Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – In 1984 maakte de Britse band Frankie Goes To Hollywood de videoclip Two Tribes. Daarin nemen de Amerikaanse president Reagan en de Russische secretaris-generaal Tsjernenko het tijdens een robbertje stoeien tegen elkaar op. Momenteel wellicht geen verkeerd idee voor de Russische en Turkse presidenten Poetin en Erdogan. De karateka tegen de voetballer, maar het zal er niet van komen; het blijft bij moddergooien.
Poetin beschuldigt Erdogan en zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) van oliehandel met de Islamitische Staat (IS), en daarmee van het financieren van deze jihadistische organisatie. Erdogan reageerde des duivels. Hij zei zijn ontslag aan te bieden wanneer Rusland dit hard kan maken. Bij eerdere beschuldigingen uit binnen- en buitenland, zoals over corruptie, liet hij dat argument achterwege. Het illustreert hoezeer Erdogan in zijn wiek geschoten is door Poetin.
Satellietbeelden
‘Vol verwachting klopte ons hart’, over de door Rusland aangekondigde bewijzen, maar toen eind deze week satellietbeelden gepresenteerd werden waarop met olie geladen vrachtwagens op weg naar Turkije te zien zouden zijn was de indruk niet overweldigend. Bewijs dat Erdogan iets te maken heeft met de olie van IS leverde het al helemaal niet.
Zelfs als de satellietbeelden tonen dat er langs illegale weg olie naar Turkije gaat vanuit Syrië stelt dat weinig voor. Dat gebeurde al ver voordat de Syrische vlam in de pan sloeg. En al ver voordat de AKP aan de macht kwam in Turkije.
Dat ook nu nog olie gesmokkeld wordt is geen groot geheim, en dat IS zich daar voor een deel mee financiert evenmin. Het is zeker mogelijk dat lokale AKP-bestuurders de blik afwenden om oliesmokkel mogelijk te maken en hun portemonnee te spekken, maar dat bewijst niets over kennis daaromtrent bij Erdogan en de centrale regering in Ankara.
Obama
Een andere vraag is echter of de AKP-regering zich voldoende inzet om smokkel van olie uit Syrië naar Turkije tegen te gaan. Niet als het aan de Amerikaanse president Obama ligt.
Tijdens een toespraak op 1 december in Parijs voor de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) drukte Obama zich diplomatiek uit, maar zijn boodschap loog er niet om. Hij zei dat de Turkse regering het een ander bereikt heeft bij het afsluiten van de Turks-Syrische grens om oliesmokkel tegen te gaan en te voorkomen dat IS-strijders via Turkije naar Syrië trekken, maar ook dat 98 kilometer nog steeds onvoldoende beveiligd is.
Volgens Obama beseft Erdogan zich dat Turkije in dit verband ‘a better job’ zou kunnen doen. Klonk al even diplomatiek, maar in zijn formulering zit de vraag besloten waarom het zo lang duurde voordat de AKP hier werk van begon te maken. Een beetje dubbel is dat wel, want de VS richten zich zelf pas sinds kort op de oliehandel waarmee IS zich financiert.
Davutoglu
Premier Davutoglu pareerde Obama’s kritiek met het argument dat er 30.000 Turkse soldaten nodig zijn om de grens volledig te controleren. Dat is volgens Davutoglu onmogelijk. Krom, want de AKP maakte herhaaldelijk kenbaar bereid te zijn met een grote troepenmacht een ‘vrije zone’ te willen creëren in Noord-Syrië als de VS en de Europese landen daaraan meewerken. Om een dergelijke zone te handhaven zullen niet minder dan 30.000 soldaten nodig zijn.
Verder zei Davutoglu dat er met een afgesloten grens geen Syrische vluchtelingen naar Turkije kunnen komen. Volledige controle over de grens sluit echter geen (streng gecontroleerde) grensovergangen uit waar vluchtelingen gebruik van kunnen maken.
Davutoglu wekt zo alleszins de indruk dat hij de mogelijkheid van illegale grensoverschrijding in stand wil houden, met de vluchtelingen als argument, maar met als consequentie dat de Turkse grens de ‘poort naar de jihad’ blijft. Het door Obama genoemde aspect van oliesmokkel liet Davutoglu overigens geriefelijk buiten beschouwing in zijn reactie.
