Coalitieperikelen

12
4

baykal images

Istanbul – Wie de hoop koesterde dat president Erdogan zijn spraakvermogen definitief kwijt was kwam bedrogen uit. Tijdens een diploma-uitreiking in Ankara gisteren sprak hij weer in het openbaar. Voor het eerst sinds de Partij voor Gerechtigheid (AKP) bij de verkiezingen de parlementaire meerderheid kwijtraakte.

Erdogan stelde zich op als het verstandige staatshoofd, door de partijen op te roepen ‘ego’s’ aan de kant te zetten en een coalitieregering te vormen. De landsbelangen staan nu voorop, zegt hij: ‘voortgang van de staat is essentieel.’

Het zijn woorden van een president die, zoals de Turkse grondwet bepaalt, boven de partijen staat. De president die Erdogan eerder op geen enkele manier was.

Hij kan de klok echter niet terugdraaien door zich opeens onpartijdig op te stellen. Zijn bittere retoriek over de oppositie in het afgelopen jaar staat vertrouwen, en daarmee eensgezindheid in de weg. Erdogan heeft verdeeldheid gezaaid en oogst daardoor nu wantrouwen.

Baykal

Dat wantrouwen werd niet minder toen Erdogan twee dagen geleden Deniz Baykal, de voormalige leider van de Republikeinse Volkspartij (CHP), uitnodigde voor een gesprek. Vooral omdat er bij de CHP de veronderstelling aan werd verbonden dat Erdogan zich met het vormen van een coalitie wenst te bemoeien.

Toch lag dit gesprek voor de hand, aangezien Baykal tot de nieuwe volksvertegenwoordigers zijn geïnstalleerd als parlementsvoorzitter zal fungeren. De Turkse wet bepaalt dat de oudste volksvertegenwoordiger in deze situatie voorzitter van het parlement wordt, en Baykal telt daar de meeste jaren. Overigens geldt de parlementsvoorzitter in Turkije min of meer als de vicepresident.

Baykal heeft echter geen erg positieve reputatie, vooral niet bij de hervormingsgezinde vleugel van de partij. Daarvoor schoof hij teveel kemalistische ijzervreters naar voren.

Bovendien ligt het nog vers in de herinnering wat er gebeurde toen Erdogan na de eerste verkiezingsoverwinning van de AKP geen premier kon worden, omdat hij na een gevangenisstraf voor het citeren van een islamistisch gedicht, uit de politiek was verbannen. Baykal stelde toen een wijziging van de grondwet voor, waardoor Erdogan alsnog premier kon worden. Dat wordt door menig CHP-stemmer met terugwerkende kracht als een fatale beslissing beschouwd.

Corruptie

Dat er deze week losjes begonnen werd met gesprekken tussen de AKP en de CHP wil geenszins zeggen dat een coalitie tussen die partijen een uitgemaakte zaak is. Na jaren waarin de AKP door de CHP werd beschuldigd van wanbeleid en corruptie is dat onmogelijk.

Een opening kan er alleen komen wanneer een nieuw corruptieonderzoek op gang komt naar de vier ministers die eind 2013 ontslag moesten nemen. Dat is een fundamentele voorwaarde voor de CHP. Anders kan Kilicdaroglu een coalitie met de AKP niet verkopen aan zijn achterban.

Vorig jaar werd een onderzoek naar die vier minister afgeblazen in het parlement, maar toen had de AKP daar nog de meerderheid. In de nieuwe volksvertegenwoordiging zal er zeker een meerderheid voor te vinden zijn.

Deniz Baykal verklaarde na zijn ontmoeting met Erdogan dat een nieuw corruptieonderzoek niet uitgesloten is binnen een AKP/CHP-coalitie, wat kort daarna bevestigd werd door vicepremier Bülent Arinc. Dat kan geïnterpreteerd worden als bereidheid bij de AKP om de vier ministers aan het kruis te nagelen ten einde een nieuwe regering mogelijk te maken. Maar wat zal er gebeuren wanneer een nieuw corruptieonderzoek terechtkomt bij Erdogan en diens familieleden?

Vredesproces

Premier Davutoglu vindt dat de Partij van Nationale Beweging (MHP) het best aansluit bij de AKP. Logisch, want er mogen dan legio verschillen zijn, de MHP blijft evenals de AKP een rechts-conservatieve partij. In een opiniepeiling vond 48 procent een AKP/MHP-coalitie het meest haalbaar.

MHP-leider Devlet Bahceli is echter een fel tegenstander van het vredesproces met de Koerden en wat dat betreft is meer mogelijk met een AKP/CHP-coalitie. Gezien Erdogans stoten onder de gordel bij de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP) tijdens de campagneperiode zal het niet meevallen om het vastgelopen vredesproces vlot te trekken, maar Davutoglu weet dat een groot deel van de bevolking naar vrede verlangt. Bovendien bestaat aan Koerdische zijde bereidwilligheid. HDP-leider Selahattin Demirtas zei dat PKK-leider Abdullah Öcalan bereid is tot nieuwe onderhandelingen.

