Ruzie tussen president Erdogan en de krant Hürriyet

Istanbul – Op 16 mei jl. plaatste de krant Hürriyet op haar website de volgende kop boven een artikel over het doodvonnis dat tegen de Egyptische oud-president Mohamed Morsi werd uitgesproken:

‘De wereld is geschokt. Doodstraf voor president die met 52 procent werd gekozen.’

Met die laatste woorden verwees Hürriyet naar de verkiezingen van 2012 in Egypte waarbij de een jaar later afgezette Morsi met bijna 52 procent werd gekozen.

Twee uur nadat de ondertussen veel besproken kop op de website van Hürriyet was verschenen gebruikte president Erdogan tijdens een toespraak in Istanbul woorden van soortgelijke strekking:

‘Een doodvonnis is uitgesproken tegen Morsi, die met 52 procent van de stemmen werd gekozen door het Egyptische volk.’

Leek weinig verschil tussen te zitten. De daarop volgende dag suggereerde Erdogan tijdens een toespraak echter dat Hürriyet met ‘52 procent’ had verwezen naar het percentage waarmee hij augustus vorig jaar zelf tot president werd verkozen. Met andere woorden, voor Erdogan had Hürriyet het over de doodstraf voor hem.

De verbazing hierover bij de Dogan Media Group, waar Hürriyet toe behoort, was groot. De redactie schreef een open brief aan Erdogan:

‘Meneer de president, u suggereerde dat wij toen we ‘doodstraf met 52 procent’ schreven naar u verwezen. Of het 52 procent is, of wat dan ook, het doet er niet toe. Het zou oneervol zijn om te beweren dat een gekozen president geëxecuteerd kan worden. Dat maakt uw uitspraak over ons oneerlijk en ongegrond. Wat voor bewijs heeft u meneer de president? Het feit dat we een titel gebruikte met woorden die u zelf uitsprak? Telt zulk bewijs? Hoe is een dergelijke vertekening van de werkelijkheid in vredesnaam mogelijk?’

Erdogan zei verder dat Hürriyet samenwerkt met de ‘parallelle structuur’ (zijn jargon voor de beweging rond imam Fethullah Gülen). Hürriyet reageerde ook daar op in haar open brief:

‘Deze “parallelle structuur” speelde een belangrijke rol in een oneerlijke en onterechte belastingsamenzwering tegen de Dogan Media Groep, in een tijd waarin zij nog met u samenwerkte. Hoe kunnen we daarmee samenwerken.’

De redactie van Hürriyet besluit de open brief aan Erdogan als volgt:

‘Meneer de president, u zegt “wij leven in angst”. Waarom zouden we in angst leven? Waarom vertelt een president van een democratische land zijn burgers dat ze in angst moeten leven? Zijn “Angst” en “democratie” twee concepten die naast elkaar kunnen bestaan? Als u bedoelt dat we bang moeten zijn bij het verdedigen van onze door de grondwet gegarandeerde persvrijheid, dan moet u weten dat wij dergelijke vrijheden zonder angst zullen verdedigen.’

Voor Mehmet Yilmaz, een columnist van Hürriyet, gebruiken Erdogan en zijn Partij voor Gerechtigheid en ontwikkeling (AKP) het tegen Morsi uitgesproken doodvonnis in de landelijke politiek:

‘Misleid de mensen niet met lege woorden en lege angsten. Bedrijf geen politiek met het doodvonnis tegen Morsi. Probeer zijn leven te redden door met de koning van Saoedi Arabië en de emir van Qatar te praten. Jullie worden verondersteld hun bondgenoten in de regio te zijn. Waarom nemen jullie geen contact met hen op om Morsi te redden in plaats van zijn doodvonnis als een politiek middel te gebruiken?’

Yilmaz verwijst verder naar een uitspraak van premier Davutoglu waarin de coup tegen Morsi in juli 2013 als een verlengstuk wordt geïnterpreteerd van het protest rond Istanbuls Gezipark een maand daarvoor. Yilmaz formuleert het ‘verhaal’ zoals de AKP-regering dat volgens hem hanteert:

‘Een groep mensen kwam samen en besloot “laten we een staatsgreep plegen in Turkije en Erdogan afzetten.” Ze kwamen samen en probeerden een coup, maar zagen dat het onmogelijk was. Toen veranderden ze hun plan: “Het lukt niet in Turkije, dus laten we naar Egypte gaan om Morsi af te zetten.’

Aan het einde van zijn column stelt Yilmaz:

‘Ik weet zeker dat de regeringspartij over verstandige mensen beschikt. Een van hen zou Davutoglu eraan moeten herinneren waar het woord ‘professor’ voor staat in de titel voor zijn naam.’

Istanbul/Peter Edel