De blinddoek van de repressie (COLUMN)

13
12

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Onlangs luisterde ik op de Nederlandse radio naar een discussie over de Russische president Poetin. Volgens een van de gespreksgasten valt het allemaal reuze mee met de gevolgen van diens autocratische bestuur. Wie zich in Rusland niet met politiek bemoeit heeft nergens last van, zei de man.

Dat laatste geldt voor veel landen waar het niet zo nauw wordt genomen met de essenties van de democratie en waar de mensenrechten op een laag pitje staan. Of zelfs voor landen waar in het geheel geen sprake is van democratie en mensenrechten, tot en met Saoedi Arabië aan toe. Zijn zorgen over antidemocratische tendensen en mensenrechtenschendingen daarom een overbodige luxe? Absoluut niet!

Bij de discussie op de radio moest ik uiteraard denken aan Turkije, waar president Erdogan zijn collega Poetin in tal van opzichten als rolmodel beschouwt. Over Turkije kun je ook zeggen dat wie afstand tot de politiek niets heeft te duchten van autocratisch bestuur.

Fabrieksarbeider

Het is verraderlijk. Oppervlakkig beschouwd (door oppervlakkige lieden) valt in het dagelijks leven weinig op van de met de noodtoestand gepaard gaande repressie in Turkije. Sinds de afkondiging van de noodtoestand is echt niet op iedere straathoek een tank komen te staan, en het muzikale behang in de supermarkt klinkt zoals die altijd heeft geklonken.

Daardoor lijkt het voor wie niet verder kijkt dan de neus lang is alsof alleen lastige oppositie voerende politici, journalisten en academici klappen krijgen, terwijl een fabrieksarbeider bijvoorbeeld nergens onder gebukt gaat. Van grootschalige zuiveringen onder en vervolging van fabriekspersoneel is immers geen sprake.

Toch worden onder de noodtoestand ook de rechten van die fabrieksarbeider met voeten getreden. Zo bestaat de democratie simpelweg niet meer voor hem wanneer hij stemde op een van de gearresteerde volksvertegenwoordigers.

Bovendien, als hij na het werk thuiskomt en wil zien wat zich in de politiek afspeelt, ondervindt hij de greep van de overheid op de media, die sinds de noodtoestand fors is uitgebreid. Nee, niet alle media die zich kritisch ten opzichte van de regering opstellen zijn verboden verklaard. Bij de kranten en Tv-kanalen die de dans tot nu toe wisten te ontspringen heerst echter angst op de redacties, omdat de politie ieder moment voor de deur kan staan. Trek onder die omstandigheden als journalist maar eens alle registers tegen de regering open in een artikel. Het gevolg is dat onze fabrieksarbeider beperkt wordt in zijn toegang tot kritische verslaggeving.

Ook zonder de kop boven het maaiveld uit te steken gaat hij dus gebukt onder de repressie van de noodtoestand.

Staken

Maar wat gebeurt er wanneer de fabrieksarbeider de kop wel boven het maaiveld uitsteekt? Bijvoorbeeld omdat hij in het kader van protest tegen de slechte omstandigheden waaronder hij moet werken in staking wil gaan.

Staken is een in de Turkse grondwet beschreven recht, maar de noodtoestand verbiedt het. Erdogan was daar afgelopen week heel duidelijk over toen hij een groep werkgevers toesprak:

‘Door gebruik te maken van de noodtoestand, grijpen we onmiddellijk in op werkplaatsen wanneer daar het risico van een staking ontstaat.’

Geen theoretisch geleuter van Erdogan, want sinds de afkondiging van de noodtoestand werden al dertien stakingen verboden door gouverneurs.

Naar aanleiding waarvan kwam de noodtoestand er ook al weer? Juist, naar aanleiding van de couppoging van 15 juli 2016. Maar dat was geen opstand van arbeiders. Waarom worden die dan toch het slachtoffer van de noodtoestand?

Kortom, Erdogan geeft hier weer eens duidelijk toe dat de noodtoestand voor oneigenlijke doelen wordt gebruikt. En daarmee tussen de regels door dat de couppoging voor hem als geroepen kwam.

Vakbonden

Bij de vakbonden werd zoals te verwachten viel verontwaardigd gereageerd op Erdogans koppeling tussen stakingsverbod en noodtoestand.