De pot verwijt…
Ik zal de enige niet zijn die weinig onder de indruk was over de Russische ‘bewijzen’ over olie van IS voor Turkije en de vermeende rol daarbij van Erdogan. Poetin zal zich dat realiseren en de noodzaak inzien om met aanvullend bewijs te komen. Slaagt hij daar niet in dan lijdt hij gezichtsverlies en scoort Erdogan.
Zelfs als Rusland meer bewijs kan produceren houdt Erdogan echter nog een pijl op zijn boog. In dat geval gaat het spreekwoord ‘de pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet’ gelden, want dan mogen het aan Rusland gelieerde regime van al-Assad in Damascus en de Koerdische strijders in Noord-Syrië, waar de AKP zo zwaar tegen gekant is, zich extra verdedigen ten opzichte van beschuldigingen dat zij (al is het uit noodzaak) ook olie van IS betrekken.
Boycot
Ondertussen tracht de AKP de eventuele effecten van een economische boycot door Rusland te bagatelliseren. Davutoglu zei dat Turkije eenvoudig alternatieve afzetgebieden kan vinden voor zijn producten. Dat was sowieso hard nodig, want al voor de heibel tussen Ankara en Moskou ontstond liep de Turkse export naar Rusland danig terug. Sterker nog, de Turkse export liep over de gehele linie terug dit jaar.
Oekraïne wordt genoemd als alternatief afzetgebied. Toen het nog dik aan was tussen Turkije en Rusland zal een uitbreiding van de handelsbetrekkingen met dat land lastig hebben gelegen, maar in de nieuwe situatie ontstaan uiteraard nieuwe mogelijkheden. In de ogen van de Oekraïners is Turkije immers getransformeerd van vriend van een vijand, tot vijand van een vijand.
Oekraïne zegt meer graan, maïs en zonnebloemolie uit Turkije te willen exporteren. Of men ook met import van groenten en fruit wil compenseren voor de Russische boycot is onduidelijk. Het zal ook in Oekraïne niet onopgemerkt zijn gebleven dat Rusland en een aantal Europese landen dit jaar Turkse groenten en fruit terugstuurden wegens besmetting met veel insecten en te grote hoeveelheid pesticiden.
Textiel/toerisme
De AKP dient ook nieuwe afzetgebieden te vinden voor andere dan alleen agrarische producten. Zo zou het goed kunnen dat textiel uit Turkije binnenkort eveneens niet meer welkom is in Rusland. Ook daar dient dus een alternatief voor gevonden te worden. Was eveneens al eerder nodig, want de export van textiel naar het noordelijke buurland liep eerder dit jaar ook al terug.
Export is bovendien maar een van de problemen waar Turkije door de Russische boycot mee geconfronteerd wordt. Daarnaast is er het toerisme. Een geluk bij een ongeluk voor Turkije is dat het toerisme naar Egypte terugloopt omdat dit land in toenemende mate als onveilig wordt beschouwd door westerse toeristen.
Turkije levert met zon, lage prijzen en toeristische trekpleisters een vergelijkbaar aanbod als Egypte, maar lijdt met de aanslagen van de Koerdische PKK en IS, alsmede de nabijheid van Syrië, zelf ook reputatieverlies wat betreft veiligheid. Dat is een complicatie bij het vinden van compensatie voor de twee miljoen Russische toeristen die Turkije dreigt mist te lopen.
Bouwsector
Wanneer de boycot van Rusland zich verder uitstrekt naar de in dat land actieve Turkse bouwondernemers – wat heel goed mogelijk is – ontstaat een extra probleem.
Rusland vormt voor de Turkse bouwsector al jaren een grote markt. Er werken momenteel 10.000 Turken aan bouwprojecten in Rusland. In 2014 waren dat er 47 en die brachten 3,58 miljard euro in het laatje. Valt die markt geheel weg dan zal ook daar een alternatief voor moeten worden gevonden.