Toch mag van een AKP/CHP-coalitie in dit opzicht geen wonderen verwacht worden, want ook in de CHP leven nu eenmaal veel anti-Koerdische sentimenten. Niet zo sterk als in de MHP, maar toch. Daarom wordt nu gesproken over een ‘beperkt vredesproces’, waarbij het dan weer de vraag is of de Koerden daar erg enthousiast over zullen zijn.

Vertrouwen

Het grootste struikelblok voor een AKP/CHP-coalitie is echter het gebrek aan vertrouwen bij de CHP. Of zoals iemand bij die partij het uitdrukte:

‘Het is niet onmogelijk om een coalitie met ze [de AKP] te vormen, maar we vertrouwen ze niet, zelfs wanneer alles vooraf vastgelegd wordt. Ze hebben ons te vaak belazerd.’

In de eerder genoemde opiniepeiling vindt slechts 23 procent een regeringsverbinding tussen de AKP en de CHP haalbaar. Alleen een coalitie tussen AKP en HDP wordt met 21 procent als nog minder waarschijnlijk beschouwd.

Een verbinding tussen CHP, HDP en MHP in een regering wordt in de opiniepeilingen na een AKP/MHP-coalitie door 32 procent als de op een na meest realistische optie gezien. De MHP peinst er echter niet over om met de HDP in een regering samen te werken, terwijl de HDP in geen enkele coalitie betrokken wil zijn. Niet met de AKP, maar ook niet met een CHP/MHP-combinatie. Wel wil de HDP een minderheidsregering van de laatstgenoemde twee partijen steunen in het parlement, maar ook dat gaat de MHP te ver.

Kortom, de zaak zit vast, muurvast. Aan een niet eens zo erg ver gelegen horizon vormen zich de contouren van nieuwe verkiezingen.

Istanbul/Peter Edel

12 REACTIES

  1. Gaaaaaaaaaaaapp!!
    .
    Laat iedereen nou maar zorgen dat ie zijn investeringen in Turkije verstandig elders her-investeert. De glans is er in Turkije nu wel af, nu dat het succesvolle AKP-tijdperk tot een eind is gekomen.
    Laten we ons gelukkig prijzen dat we als Turks volk er 13 jaar lang de volle vruchten van hebben mogen plukken.
    Tijd om de investeringen te verhuizen naar de traditionele markten zoals de EU en VS.
    .
    Jammer voor de Turken in Turkije, maar ja, dat is hun eigen wens geweest door te stemmen zoals ze stemden. Dus nu zoeken ze het zelf maar uit ook.
    .
    Niet alles zal overigens hel en verdoemenis worden, want de AKP blijft de meest invloedrijke machtsfactor in Turkije, in of buiten een regering.
    Maar besluitvorming zal stroperig gaan en stabiliteit zal ver te zoeken zijn in een coalitieregering, en daar houden wij investeerders/beleggers niet van.
    .
    Er rest nog een kleine kans dat we over 45 dagen alsnog de AKP aan een meerderheid gaan helpen bij nieuwe verkiezingen, wat een hernieuwde impuls zou kunnen geven aan de economie, maar om eerlijk te zijn acht ik de kans daarop niet zo heel erg groot.
    We rennen dus nog niet met zijn allen in paniek richting de nooduitgang, maar we bouwen wel beheerst af.

    • Voor de goede orde. “We bouwen af”?
      Ik meen uit jouw tekst op te maken dat jij alleen als buitenstaander je kansen berekend maar geen enkele politieke verantwoordelijkheid – behalve kiezen dan – in directe zin hebt.
      Jij laat je clubje snel in de steek, zo lijkt het. Tell us!

      • Waarde Grinslander,
        .
        Uiteraard bereken ik mijn kansen. Je zult ondertussen toch wel weten dat ik een koele rekenaar ben, zonder eeuwige emotionele binding met welke partij dan ook.
        Democratie staat dat ook gewoon toe en moedigt dat zelfs aan, zoals je wel weet.
        .
        Overigens is dat ook wel kenmerkend voor AKP stemmers. Vergeet niet dat de AKP voor 2002 helemaal niet bestond en alle huidige AKP-stemmers daarvoor op andere partijen stemden. Wat dat betreft zijn wij collectieve overlopers, die stemmen hoe het ons op een bepaald moment het beste uitkomt.
        In tegenstelling tot veel stemmers op MHP en CHP, die meer stemmen uit gewenning.
        Zeg jij mij maar wat beter is.
        .
        Maar het antwoord op je vraag is: Ja, ik laat ‘mijn’ clubje zonder enige emotie snel in de steek.
        .
        Overigens zou dit niet helemaal als een schok voor je moeten aankomen. Ik schreef al eerder dat als het zo uit zou komen ik niet persé aan de AKP of Erdogan gebonden ben en ik mijn stem net zo makkelijk zou geven aan iemand anders die nóg betere dingen voor Turkije zou kunnen doen.
        Maar die zijn er dus niet. En die zullen er ook iet snel komen zolang partijen als de CHP en MHP vast blijven houden aan hun politieke dinosauriërs, zoals Kees ze terecht placht te omschrijven.

