direct voor spionage aangeklaagd. Gisteren verwachtten we nog enigszins dat Erdogan daarmee zou wachten tot na de verkiezingen, maar we hebben hem weer eens onderschat.
In de aanklacht werd een verband gelegd met de beweging van Fethullah Gülen. Het is allemaal diep tragisch, maar als ze daarom gelachen hebben bij Cumhuriyet kunnen we dat begrijpen. De voormalige hoofdredacteur van die krant, de ondertussen overleden Ilhan Selcuk, werd door Gülens aanklagers namelijk opgesloten in verband met het bezopen Ergenekon-proces.
Diezelfde aanklagers worden nu door Erdogans marionetten binnen justitie vervolgd op basis van ongeveer dezelfde aanklacht die Selcuk aan zijn broek kreeg. Ondertussen blijft Cumhuriyet het kind van de rekening.
Mensenlief wat hebben Erdogan en Gülen een troep gemaakt van justitie in Turkije! Kranten worden vervolgd omdat ze kritisch schrijven, terwijl arbeiders van terrorisme beschuldigd worden als ze staken. Er is ondertussen vrijwel niets meer over van de Turkse rechtsstaat.
Kilicdaroglu
Kemal Kilicdaroglu, de leider van de oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP) viel over de bedreiging tegen Dündar, al wist hij op dat moment nog niet dat er daadwerkelijk een aanklacht bij Cumhuriyet op de mat was gevallen. In de provincie Kars, waar hij was voor een openbare partijbijeenkomst van zijn partij, zei Kilicdaroglu tegen journalisten:
‘Voor het eerst bedreigt een president openlijk een journalist over het onthullen van een leugen. Dit toont Erdogans onvermogen. In feite is het aan hem om zijn verontschuldigingen aan te bieden, omdat hij loog en de bevolking misleidde. Binnen de internationale arena staat Turkije nu tegen de muur. De handen van Erdogan en [premier] Davutoglu zijn met bloed besmeurd geraakt.’
Voor Kilicdaroglu leidt de rel rond Cumhuriyet tot vragen:
‘Uit welk land kwamen deze wapens naar Esenboga [de luchthaven van Ankara]? Hoe vaak gebeurde dat eerder?’
We voegen daar graag andere vragen aan toe. Voor wie waren de wapens bestemd? De Turkmen, de etnische Turken in Syrië, zei de regering. Goed, maar wat is dan de positie van de Turkmen in Syrië? Hun rol bij de aanval op het dorp Kassab vorig jaar suggereert niet bepaald dat ze wapens uitsluitend voor zelfverdediging gebruiken. Bovendien, gematigde soennieten worden niet door het regime van al-Assad aangevallen, dus…
Demirtas
Selahattin Demirtas, de leider van de oppositievoerende Democratische Volkspartij (HDP) daagde Erdogan en Davutoglu uit om live een Tv-debat met hem aan te gaan. In de provincie Bitlis zei Demirtas:
‘Ik heb hem [Erdogan] en zijn kleintje [Davutoglu] opgeroepen tot een discussie op TV. Durven jullie dat? Als jullie vertrouwen hebben in jezelf, je kennis en wijsheid, kunnen jullie alleen komen. Maar jullie kunnen ook honderd adviseurs meenemen.’
Daarmee sneed Demirtas een delicaat punt aan. Want hoewel Turkije gedurende verkiezingsperioden grossiert in openbare partijbijeenkomsten waarbij politici voor eigen parochie prediken, zijn debatten zoals die veel in andere landen op TV te zien zijn rond verkiezingen, hier een onbekend fenomeen.
Volgens Demirtas hoeft Erdogan tijdens een debat niet te vrezen als het waar is wat hij zegt. Voor de HDP-leider ligt dat anders wanneer het om ‘wonden, leugens, zonden of misdaden’ gaat.
‘Een regering die gebaseerd is op leugens en fraude, en islamitische en humanistische waarden schade heeft toegebracht, moet gestopt worden’, zei Demirtas verder in Bitlis.
Turkse auto
Wat doen Erdogan en, zoals Demirtas het stelde, ‘zijn kleintje’ Davutoglu, ondertussen? Naast het bedreigen van een journalist, vooral inspelen op nationalistische en Ottomaanse sentimenten. Om zo te trachten het door Cumhuriyet onthulde debacle te omzeilen.
Davutoglu zei tijdens een openbare partijbijeenkomst in de provincie Kirikale dat in augustus het prototype klaar zal zijn van de eerste volledig in Turkije geproduceerde auto. De in serie geproduceerde modellen daarvan zullen volgens hem in 2016 van de band rollen.
Erdogan gooide het over de boeg van de emotie. Een schepje aarde van het graf van een Ottomaanse soldaat is gereserveerd om over zijn eigen graf uitgestrooid te worden. Het was om tranen van in de ogen te krijgen…
Ondertussen is het onvoorstelbaar voor de president dat niet iedereen voor hem in katzwijm valt. Rijdend door de provincie Erzurum in zijn campagnebus keerde een groep vrouwen hem de rug toe, waarbij ze het voor de HDP kenmerkende overwinningsteken maakten. De president was er helemaal verdrietig over:
‘Het is erg interessant dat een groep hier… Neem me niet kwalijk, maar mijn fatsoen staat niet toe om het op een andere manier uit te drukken… Ze keerden hun rug naar me terwijl ze het overwinningsteken maakten. Wie een greintje besef heeft van beleefdheid en eer weet dat het parlement de plaats is voor politiek. Alleen parlementariërs hebben het recht om tegen een Turkse president te protesteren.’
Kortom, de burger moet zich gedeisd houden en lekker meegaan in de irrationele cultus rond Erdogan.
Fuat Avni
Het overduidelijk aan de beweging rond imam Fethullah Gülen verbonden twitteraccount Fuat Avni kreeg aandacht met de bewering dat de AKP nog voor de verkiezingen 200 personen die kritisch staan tegenover de regering zou laten aanhouden voor vervolging, waaronder veel journalisten. Ook de eerder genoemde Cumhuriyet-hoofdredacteur, Can Dündar, zou vervolgd worden stelde Fuat Avni.
En inderdaad er kwam een aanklacht tegen Cumhuriyet. Toen keken we echter wat Fuat Avni precies te melden had. Daar stond iets over figuren die eerder vervolgd werden in verband met de vermeende samenzweringen Ergenekon en Balyoz, zoals oud-opperbevelhebber Ilker Basbug. Zij zouden volgens Fuat Avni het onderzoek doen naar de personen die volgens hem (of hen) op het punt staan in opdracht van de AKP vervolgd te worden. Ilker Basbug die Can Dündar vervolgt? Dat gaat er bij ons niet in.
Istanbul/Peter Edel