De Turkse bouwsector heeft ook op ander fronten problemen ondervonden in het buitenland. In Libië met name, waar Turkse bouwondernemers grote verliezen leden. De keuze van de AKP voor de door de Moslim Broederschap gesteunde regering in Tripoli is daar de oorzaak van.
Optimisme
De AKP tracht de Turken gerust te stellen over de gevolgen van een Russische boycot. Dat voorgespiegelde optimisme is de AKP eigen. Als gevolg van die instelling moest de prognose over groei van de economie en inflatie de laatste jaren bijvoorbeeld vaker bijgesteld worden.
Natuurlijk, een positieve opstelling is gezond, maar realistisch beschouwd zal er toch erg veel werk aan de winkel zijn wanneer Poetin voet bij stuk houdt. Los van elkaar zijn de Russische strafmaatregelen niet onoverkomelijk; het is de combinatie die de opdracht zo aanzienlijk maakt. Het zal in ieder geval tijd kosten, en dat is geen situatie die de om andere redenen al onder druk staande Turkse economie goed kan gebruiken.
Wordt de opdracht met goed gevolg afgerond, dan toont de Turkse economie een veerkracht die haar op de lange duur zeker sterker kan maken. In die zin kan de ontstane situatie uiteindelijk zelfs een voordeel bieden. Het zou echter naïef zijn om nu al te stellen dat het allemaal wel los zal lopen en uit te gaan van vanzelfsprekendheden.
Het onder ogen zien van een probleem is de eerste voorwaarde voor het oplossen ervan. Dat lukt niet wanneer arrogantie realiteitszin in de weg staat; en het is nu juist arrogantie dat voor een groot deel tot de heersende situatie heeft geleid (al kunnen de Russen er wat dat betreft ook wat van).
Ideologieën
Davutoglu zegt zoals gesteld dat het eenvoudig is nieuwe afzetgebieden te vinden. Dat leidt tenslotte tot de vraag waarom dat niet eerder gebeurde en waarom de focus zo sterk op Rusland lag.
Het antwoord op deze vraag bevindt zich naast opportunisme ten aanzien van de westerse boycot tegen Rusland in de voor de AKP gedurende de laatste jaren zo kenmerkende antiwesterse opstelling. Turkije werd daardoor richting Rusland gedreven. Gezien de historisch wankele verhouding tussen beide landen gold dat bij voorbaat al als een risicovolle ontwikkeling.
Turkije kwam klem te zitten tussen de twee ideologieën van de AKP. Met tegenover de (noord)oostelijk gerichte blik het pansoennitische neo-Ottomanisme. Die combinatie zorgde voor een explosief mengsel, waarbij het neerschieten van het Russische gevechtsvliegtuig voldoende was om de zaak op scherp te zetten.
Spanning
De noodzaak tot een realistisch besef van de situatie gaat verder dan de economische consequenties, want de crisis met Rusland heeft ook tot een verheviging van de spanning in de regio geleid, met de komst van wapens naar Syrië en Iran, alsmede naar de Middellandse Zee.
Sinds de Koude Oorlog hebben Oost en West niet zo afgetekend tegen over elkaar gestaan. Wie zich in dit verband aan verantwoordelijkheden onttrekt bewandelt een gevaarlijk pad. Zeker als een mentaliteit ontstaat waarin een bereidheid schuilgaat om het er eventueel op aan te laten komen. Die bereidheid proef ik nu soms bij de nationalistisch georiënteerde achterban van de AKP en dat is beangstigend.
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
Aardig geschreven dit keer Edel, valt niet heel veel op aan te merken.
Behalve dan dat uit je manier van denken en redeneren wel duidelijk blijkt dat je een linkse socialist bent die veel te langzaam schakelt.
Als jij een ondernemer zou zijn geweest, zou je overal achteraan rennen en binnen een jaar failliet zijn door je gebrek aan durf. Altijd maar het wikken en wegen en nooit gewoon dóen.
Maar daarom ben je ook maar een simpele columnschrijver en geen entrepreneur natuurlijk.
.
Tegen de tijd dat jij er eindelijk uit bent of het wel of niet verstandig zou zijn voor Turkije en Turkse ondernemers om andere markten te betreden hebben de ondernemers zelf die markten allang in beslag genomen.