  2. Wat mij steeds verbaast is het eindeloze aanblijven van Turkse dinosaurussen. Vroeger had je mensen als Demirel en Ecevit die, ongeacht een of andere staatsgreep, altijd weer langdurig op het toneel verschenen. Baykal was jarenlang ook zo iemand (en werd pas gewipt toen er een schandaleus ‘wipfilmpje’ van hem werd vertoond). Kilicdaroglu is, hoewel hij evenals wijlen Ecevit een redelijk integere indruk maakt, ook iemand waarvan de houdbaarheidsdatum al lang verstreken lijkt te zijn. Hoewel ik meestal kritisch-afwijzend sta tegenover degenen die luid roepen om charismatische leiders (Erdogan, Poetin, Berlusconi en in eigen land wijlen Pim Fortuyn) en ik meer belang stel in ideeën en optreden, lijkt Kilicdaroglu noch aan het een, noch aan het andere te voldoen.
    .
    Ik begrijp niet waarom de CHP het leiderschap niet toevertrouwt aan een frisse jonge vent of vrouw die afrekent met het ‘ijzervretende kemalisme’ en op die manier kiezers werft die tot nog toe AKP stemmen of wegblijven bij de verkiezingen. Temeer omdat op 7 juni is gebleken dat de CHP weinig nieuwe kiezers aantrekt.
    .
    Het schijnt te maken te hebben met interne, partijpolitieke procedures die er voor zorgen dat de oude leiders hun macht bestendigen. Hoe zit dat eigenlijk? Hoe zit het met de interne democratie van een zich ‘sociaal-democratisch’ noemende CHP? Misschien kan Peter Edel daar meer over vertellen.

    • Voorafgaand aan de verkiezingen was de CHP de enige partij die via voorverkiezingen een groot deel van de kandidaten door leden aan liet wijzen. Daardoor kwamen kemalistische hardliners als Önder Sag op een zijspoor terecht. Er gebeurt dus wel wat in de CHP. Of dat genoeg is, is echter een andere vraag.

    • Wijlen pm fortuyn? Wijlen?? Kees kees ik hoop dat jij ook gauw wijlen wordt hoerenzoon. Ginslander ook. Twee betweterige kaaskoppen (hoerenzonen) die hier constant oordeel over turken vellen. De een een facist de ander eennzionist rot op vuile Nazis!! Rot op! Jullie zijn de veertigste dag schijters aan de tafel van een turk. Wat nederland betteft. Ik heb niet gevraagd er geboren te worden. Jullie fucking land zal door ons worden overgenomen totdat het verzuipt!! Wijlen pim fortuyn in jullie ass. Afgemaakt wijlen Kenan Evrenstijl rip.

      • Hellreaiser, kan je niet lezen? We hebben je eerder vriendelijk gevraagd het beschaafd te houden. Waarom doe je dat niet?

        • Hier wordt er echt een ngrens overschreden en ik hoop en verwacht een krachtig besluit van de redactie naar deze “Hellraiser”. Het waarom is geenszins van belang maar het achterwege laten van dit soort liederlijke geuite taal.
          Gênant.

  3. Wind je toch niet op Grinslander. Wanneer de ‘berichten’ van Hellraiser van de site wordt verwijderd, gaat de trol onder een andere alias gewoon door met zijn/haar ordinaire flauwekul. Hooguit kan de redactie besluiten om het IP-adres van de afzender te blokkeren, maar dan scheldt hij/zij lekker door via een ander toetsenbord. Gestoorde lieden als Hellraiser komen op dit soort blogs af als strontvliegen op een hondendrol; dat is nu eenmaal inherent aan internet. Wat hem/haar/hen betreft: gewoon negeren, dan is de lol er gauw van af.
    .
    Of je moet besluiten om als redactie strenger te gaan modereren, maar dan bezorg je jezelf een hoop werk. Wat bijvoorbeeld te doen wanneer serieuze inhoud wordt gecombineerd met een scheldpartij? Ik herinner mij dat Stratenmaker het ten aanzien van Peter Edel ook wel eens bont heeft gemaakt, maar toch zou ik zijn bijdragen niet willen missen.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here