Arzu Cerkezoglu van de Federatie van Progressieve Vakbonden (DISK) verklaarde:

‘De noodtoestand, waarover regeringsvertegenwoordigers zeggen dat die “niet tegen het publiek” is gericht, wordt nu gebruikt om “in te grijpen op werkplaatsen waar stakingen dreigen.” Arbeiders behoren met andere woorden niet tot het publiek. We danken ze [de regering] dat daar niet omheen wordt gedraaid!

Adnan Serdaroglu van de vakbond Birlesik Metal-Is, maakte van zijn hart evenmin een moordkuil. Wat voor hem niet zonder risico’s is, want Birlesik Metal-Is werd eerder al verboden verklaard onder de noodtoestand.

Serdaroglu:

‘Door onder de noodtoestand het gebruik van democratische rechten gelijk te stellen aan terrorisme, is Erdogan nu volledig open over de opstelling van de AKP, die de arbeiders al jaren onderdrukt… Evenals andere werknemers zijn arbeiders burgers van dit land, maar ze gaan het meest onder de noodtoestand gebukt. De rechten van duizenden arbeiders worden geschonden. De strijd van de vakbonden tegen het beleid van werkgevers wordt onderdrukt met de noodtoestand als vrijbrief. Op bevel van gouverneurs kan zo ook het afgeven van persverklaringen en demonstreren bij fabrieken verboden worden.’

Democratie

Ik hoor het de medestanders van Erdogan en diens Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) al zeggen: omdat de regering zich door een meerderheid van de stemmers gesteund weet is het verbieden van stakingen, alsmede het vervolgen van journalisten, politici en academici, in democratisch opzicht volledig gerechtvaardigd. Maar zouden dezelfde medestanders van Erdogan ook vasthouden aan ‘de tirannie van de meerderheid’ wanneer de rollen omgedraaid worden?

Dat laatste is niet ondenkbeeldig. Ondanks een totaal oneerlijk verlopen campagne, de steun van de Partij van de Nationale Beweging (MHP) en verdacht gedoe met ongestempelde stembiljetten, wist Erdogan bij het referendum van 16 april toch niet meer 51,4 procent van de stemmen achter zich te krijgen. Zet de tendens zich voort dan valt een omslag dus geenszins uit te sluiten.

Wanneer de minderheid van nu de meerderheid wordt, en als gevolg daarvan politici van de AKP en daarmee sympathiserende journalisten worden opgesloten, zegt Erdogans achterban dan ook ‘Tja, dat is nu eenmaal democratie’? Wedden dat ze er dan heel anders over denken…

Universeel recht

Tegen die dreigende situatie kunnen de Erdogans medestanders zich nu al indekken. Door voorop te stellen dat vrijheid van meningsuiting een universeel recht is, dat nooit en te nimmer voorbehouden mag blijven aan een specifieke groep, omdat die toevallig in de meerderheid is.

Om tot dit besef te komen dient de door Erdogan en zijn mediavriendjes omgebonden blinddoek van misleiding afgeworpen te worden. Dit betekent meer dan inzien dat het streven naar een politieke oplossing van een decennia slepend conflict, of de klok luiden over illegale praktijken van een inlichtingendienst, iets heel anders is dan terrorisme, dan wel het sympathiseren daarmee.

Vanuit het perspectief van de arbeiders betekent het daarnaast vooral ook inzien dat die blinddoek niet hun belangen dient, maar slechts die van een man en de met hem bevriende ondernemers. AKP-stemmende arbeiders beseffen zich dit niet, of in ieder geval onvoldoende. Of zoals de eerder genoemde Adnan Serdaroglu van de verboden verklaarde Birlesik Metal-Is het uitdrukte, toen hij reageerde op wat Erdogan tijdens een bijeenkomst van werkgevers zei over het stakingsverbod onder de noodtoestand:

‘Hoewel onze arbeiders-vrienden in Turkije de schade inzien die het beleid van de regering hen heeft toegebracht, hebben ze zich nog niet uit de staat van misleiding kunnen bevrijden. Zolang ze dat niet doen, kunnen zij die het land regeren tijdens bijeenkomsten met de bazen eenvoudig dergelijke verklaringen afleggen.’