In het artikel van Boerenbond werd immers al gezegd dat nu al enkele tientallen vrachtwagenladingen groenten uit Spanje met bestemming Oekraïne zijn geannuleerd en zijn vervangen door goederen uit Turkije. En dat terwijl de Russische boycot nog niet eens is geëffectueerd.
.
Edel schrijft:
‘Een geluk bij een ongeluk voor Turkije is dat het toerisme naar Egypte terugloopt…’
Je kunt iets een gelukje noemen als iets incidenteel is. Jij wilt alle ‘gelukjes’ van Turkije in de afgelopen jaren steeds weer afdoen als tijdelijke incidentjes. De hoeveelheid aan incidentjes of ‘gelukjes’ zoals jij ze placht te noemen moet inmiddels toch wel een structurele werkelijkheid worden genoemd.
Zoals ik al eerder heb gesteld, en hiermee alleen maar wordt onderbouwd, heeft Turkije zóveel lijntjes in de vijver liggen dat er altijd wel een vis bijt als een andere even niet wil bijten. Daarmee heeft Turkije iedere avond een heerlijke warme maaltijd op tafel staan.
Valt Rusland weg? Dan gaan we naar Iran, nu dat daar de boycot wegvalt. Valt Israël weg? Dan gaan we in Noord-Afrika verder. Enzovoort, enzovoort. Turkije handelt wat dat betreft exact zoals China. De hele wereld is ons handelsgebied.
Dat is het grote voordeel als je niet zo naïef maar de hele tijd over mensenrechten, persvrijheid en rechten van homo’s loopt te zaniken zoals de EU doet.
.
Tenslotte:
Maho merkte gisteren zeer terecht op dat Rusland in feite zichzelf alleen maar aan het boycotten is. Zij doen zichzelf pijn, en vooral Putin in hoogst eigen persoon schiet zichzelf in de voet.
Eergisteren maakte de OPEC bekend geen beperkingen aan de productie te stellen, terwijl de wereldolievoorraden alleen maar groter zijn geworden de afgelopen maanden.
In eerste instantie wil de OPEC hiermee de Amerikaanse schalieolie producenten uitschakelen en in tweede instantie grote investeringen in nieuwe (moeilijke) olievelden door de grote oliemaatschappijen frustreren, wat overigens behoorlijk slaagt.
En de OPEC wil dit voorlopig nog wel even volhouden, waardoor de verwachting is dat de olieprijzen tot ver in 2017 nog laag zullen blijven.
Voor Putin vervelende bijzaak is, dat ook zijn olie en gas steeds minder opbrengt. En met een sterk vergrijzende Russische bevolking die niets bijdraagt, maar wel steeds meer pensioengeld nodig heeft gaat dat steeds lastiger worden. Voordeel is dan weer wel dat met alle ingestelde boycotten door of tegen Rusland de Russen toch steeds minder producten kunnen kopen omdat het er simpelweg niet is.
.
Maar uiteindelijk gaat dit tot interne ontevredenheid leiden en komt Putin’s eigen nu nog ijzersterke binnenlandse positie steeds meer onder druk te staan. Dat Putin een slimme vent is heeft hij al andermaal bewezen. Dat oorlogen geld kosten weet hij ook. De oorlog in Syrië kost hem al een flinke duit zonder tastbaar return on investment. Een oorlog erbij tegen Turkije zal hij momenteel niet eens kunnen betalen, althans als hij zijn binnenlandse financiën en daarmee zijn eigen positie niet wil ontwrichten.
.
Al met al ben ik de mening toegedaan dat de financiële slagkracht van Rusland ook weer niet overschat moet worden. Rusland leunt, in tegenstelling tot Turkije, in veel grotere mate op een monotone olie-economie en kan veel harder worden geraakt als de olie-vissen in de vijver even niet willen bijten…
Ucak dustu, fiyatlar dustu. Lekker toch voor de locale bevolking. Zo zie je maar weer dat het toch positieve effecten heeft op de binnenlandse markt. De bevolking is tevreden met de prijzen.
rusland gaat erg veel lijden met hun geboycot.. ze doen nu alleen stoer voor de westerlingen en de sjiieten-bondgenoten maar in werkelijkheid putin eet zijn schoen op omdat ie niks kan doen.. het grappige is, de hollandse tokkies vinden het geweldig dat putin stoer doet tegen Turkije in hun zionisten media.. hollanders zijn verraders eerste klas (altijd zo geweest) zelfs als hitler niet de joden maar de Moslims zou vergassen dan zou alle hollanders hem daarbij steunen..
