De beruchte tenen van de Turkse president (COLUMN)

14
17

umar index

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Vanwege hun ongeëvenaarde lengte heeft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan nu de beruchtste tenen ter wereld. Hij klaagde bijna 2000 landgenoten aan wegens belediging. Eerdere Turkse presidenten kwamen hooguit tot een paar.

Aangezien die beledigingen vaak het woord ‘dief’ betreffen, moet Erdogan volgens veel van zijn landgenoten ook lange vingers hebben, maar dat terzijde.

Ebru Umar

Dat de Nederlands-Turkse journaliste Ebru Umar werd aangehouden omdat zij het Turkse staatshoofd in tweets zou hebben beledigd, zette Nederland op zijn kop, maar kreeg ook elders op de planeet aandacht. Zo deed The New York Times er eveneens verslag van.

De grote vraag is nu of de aanhouding van Umar volgde uit de email van het Turkse consulaat in Rotterdam, waarin Turkse Nederlanders vorige week werden opgeroepen melding te maken van uitspraken op de sociale media die als beledigend voor Erdogan kunnen worden geïnterpreteerd.

Het Turkse consulaat hield vol dat er een vergissing in het spel was, maar wie dat gelooft heeft boter op het hoofd: de tekst van de email kon niet anders uitgelegd worden.

Het was erg toevallig dat Umar nog geen week na het versturen van die email werd aangehouden. Zoals het erg toevallig is dat de dag na haar aanhouding werd ingebroken in haar Amsterdamse woning.

Nederlandse regering

Naast lange tenen en lange vingers is er ook nog een lange arm; ‘de lange arm van Turkije.’ De Nederlandse regering staat onder druk om daar iets tegen te ondernemen. Waar zou dat uit kunnen bestaan? Om te beginnen kan er bij het Turkse consulaat op aangedrongen worden om de lijst met namen vrij te geven die vorige week werd opgesteld als gevolg van genoemde email. Dat die lijst bestaat kan bijna niet anders met zoveel medestanders van Erdogan in Nederland.

Wordt het bestaan van die lijst vastgesteld dan hebben (Turkse) Nederlanders het recht om te weten of ze er op staan. Niet in de laatste plaats omdat dan geanticipeerd kan worden op de consequenties ervan.

Weigert het Turkse consulaat hieraan mee te werken, dan maar een (internationale) rechtszaak om een en ander af te dwingen. Want het kan natuurlijk niet zo zijn dat Turkije een netwerk in Nederland ontwikkelt om informatie te vergaren over burgers terwijl de Nederlandse overheid daar geen enkel zicht op heeft. Nederland wordt geregeerd in Den Haag, niet in Ankara.

Özgen

Erdogan klaagt steen en been over beledigingen, maar beledigt zelf dat het een aard heeft. Wat hij bijvoorbeeld over academici heeft gezegd daar lusten de honden echt geen brood van. Een van hen, Nese Özgen, trok de stoute schoenen aan en klaagde Erdogan aan.

Voor Özgen heeft Erdogan met de beledigende opmerkingen die regeringsgezinde kranten van hem citeren de mensenrechten van academici, als de vrijheid van meningsuiting, expliciet beschadigd. Özgen signaleert daarnaast een atmosfeer waarin het bepaalde kringen vrijstaat om academici te beledigen aangezien de president daar bescherming toe biedt.

Woorden over academici als ‘schurk’, ‘diep duister’, ‘onwetend’, ‘afschuwelijk’, ‘verrader’, ‘verlengstuk van een terroristische organisatie’, ‘smerig’, ‘afval’ en ‘vervuilde ziel’, wil Özgen niet meer lezen van een president waarover zij stelt dat hij ook namens haar presidentiële diensten verricht.

Özgen herinnert eraan dat wetten ook voor de president gelden en dat hij daar niet boven staat.

Het is uiteraard de vraag of er een aanklager zal zijn die zich eraan durft te wagen om de klacht van Özgen op te pakken. Als er een Nobelprijs voor moedigheid bestond zou zij daar in ieder geval voor in aanmerking komen.

Wellicht krijgt het initiatief van Özgen navolging en wordt Erdogan ook aangeklaagd door anderen die hij beledigde. Alevieten, Armeniërs, atheïsten, Koerden, kunstenaars, milieuactivisten, de lijst is te lang om op te noemen.

