Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Mukhtars zijn gekozen hoofden van Turkse stadsdelen en dorpen. Ze voeren onder andere administratieve handelingen uit. De mukhtars mogen zich de laatste jaren in een opvallende populariteit verheugen bij president Erdogan.
Nadat het nieuwe presidentieel paleis in Ankara in gebruik was genomen behoorden mukhtars tot de eerste gasten. Ook nu worden ze nog regelmatig voor een bezoek aan het paleis uitgenodigd, in groepen van enkele honderden tegelijk. Ze krijgen dan een stimulerende toespraak van Erdogan te horen. De Turkse media berichten daar regelmatig over. Niet in de laatste plaats omdat Erdogan dergelijke gelegenheden nog wel eens wil aangrijpen om belangrijke uitspraken te doen.
De mukhtars zijn er de laatste jaren behoorlijk op vooruitgegaan. Voor 2014 ontvingen ze maandelijks een schamele 130 euro, maar dat jaar werd hun inkomen meer dan verdubbeld naar 270 euro. In 2015 volgde een tweede loonsverhoging, en begin dit jaar nog een, waardoor ze nu een maandinkomen van 400 euro hebben.
Lijkt nog altijd geen vetpot, maar de mukhtars krijgen daarnaast voor iedere administratieve handeling door burgers betaald. Daardoor is het alles bij elkaar opgeteld geen slechte baan, wat verklaart waarom menigeen aan verkiezingen deelneemt in de hoop Mukhtar te worden.
Erdogan en zijn premier Davutoglu doen er alles aan om het de mukhtars naar de zin te maken. ‘Een goede bestuurder luistert aandachtig naar verzoeken van mukhtars en tracht oplossingen voor hen te vinden’, zei Erdogan. Davutoglu riep 19 oktober zelfs uit tot de landelijke dag voor mukhtars.
Vanwaar die intense zorg voor de mukhtars? De journalist Metin Cetingulec vond het antwoord in een citaat van Erdogan:
‘Mijn mukhtars volgen wie waar woont en rapporteren daarover aan de dichtstbijzijnde gouverneur and politiechef. Aan de hand van deze inlichtingen weten we wat in ieder huis gebeurt.’
In de Turkse wet worden mukhtars niet omschreven als ambtenaren die inlichtingen vergaren over de bevolking. Erdogans woorden laten er echter geen twijfel over bestaan dat hij hen getransformeerd heeft tot een netwerk van spionnen. Zo denken oppositepartijen in het Turkse parlement er ook over.
Het klinkt bekend. De geschiedenis mag zich dan lang niet altijd herhalen, maar rijmt wel vaak. Sultan Abdulhamid II, Erdogans beruchte voorganger – en inspiratiebron – controleerde ambtenaren, journalisten, schrijvers en andere onderdanen met een leger van 50.000 spionnen. Erdogan heeft er met 53.000 mukhtars nog net iets meer, en daar zijn de spooks van de inlichtingendiensten van gendarme, strijdkrachten, politie, alsmede die van de nationale inlichtingendienst MIT, nog niet bij opgeteld.
De liefde voor Erdogan onder zijn achterban zal er niet minder op worden naarmate Turkije meer gaat lijken op de wereld in George Orwells beroemde boek 1984. Zo gaat dat nu eenmaal. Strenge leiders zijn ondanks hun methoden vaak het populairst.
Het deed me denken aan het in 1974 verschenen album Diamond Dogs van David Bowie. De onlangs overleden Britse zanger zong daarop het volgende:
Someone to lead us, someone to follow
Someone to fool us, some brave Apollo
Someone to save us, someone like you
We want you, Big Brother
Big Brother!
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
Edel..het is geen “Mukhtars” maar Muhtar en de meervoud is Muhtarlar.De betekenis is verglijkbaar met baljuw of burgemeester. Mukhtars is volgens mij engels. Maar goed..het is toch vrij normaal dat burgemeesters overleggen met de staat. Dat ze voorheen niet werden betrokken in bijeenkomsten en geen aandacht kregen is pas schandalig. En daarbij je moet als regering zoveel mogelijk gebruik maken van het personeel…spionnen wel nee, je overdrijft weer zoals altijd. Spionnen zijn mensen zoals Kilicdaroglu en Demirtas die opdrachten krijgen vanuit het buitenland en alle staatsgeheimen stieken naar buitenland brengen in ruil voor steun.Een goed voorbeeld is die van Demirtas die kort geleden nog met Lavrov in gesprek ging tijdens de Turks-Russisch crises.
De ’turkoloog’ Maho kletst er weer op los en doet net of hij alles weet over het land van z’n opa. En zijn Turks zal vast wel beter zijn dan dat van Edel en mij – maar zijn Nederlands zeker niet, want in zijn korte reactie tel ik al vijf type- en spelfouten. Maho, wat ben je toch een kinderachtig mannetje.
.
De muhtar is niet vergelijkbaar met een burgemeester, maar eerder (en zeker in de steden) met een slecht betaalde ambtenaar van Bevolkingszaken. Wat wel klopt is dat de muhtar goed geïnformeerd is over wie er in zijn buurt of district wonen (c.q. geboorte, huwelijk, overlijden, vestiging en vast nog meer). En natuurlijk, wanneer je die jongens een loonsverhoging geeft van 300 % en uitnodigt in je patserige paleis – dan zullen ze je vanzelf steeds aardiger gaan vinden.
.
Zoals gebruikelijk duikt Maho behendig weg wanneer Edel de Turkse president sprekend opvoert: ‘Mijn mukhtars volgen wie waar woont en rapporteren daarover aan de dichtstbijzijnde gouverneur en politiechef. Aan de hand van deze inlichtingen weten we wat in ieder huis gebeurt.’
Zo mag Maho zijn geliefde leider graag horen spreken. Maar als je dat openlijk toegeeft wordt je uitgelachen; daarom bedacht onze turkoloog dat het beter is om zo’n uitspraak te negeren. Dus gewoon doen alsof Erdogan dat niet heeft gezegd en Edel dat niet heeft geschreven. In plaats daarvan volstaan met wat onzin over Kilicdaroglu en Demirtas op te dissen. En zo krijgt Maho toch nog de lachers in beweging.
Wat een vreselijke onzin word er hier uitgekraamd.
Onze Muhtar was al aan het werk voordat Erdo?an aan de macht kwam en is nog steeds een geziene persoonlijkheid. Kortom een toffe man.