Hollanders verraders eerste klas? Grappig dat je dan nog in Nederland wilt zijn joh. Ik snap niet dat jullie turken die Erdogan zo blind kunnen volgen, iedereen met een paar hersencellen ziet toch dat hij een zakkenvuller is. Geloof jij vooral alles wat je leest hier, want het artikel hierboven gaat nergens over. De hoeveelheid olie die via Turkije namens de IS wordt verhandeld is zo groot dat hier wel toestemming van grote partijen voor moet zijn. Dit zijn niet een paar in zwart gehulde gasten die snachts een vat over de grens slepen. Dit zijn hele collones van duizenden vaten per dag, dat is professioneel geregeld. Turken, kijk kritisch naar jullie Erdogan want hij gaat Turkije de kop kosten. Hij heeft het veel te hoog in zijn bol voor wat Turkije eigenlijk voorstelt.
Niemand ontkent dat Erdogan een zakkenvuller is. Het punt is dat dat niet uitmaakt, zolang hij ervoor blijft zorgen dat het Turkse volk meedeelt in de welvaart, en dat is meetbaar het geval.
.
Alsof ‘jullie Nederlanders / Europeanen’ zoveel betere leiders hebben. Als jullie zelf over jullie eigen leiders schrijven lees ik exact dezelfde dingen over zakken vullen etc.
Blijkbaar is Erdogan niet uniek, en ook jullie volgen jullie leiders. Alleen is Erdogan blijkbaar eerlijker dan jullie zakkenvullers, want hij krijgt het steeds weer voor elkaar om de meerderheid van de stemmers op zijn partij te laten stemmen. En dat is exact de reden waarom wij met onze enkele hersencellen erg blij zijn met onze leider.
Ga jij je nou bezig houden met je eigen leiders waar je zo ontevreden over bent. Met de niet-gekozen ‘Prins Pils’ Willem-Alexander bijvoorbeeld.
.
Je zou minder verbolgen moeten doen over de illegale oliesmokkel via Turkije. Nederland is wat dat betreft nog een slag erger, want Nederland doet het zelfs op de legale manier. Nederland heeft heel veel kritiek op Rusland, over de democratie en persvrijheid aldaar en op het feit dat ze af en toe een vliegtuig vol Nederlanders (intussen wordt steeds duidelijker dat de Russen ZELF en niet de separartisten dat hebben gedaan) neerhalen.
Nederland is ondertussen de grootste tegenstander van de Russische boycot. En waarom? Omdat Nederland een groot belang heeft bij de export naar Rusland, en de belangrijkste koper van Russisch gas is dat via Nederland naar de rest van Europa wordt verdeeld. Geld dus.
En dus moet Sisko zelf maar verhuizen uit Nederland, als hij enigszins consequent zou zijn. Maar Sisko is zelf een Hollander, dus slikt hij nu alles in en gaat gewoon verder met snoepen van de bloed-taart.
.
Erdogan heeft het inderdaad hoog in zijn bol.
Maar wij zijn Turken en geen zuinige Calvinistische Hollanders. Wij vinden het prima dat hij zich namens ons groter voordoet dan hij is. Hij zet tenminste 200% in, om uiteindelijk met 100% te eindigen. In Nederland noemen we (Balkenende) dat de ‘VOC mentraliteit’, alleen mag je dat nooit hardop zeggen.
In Turkije mag dat wél. Had je daar een probleem mee?
Je gaat hopelijk niet proberen om je eigen Hollandse bekrompenheid op te leggen op het Turkse volk?
De woorden van een achterlijke marionet.
Vanwaar die bijzondere houding naar de Nederlanders? Het gaat toch over de Turk en de Rus?