Noodtoestanden onder de noodtoestand (COLUMN)

1
12

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Op zaterdagen wordt nabij de Galata-school in Istanbuls Istiklal-straat geprotesteerd tegen de detentie van gevangenen waarvan de gezondheidssituatie zo slecht is dat ze menselijk gesproken niet in een gevangenis kunnen blijven.

Ruim 900 gedetineerden in Turkse gevangenissen zijn ziek, waarvan meer dan 300 ernstig. Op basis van een rapport van het Forensisch Medisch Instituut zouden ze vrij moeten komen, zodat ze in een ziekenhuis behandeld kunnen worden. Die rapporten zijn er ook, maar toch blijven ernstig zieken gedetineerden gevangen.

Ömer Faruk Kavurmaci

Met de schoonzoon van Istanbuls burgemeester Kadir Topbas, Ömer Faruk Kavurmaci, liep het anders. Kavurmaci wordt vervolgd in de zaak rond Tuskon, de ondernemersorganisatie van de Gülen-beweging. Zijn vervolging sluit aan bij de zweem van verdenking die er sowieso rond Topbas en zijn familie hangt over betrokkenheid bij de Gülen-beweging. Bij andere Turken zou die zweem al voldoende zijn voor ontslag of vervolging, maar niet bij Topbas. Zou hem volgens de geruchten een stevige duit hebben gekost. Alleen kon hij zijn schoonzoon daarmee niet tegen vervolging beschermen.

Kavurmaci werd onlangs zonder een rapport van het Forensisch Medisch Instituut toch wegens gezondheidsredenen werd vrijgelaten. De autoriteiten namen in zijn geval genoegen met een verklaring van een privéziekenhuis, wat tegen de regels is. Vage klachten over slapeloosheid stonden er gerant voor dat Kavurmaci op vrije voeten kwam. Ernstig zieke gevangenen zonder invloedrijke schoonpapa blijven ondertussen achter de tralies. Zullen we het nog eens over klasse justitie hebben?

Hongerstaking

De noodtoestand in Turkije leidt tot noodtoestanden. Het behoeft nauwelijks nog betoog dat sinds vorig jaar duizenden onderwijzers en academici zijn ontslagen, waarbij het vaak erg onduidelijk is waarom. Nuriye Gülmen doceerde aan de Selcuk Universiteit, maar werd ook ontslagen. Dat pikte ze niet. Ze kreeg eerder veel aandacht omdat ze iedere dag in de straten van Ankara protesteerde tegen haar ontslag. Telkens hield de politie haar aan, maar vervolgens hervatte ze haar protest weer.

Op 10 maart jl. begon Gülmen samen met Semih Özkaca, een ontslagen onderwijzer van een school in Mardin, een hongerstaking. Meer dan een maand later begint hun situatie zorgelijk te worden. Beide lijden onder de symptomen van het Wernicke-Korsakoff syndroom. Doorgaans treedt dat op bij chronisch alcoholisme, maar het kan ook een gevolg zijn van een hongerstaking. Gülmen en Özkaca bevinden zich daarnaast in de gevarenzone omdat ze hun actie in het openbaar houden. Dat verhoogt de kans op infecties, wat bij hongerstakingen vaak de oorzaak van overlijden is.

Gülmen en Özkaca doen niets om energie te sparen, waardoor ze snel verzwakken. Ze weigeren medische behandelingen en hebben aangegeven dat evenmin te willen als ze buiten bewustzijn raken.

De academicus en mensenrechtenactivist Sebnem Korus Fincanci riep Gülmen en Özkaca op hun actie te beëindigen. Fincanci is tegen politiek protest via het menselijk lichaam af, maar bood desalniettemin aan dat anderen de hongerstaking kunnen overnemen als het de enige manier om het leven van het tweetal te sparen.

Het ziet er niet uit dat Gülmen en Özkaca op dit aanbod in zullen. Op de vijfenzestigste dag van hun hongerstaking hielden hun sympathisanten een solidariteitsbijeenkomst. Vijf onder hen werden door de politie aangehouden, waarbij het er niet zachtzinnig aan toe ging.

Oguz Güven

Ondertussen gaat de repressie tegen journalisten door. Een van de laatste die aan de lange lijst kon worden toegevoegd is Oguz Güven, de redacteur van de website van de krant Cumhuriyet. Hij werd op 12 mei gearresteerd. Er is genoeg celruimte voor Güven, want vorige week werden zeven leden van de Islamitische staat vrijgelaten…

De beschuldiging tegen Güven houdt naar verluidt verband met berichtgeving over een auto-ongeluk in de provincie Denizli waarbij de aanklager Mustafa Alper om het leven kwam. Alper begon na de mislukte staatsgreep van vorig jaar als eerste aanklager een onderzoek naar de Gülen-beweging.

Zo luidde ook ongeveer de kop boven Güvens artikel: ‘Vrachtauto ramt hoofdaanklager Mustafa Alper, die eerste tenlastelegging tegen FETÖ indiende’ (FETÖ staat voor Fethullaïstische terreurorganisatie). De website van het regeringsgezinde A-Haber noemde deze titel ‘beledigend’, omdat er een direct verband mee zou zijn gelegd tussen het ongeluk en het onderzoek naar de Gülen-beweging.

Alper verongelukte bij een aanrijding met een vrachtauto. De omstandigheden doen daardoor denken aan het beruchte ongeluk nabij het plaatsje Susurluk in 1996 waarbij de verstrengeling tussen politiek, georganiseerde misdaad en veiligheidsdiensten op straat kwam te liggen. Geruchten dat dit ongeluk moedwillig werd veroorzaakt zijn nooit bevestigd.

Buitenlandse journalisten

Buitenlandse journalisten kunnen hun werk al lang niet meer met een gerust hart doen in Turkije. In een jaar tijd zijn er zestien aangehouden. Doorgaans volgt deportatie, al werd de Turkse/Duitse journalist Deniz Yücel gearresteerd.

De Franse fotograaf Mathias Depardon, die al enige jaren in Turkije bleef, werd deze maand gedeporteerd. Hij is echter al niet meer de laatste, want tijdens het schrijven van dit artikel bleek dat de Duitse journaliste Mesale Tolu eveneens is gearresteerd.

De Turkse minister voor Europese Zaken Ömer Celik kreeg vorige week, na afloop van een ontmoeting met de secretaris-generaal van de Raad van Europa, Thorbjorn Jagland, de vraag voorgelegd of Turkije nog veilig is voor buitenlandse journalisten. Celik antwoordde:

‘Turkije is zonder meer veilig voor buitenlandse journalisten. Mijn land is veilig voor hen die echte journalistiek bedrijven. Turkije is veilig voor echte journalisten.’

Het zal duidelijk zijn wat Celik met ‘echte journalisten’ bedoelt. Dat zijn niet de journalisten die bij een conflict naar beide partijen luisteren. Een gebalanceerde berichtgeving komt voor Celik neer op ‘propaganda voor terrorisme.’ ‘Echte journalisten’ verspreiden voor hem alleen regeringsstandpunten, wat in de praktijk neerkomt op het verdedigen van mensenrechtenschendingen, waarbij voor de vervolging van collega’s wordt geapplaudisseerd.

Wie de Universele verklaringen van de rechten van de mens begrijpt zal hierin eerder collaboratie dan journalistiek herkennen. Journalisten die daar niet aan meewerken worden vervolgd, gedeporteerd, of werken in het beste geval onder de voortdurende druk van angst. En nog vindt Celik het vreemd dat Turkije bij Journalisten zonder grenzen op plaats 155 onder 180 landen staat…

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

1 REACTIE

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here