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

14 REACTIES

  1. Dat Erdogan een autocraat of zelfs een dictator is, blijft vaak bij een constatering. Vervolgens zijn er anderen die dat ontkennen en vaak ontaarden de discussies – ook op deze site – in wederzijdse scheldpartijen. Maar waar het gedachtegoed van de Turkse president werkelijk op steunt blijft in de regel onbesproken. Weliswaar wordt dat door Peter Edel regelmatig geduid met de term ‘neo-ottomaans’, maar zo’n begrip blijft toch een beetje in de lucht zweven. Moet ‘neo-ottomaans’ worden opgevat als een herstel van het Ottomaanse rijk? Maar die staat was eeuwenlang niet exclusief Turks en omvatte door de uitgestrektheid van het rijk grote minderheden die, zij het tot op zekere hoogte, autonomie werd gegund. Maar het is duidelijk dat Erdogan weinig opheeft met minderheden (voornamelijk Koerden en Aleviten). Of moet ‘neo-ottomaans’ worden begrepen in religieuze zin, dus als een terugkeer naar het kalifaat (en dan bedoel ik niet IS, maar het Ottomaanse kalifaat). Wellicht zijn er nog andere richtingen denkbaar die aan het begrip ‘neo-ottomaans’ invulling geven.
    .
    In dat verband wil ik wijzen op een lang en doorwrocht artikel van Betsy Udink in de Groene Amsterdammer van deze week (dat overigens al eerder is verschenen). Udink (1951) was jarenlang correspondent in het Midden-Oosten en schreef een aantal boeken, o.a. ‘In Koerdische kringen’ (2010) en ‘Meisjes van Atatürk, zonen van de Sultan’ (2015) en kan als een goed geïnformeerde turkoloog worden beschouwd.
    Zij koppelt het optreden van Erdogan aan de inmiddels overleden dichter en schrijver Necip Fazil Kisakürek (1904-1983). Deze Necip Fazil was in zijn tijd een van de belangrijkste voortrekkers van de politieke islam en kwam daardoor regelmatig in conflict met de kemalistische elite. Erdogan omschreef zijn ontmoetingen met de dichter als ‘de gelukkigste tijd’ van zijn leven. Niet alleen omdat hij een groot bewonderaar was van zijn literaire werk, maar ook omdat Necip Faz?l een groot ‘denker’ was en een ‘man van de daad’.
    .
    Necip Fazil was voorstander van het leiderschap van een z.g. basyüce of wel een Verheven Leider die kan worden vergeleken met de fascistische Italiaanse ‘duce’ Mussolini en Spaanse ‘caudillo’ Franco . De basyüce zou moeten worden bijgestaan door een raad van 101 ‘eminenties’, vrome en strenge soennieten ‘die hun materiële zaken op orde hebben en moreel hoogstaand zijn’. Wanneer de raad en de Verheven Leider onenigheid hebben, mag het volk als scheidsrechter optreden. Politieke partijen bestaan niet in het geïdealiseerde systeem.
    Necip Faz?l meent dat democratie een abjecte westerse, joodse uitvinding is die niet overeenstemt met de inhoud van de Koran: ‘Communisten, joden, proto-joden, vrijmetselaars, CHP’ers, inbrekers, zakkenrollers en moordenaars, die willen democratie omdat ze daarmee de Turkse natie om zeep kunnen brengen. Democratie is niet voor moslims want het heeft geen eeuwigheidswaarde. Het enige wat voor de eeuwigheid staat, is de islam. Alleen de islam is zaligmakend.’ Niet alleen het heftige anti-semitisme van Necip Fazil is opvallend, maar ook de strijd tegen de ‘ongelovigen’ die vooral gevonden worden in de CHP, de partij van Atatürk.
    .
    Voor wie meer wil weten verwijs ik naar https://www.groene.nl/artikel/we-gaan-het-land-zuiveren
    Van belang is dat er veel overeenkomsten zijn tussen de ideeën van Necip Fazil en Erdogan. Het anti-joodse sentiment is bij Erdogan duidelijk aanwezig als ook zijn ultieme wens om een autocratisch presidentieel systeem in te voeren. Verder zijn volstrekte onwil om een regeringscoalitie te vormen (tenzij een eventuele partner zich onderwerpt aan zijn wil).
    Wie Erdogan en zijn AKP wil bestrijden moet hem niet beledigen, maar doet er beter aan om zowel binnen als buiten Turkije de inhoudelijke discussie te voeren. En weliswaar moeten we krachtig en compromisloos opkomen voor de vrijheid van Ebru Umar, maar ons ook realiseren dat haar gescheld via tweets en columns in Metro en GeenStijl weinig bijdragen aan kritische meningsvorming bij Turkse Nederlanders. Integendeel.

