Merkwaardige goudhandel tussen Turkije en de Emiraten (COLUMN)

5
28

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Tot 2013 kocht Turkije met goud olie van Iran. Moest wel, omdat de internationale boycot tegen Iran uitsloot dat met geld werd betaald. Eind 2013 bleek dat de Iraanse Turk Reza Zarrab enorme vermogens verdiende door met die regeling te zwendelen en dat hij daartoe smeergeld betaalde aan ministers van de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). Vorig jaar werd Zarrab in de VS gearresteerd op beschuldiging van het ontduiken van de boycot. Als er niets tussen komt begint het proces tegen hem in augustus.

Door de overeenkomst met Iran waar Zarrab zoveel mee te maken had steeg de import en export van goud door Turkije explosief tot 2013. Dat jaar werd 302 ton van het edelmetaal geïmporteerd. In 2014 liep dat terug tot 131 ton en het jaar daarna tot 49 ton.

In 2016 nam de import van goud door Turkije echter weer toe tot 106 ton. Dit jaar lijkt de import verder te gaan stijgen. In het eerste kwartaal werd voor 2,7 miljard dollar geïmporteerd. In het recordjaar 2013 was dat in dezelfde periode maar 100 miljoen meer. Mogelijk komt het daardoor in 2017 tot een nieuw record.

VAE

Dit goud komt uit de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) naar Turkije. Dat valt om verschillende redenen op. In de eerste plaatst omdat de VAE een cruciaal onderdeel was van Zarrabs constructie. Daarnaast valt op dat de betrekkingen tussen Turkije en de VAE begin vorig jaar niet best werden ingeschat. De regeringsgezinde krant Yeni Safak veronderstelde destijds zelfs dat in de VAE een staatsgreep in Turkije werd voorbereid. Nadat er op 15 juli vorig jaar eenmaal een staatsgreep werd gepleegd in Turkije bracht vrijwel niemand die echter met de VAE in verband. In plaats daarvan verbeterden de betrekkingen tussen Turkije en de VAE.

Verder is het hoogst merkwaardig dat Turkije niet alleen goud uit de VAE importeert, maar dat het daarnaast bijna even grote hoeveelheden naar dat land exporteert. In maart van dit jaar werd bijvoorbeeld voor 740 miljoen dollar goud uit de VAE geïmporteerd, maar dezelfde maand ging daar voor 678 miljoen dollar naar terug. Het verschil verklaart wellicht waarom de goudreserve van de Turkse centrale bank in het begin van dit jaar met 50 ton groeide (terwijl de reserve aan buitenlandse valuta juist is gekrompen).

Nog een Zarrab-zaak

Het komt er dus op neer dat grote hoeveelheden goud heen en weer worden getransporteerd tussen Turkije en de VAE. Hier stinkt iets, en niet zo’n klein beetje. Wie niets ruikt moet zijn neus laten nakijken, maar bij de Turkse journalist Zülfikar Dogan is dat niet nodig:

‘…waarom overeenkomstige transporten heen en weer gaan tussen de twee landen, en wie verdient aan deze uitwisseling, behoeft uitleg. Aan de gedachte dat deze merkwaardige vorm van handel uit kan draaien op nog een “Zarrab-Zaak”, of een corruptieschandaal vergelijkbaar met die in 2013, valt moeilijk te ontkomen.’

Tja, als er iemand is die licht kan werpen op deze vreemde gang van zaken is het waarschijnlijk de in deze materie gespecialiseerde Reza Zarrab.

President Erdogan is opvallend begaan met Zarrab en nam zelfs Trumps vertrouweling Rudy Guliani in dienst om een einde aan het proces tegen de in Iraan geboren Turk te maken. Zou volgens Erdogan alleen komen omdat Zarrab een Turkse staatsburger is. Over de andere 56 Turken in Amerikaanse gevangenschap hoort niemand hem echter.

Erdogan lijkt zich momenteel zelfs meer te bekommeren om Zarrab dan om uitlevering van imam Fethullah Gülen door de VS. In hoeverre houdt het rare goudspelletje tussen Turkije en de VAE daar verband mee? Met andere woorden, gaan de verklaringen van Zarrab waar Erdogan zo voor vreest niet alleen over het verleden, maar ook over het heden?

Politieke oplossing

Mocht Erdogan er tijdens zijn bezoek vanaf 16 mei aan Washington niet in slagen om tot een akkoord met Trump te komen, dan wordt de mogelijkheid levensgroot dat het daadwerkelijke proces tegen Zarrab in augustus zal beginnen. Eindelijk, want Zarrab zit al meer dan een jaar in voorarrest.

De kans op een dergelijk akkoord wordt kleiner door het verwachtte onderzoek in de VS naar de contacten van Trumps naaste medewerkers (of mogelijk van hem zelf) met Rusland. Geen omstandigheden waarin Trump zomaar eventjes de scheiding der machten met voeten kan treden door een ‘politieke oplossing’ van de kwestie Zarrab mogelijk te maken.

Dit belooft een spannend jaar te gaan worden…

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

5 REACTIES

    • Er verscheen een poos geleden een figuur op tv die verkondigde dat de Turkse goudreserves zwaar zijn geslonken. Deze meneer beweerde dat er 450 ton goud vanuit de Merkez bankasi is verscheept naar Londen , iets 30 ton goud naar de beurs van Istanbul waarvan de eigenaar een jood zou zijn. Er zou nog maar iets 15 tot 20 ton goud in Merkez bankasi liggen , wat is hiervan dan waar ??

  1. Kom eens met feiten in plaats van hardop in jezelf alleen maar vragen te stellen. Of geef gewoon toe dat je niks weet en alleen maar vaag suggesties loopt te spuien.
    Wat een slechte column zeg. Als dit, als dat… As, as, as … As is verbrande turf zeggen we hier in Amsterdam!
    Deze reactie zal ook wel weer niet geplaatst worden, want ja, kritisch he, en daar kan ie niet tegen.

  2. Als er één ding is dat ik het afgelopen jaar heb geleerd is dat aannames tot teleurstellingen leiden. Allereerst moet Trump van het toneel verdwijnen, het zij aangeklaagd of vanuit zichzelf. Tevens moet hij vervangen worden door iemand die niet de democratie ondermijnt. Dat laatste lijkt nogal lastig gezien Trump z’n keuzes voor belangrijke functies en de vele verdachten m.b.t. het Rusland onderzoek. Als Trump blijft zitten, dan is de kans dat de zaak rond Zarrab verstoord wordt erg groot.

    Tot nu toe zijn er zoveel dingen gebeurd in de Amerikaanse politiek dat ik de mogelijkheid dat Trump zijn volle termijn uitzit nog steeds groot inschat, misschien zelfs een herverkiezing. Vooral als ik zie hoe de republikeinen in het algemeen de onderzoeken proberen tegen te werken, of op z’n minst niet meewerken door irrelevante vragen te stellen tijdens de hoorzittingen. Daarnaast kunnen er ook vraagtekens gezet worden bij de gedragingen van minister van justitie, Jeff Sessions, die het zelf niet eens nauw lijkt te nemen met de wetten.

    Al met al moet er nog veel gebeuren voordat ik gerustgesteld ben dat de zaak tegen Zarrab doorgaat. Een lichtpuntje voor mij is dat de geschiedenis telkens opnieuw bewijst wat er met autocratische leiders met dictatoriale trekjes te wachten staat.

    PS Wat zou het grappig zijn als Recep bij aankomst meteen gearresteerd wordt net als Zarrab. Ik weet dat het onmogelijk is door talloze redenen, maar fantaseren mag gelukkig nog wel.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here