Istanbul – Claudia Roth, de vicevoorzitter van het parlement in Duitsland en lid van de Duitse Groenen, uitte al vaker kritiek op de mensenrechtensituatie in Turkije.
In 2013 was ze in Istanbul toen de politie daar het protest rond het Gezipark beëindigde. Op de vlucht voor traangas zocht ze haar heenkomen in het nabijgelegen Divan-hotel. Daar was ze er getuige van dat de politie traangas in de lobby van het hotel spoot, waardoor de demonstranten geen kant meer op konden. Roth vond het schandalig dat zelfs kinderen niet werden ontzien door de politie.
Merkel
Deze week had Roth kritiek op de Duitse regering, al ging het nu ook weer om Turkije. Ze vraagt zich af hoe bondskanselier Angela Merkel akkoord kon gaan met een overeenkomst die de EU met Turkije aanging over de opvang van Syrische vluchtelingen:
‘Ik bekritiseer onze regering ten zeerste: hoe kan zij tot een overeenkomst komen met Turkije wanneer die als consequentie heeft dat daar nog meer vluchtelingen naartoe zullen komen? Hoe kan Turkije de opvang aan van zoveel mannen, vrouwen en kinderen? En hoe kunnen al deze vluchtelingen geïntegreerd worden binnen de Turkse samenleving?’
Roth vreest dat door de militaire operaties in Syrië nog veel meer vluchtelingen uit dat land zullen komen. Geld kan daar voor haar niet voor compenseren:
‘Geld geven aan Turkije, beloften doen aan Turkije, een soort campagne voeren voor de verkiezingen, die misbruikt kan worden door de [regerende] Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling [AKP], alles om de grenzen gesloten te krijgen. Ik denk dat de prijs te hoog is voor Turkije, te hoog voor de vluchtelingen en te hoog voor de EU.’
Persvrijheid
Claudia Roth maakte van de gelegenheid gebruik om haar zorgen uit te drukken over de druk op de mediavrijheid in Turkije:
‘Turkije is lid van de Raad van Europa en aan de basis daarvan staan burgerrechten en persvrijheid. Dat laatste is een fundamenteel mensenrecht. Je hebt water en brood nodig om te overleven, maar ook persvrijheid. Zonder persvrijheid is er geen democratie… We hebben een uiterst kritisch debat gevoerd in het parlement. Er ontstond veel kritiek op dat onze bondskanselier een week voor de verkiezingen naar Turkije ging, alleen voor het vluchtelingenprobleem.’
Voortgangsrapport
Roth bekritiseert verder het besluit van de Europese Commissie om het verschijnen van het EU-voortgangsrapport over Turkije tot na de verkiezingen van 1 november uit te stellen.
‘Dit rapport was voltooid en erg helder. Er stonden twee belangrijke punten in. In de eerste werden Turkije en de Turkse samenleving bedankt voor het feit dat hier meer vluchtelingen zijn opgevangen dan in de rest van de wereld. Daar stond het negatieve aspect van het rapport tegenover, waarin naar voren kwam dat de burgerrechten en de vrijheid van meningsuiting dramatisch terug zijn gebracht en dat er geen sprake meer is van een onafhankelijke rechtelijke macht.’
Roth meent dat Turkije in de laatste twintig jaar niet zo gepolariseerd is geweest als nu.
‘Er is “wij, de AKP” en “de anderen.” Zwart tegenover wit, zonder enige intentie om de samenleving bijeen te brengen.’
Istanbul/Peter Edel
Op dinsdag 17 november speelden de voetbalteams van verschillende landen vriendschappelijke wedstrijden. In de paniek na de aanslagen in Parijs werd de wedstrijd tussen Nederland en Duitsland in Hannover afgelast, maar in het Wembley stadion van Londen speelde Engeland tegen Frankrijk.
Na een minuut absolute stilte voor de slachtoffers van Parijs zongen Britten en Fransen als broeders het Franse volkslied (al zat het bij de Britten niet verder zijn gekomen dan ‘lalalala’…).
Dezelfde avond voetbalde het Turkse elftal tegen dat van Griekenland, in het stadion van Istanbuls wijk Basaksehir. Ook daar werd een minuut stilte gehouden voor de slachtoffers van Parijs. De teams van beide landen deden daar overtuigend aan mee.
Op de tribunes werd het echter maar beperkt stil. Daar ontstond zelfs een fluitconcert. Sommigen riepen ‘Allahu Akbar’, zoals de daders in Parijs dat deden voordat ze aan het moorden sloegen. Daarnaast was de nationalistische slogan ‘Martelaren sterven niet, het vaderland zal niet verdeeld worden’ hoorbaar in het stadion.
Claudia Roth maakte van de gelegenheid gebruik om haar zorgen uit te drukken over de druk op de mediavrijheid in Turkije:
‘Turkije is lid van de Raad van Europa en aan de basis daarvan staan burgerrechten en persvrijheid. Dat laatste is een fundamenteel mensenrecht. Je hebt water en brood nodig om te overleven, maar ook persvrijheid. Zonder persvrijheid is er geen democratie… We hebben een uiterst kritisch debat gevoerd in het parlement. Er ontstond veel kritiek op dat onze bondskanselier een week voor de verkiezingen naar Turkije ging, alleen voor het vluchtelingenprobleem.’