    • Kees, ik gebruik het woord ‘neo-Ottomanisme’ omdat het beleid van de AKP het meest onder die term bekendstaat. Andere termen in dit verband zijn ‘pan-islamisme’, ‘pan-soennisme’ of ook wel ‘strategische diepte’. Die begrippen heb ik ook wel genoemd, maar het is natuurlijk sowieso duidelijk dat sentimenten over de Ottomaanse periode een belangrijk onderdeel van Erdogans ideologie vormen, al hadden de Koerden destijds dan autonomie. Verder heb ik Kisakürek zoals je weet in mijn boek genoemd. Niet alleen als invloed op Erdogan, maar ook in verband met Abdullah Gül, die met name uit die school afkomstig is. Het verschil tussen Erdogan en Gül bij de invulling die zij aan het presidentschap geven of gaven, toont dat een overeenkomstige invloed toch tot een ander beleid kan leiden. Verder ben ik het helemaal met je eens dat beledigen nergens toe leidt. Veel beter is het om feiten onder de aandacht te brengen. Umar doet dat niet en scheld alleen maar. Dat is dan ook een van de redenen waarom ik haar een verschrikkelijk mens vind. Neemt niet weg dat haar aanhouding verontrustend is, vooral omdat er een bepaalde grens mee doorbroken lijkt te zijn.

  2. @ Peter

    Dan zijn we het eens (wat mij niet verbaast, want doorgaans zitten we op dezelfde ‘lijn’). Natuurlijk heb ik er geen moment aan getwijfeld dat Kisakürek bij jou bekend was en inderdaad wordt hij vermeld in de ‘Diepte van de Bosporus’. Maar ik vind het artikel van Betsy Udink vooral van belang omdat er – en dat geldt voor alle boeken – nu eenmaal meer mensen zijn die jouw boek niet dan wel gelezen hebben. Ook al vanwege het ontbreken van een Turkse vertaling (maar over dat waarom heb je al eens uitgelegd).
    .
    Ik vind het artikel van Udink dat gemakkelijk op internet is terug te vinden van belang. Zodoende kunnen de bezoekers van deze site beter begrijpen hoe sommige schrijvers op deze site (b.v. Hayret) aan hun ideeën komen.

  3. Ebru Umar zal boeten voor de leugenachtige,beledigende, vernederende, kleinerende, stigmatiserende woorden die zij uitsprak. De armeen in vernederlandste Turken kleren wordt hopelijk de tong uitgerukt. En alle linkse(neo-liberalen) en rechtse Nederlanders zijn ook onze vijanden. Links, rechts, conservatieve Turken zouden niet voor haar opkomen. Ja de chp schijnt nu voor haar hier en daar op te komen. Ik denk dat ze haar alleen van de laatste tweets kennen,zodra ze erachter komen wat voor een Nederlandse garbage ze heeft geschreven. Kan ze zich beter verbergen en nooit meer naar Turkije komen. F@/#”‘/k Ebru Umar en de hypocriete fascisten die achter haar staan.

    • Heb je van je ouders zo leren schelden? En om nu wederom de term Fascisme onterecht te deponeren en dan ook nog eens een vijand creëren? Manman tel je zegeningen dat je in vrede kan leven in ons Nederland. De bemoeienis van de Turkse overheid met mijn medelander (ook jij!!!) gaat een grens over. Iemand met een Nederlands paspoort heeft recht op vrije meningsuiting en bescherming van de Nederlandse overheid. Daar heb jij het mee te doen en te respecteren ondanks je niet eens bent. Dat is zo bijzonder aan democratie. Wel even wennen hè!

      • Afgezien van de f@(;_#:k heb ik niet gescholden. Als jij mij iets mag verwijten mijn beste Shmuel. Dan is het dat ik mij verlaag tot de niveau van Ebru Umar. Als er iets was als Anti-semiet maar dan voor Turken bedoeld (anti-turanist?)dan was Ebru Umar het. Jij hebt hier een antinsemiet laten verbannen, waar was zijn vrijheid dan? Maar dat is anders natuurlijk. Als.jij dan tegen mij zegt dat wat Ebru umar doet moet kunnen dan zij wij uitgesproken. Ik zal mijn menselijke kant tonen Ebru umar mag van mij een fikse geldboete krijgen en nee geen verbannimg uit Turkije. Echt waar hoor ik wil ook vtede op aarde etc etc. Maat dat wat Ebru umar schreef dat heeft mij persoonlijk heel erg gekwestst. Nederturkjes, Turkse tuig, kutmarrokanen dat moet zij allemaal kunnen schrijven? Dan moeten de antinsemieten hier ook antijoods kunnen schrijven en moeten we niet met dubbelle maten meten. Fuck Erdo?an kunnen zeggen hoort bij Democratie. Ik hoop voor Ebru maar dat de Akp niet ineens een oud Kemalistische wet gaan gebruiken. Dat is beledidging van de Turkse identiteit en dan heeft zij een probleem, maar Ebru heeft gespeeld met vuur. Kijk ik heb het nu meer beschaafd verwoord. Als je dan nog steeds haar kant gaat kiezen dan ga fietsen.

        • Nou kerel ik kan begrijpen dat je het niet met haar eens bent maar is dat dan omdat jij haar aangeklaagd hebt? Want dat is vlgs mij haar doelgroep geweest die zij zo benaderde. En dan nog even jouw foute uitval naar mij… Ik heb niemand verbannen en kan dat ook niet. Dat mag je wel terugnemen vind ik. troost je ik ga niet fietsen 🙂

  4. De scheldende Turk verlaagd zich tot niveau van Geert wilders en de gemiddelde rechtse Nederlander. Foei Turken wees dankbaar dat je beledigd wordt in Nederland.

  5. iedereen opeens turkije en erdogan expert,,ik noem dat graantje meepikken zoals ebru umar ,nu is ze wel populair dankij erdogan
    Dus dank u erdogan

  6. peter@ ik denk niet dat jij zo bezorgd bent over turkije,ik denk eerder dat je je mislukte carriere een boost wilt geven dankzij erdogan ,Een graantje meepikken dus

  7. Wie, of hoeveel procent, van de inwoners van bepaalde landen zouden akkoord gaan om hun dubbel of trippel nationaliteit in te leveren?
    Moet een mens een dubbele nationaliteit hebben om te kunnen functioneren onder de weten van een bepaald land?
    Moeten inwoners, personen die geboren zijn in een bepaald land ook een andere nationaliteit kunnen aannemen en de voor delen van deze dubbele nationaliteit kunnen gebruiken om te stemmen?
    Geef ieder de kans die een dubbel, of meerdere, nationaliteit heeft te kiezen welke nationaliteit ze willen en neem de andere nationaliteiten af.
    Ik heb één nationaliteit en heb mij te schikken naar de wetten de gewoonten van dat land. Ik kan niet gaan stemmen voor een land waar ik enkel op verlof ga gedurende vier weken en mij te gaan bemoeien met de binnenlandse politiek. Laat ons daarmee beginnen.
    Met vriendelijke groeten van de man met één nationaltiet.

    • Een zeer slecht onderbouwde opmerking,namelijk: ik kan met één nationaliteit van een ander land waar ik vier weken op vakantie ga nog altijd blijven stemmen terwijl ik hier leef. Met andere woorden, ik lever de Nederlandse nationaliteit in en behoud mijn Turkse. De Turkse politiek spreekt mij méér aan als de Nederlandse. Komend jaar ga ik i.i.g. Stemmen op Denk! Het gaat jou niets aan of ik in een ander land een politieke voorkeur heb of dat ik daar actief in ben. Het zit je gewoon niet lekker dat er veel gestemd is op de AKP, vemoedelijk had je anders gereageerd of zelfs helemaal niet indien er veel op de HDP was gestemd.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here