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

13 REACTIES

  1. Dat je onzin uitkraamt en opzettelijk een vervelend beeld van de werkelijkheid probeert neer te zetten is eenvoudig te onderbouwen:
    Er zijn vele malen meer fabrieksarbeiders dan president Erdo?an’s media en ondernemersvriendjes in Turkije. Bij de vrije Turkse democratische verkiezingen heeft iedere Turk 1 stem.
    Het moet dus wel zo zijn dat er vele vele fabrieksarbeiders zijn die het eens zijn met het AKP-beleid en voor de AKP stemmen.
    Edel benadrukt graag de ontevredenheid van enkele fabrieksarbeiders en wat vakbondsleiders omdat hij het zelf toevallig met hen eens is, maar tegelijkertijd maakt hij zich schuldig aan hetgeen waar hij de AKP van beschuldigd, namelijk het verzwijgen van de stille mening van de andere helft van de arbeiders die het net de AKP eens is.
    En omdat hij mijn tegenargument al aan voelde komen brengt hij uit voorzorg maar vast de kwestie met een zeer kleine hoeveelheid ongestempelde stembiljetten naar voren, alsof dat handjevol biljetten het verschil zou hebben gemaakt. Zelfs als al die biljetten bij het referendum EVET zouden hebben gestemd, dan nog zou het resultaat hetzelfde zijn geweest. Non-argument dus, zoals gebruikelijk.

  2. Nu pas weer terug uit mijn geliefde Istanbul weer de waarheid van Peters schrijven aan den lijve meegemaakt ik wordt moe van den onzin die de nederturken hier schrijven.
    Attaturk zou wenen.

    • Helemaal mee eens Wodan, met Instanboel heb ik niet veel, maar met andere plaatsen wel, zeker het platteland.
      Maar dat heeft met andere zaken te maken, maar ook ik weet, wat er speelt, in Turkije.
      Het is te triest voor woorden, dat zelfs mensenrechten-organisatie,s van terrorisme beschuldigd worden.
      Je wordt er moedeloos van en zeker van het domme AKP geloei van Maho.
      1 op de 3 turken heeft legaal werk en vakantie hebben ze maar 14 dagen, als ze legaal werk hebben.
      Volgens Maho is alles super geregeld daar, maar ik zie alleen maar alles bergafwaarts gaan

    • Vaag verhaal.
      Wat heb je meegemaakt dan? Ben je verkracht in een Turkse gevangenis? Noem eens man en paard dan.
      Het is ‘Atatürk’ trouwens, Turkije -specialist die je bent.

  3. Beste MaHo,

    Je hoeft niet aan een boom te hangen om een eikel te wezen!
    Wodan heeft gelijk. Tot nu beschrijft Peter hetgeen dat ik voel en meemaak in de afgelopen jaren dat ik in jouw mooie vaderland mag wonen, heel goed.

    Nu vraag ik mezelf af of jij echt niet ziet of niet wil zien, dat de wereld rondom Turkije zich langzaam begint af te keren?

    Blijf gewoon lekker dom napraten wat je hoort van de mensen en en de media die je zelf uitkiest en ga vooral zelf niet op onderzoek uit. We zouden al die onzin die je uitkraamt weleens kunnen gaan missen!

    • Jij en westerse arrogante types zijn de enigen die zich van ons afkeren (ook niet eens trouwens,de Turkije last-minutes worden al weer volop geboekt door de zunige Hollandertjes), en die types kunnen wij missen als AIDS.
      Met de rest van de wereld, die relatief veel belangrijker is en wordt dan het zinkende EU-schip, kunnen wij het steeds beter vinden, en Turkije bindt nog iedere dag nieuwe banden aan.
      Ik begrijp natuurlijk ook wel dat het pijn bij je doet dat je steeds onbelangrijker wordt en buiten spel komt te staan, maar dat doe je helaas toch echt zelf door je moralistische gestigmatiseer.
      Sorry, ik kan je daar niet mee helpen, daar zul je zelf aan moeten werken.
      En in Turkije gaat het alweer fantastisch: ruim 5% economische groei, ruim 2 keer meer als in Nederland en 3 keer meer als de EU. Ontken het maar eens, en maak jezelf onsterfelijk belachelijk.
      🙂

      • Wow MaHo,

        Je Nederlands is ineens vooruitgegaan. Je let zelfs op de interpunctie. Voor de rest is het nog steeds stierenstront wat je schrijft!

      • Hey MaHo,

        Als je dat tenminste bent! Leg mij eens uit dat als ik gisteren op een terras zit met mensen, en er eentje zegt dat hij nooit op de AKP of Erdo?an zal stemmen, hij verbaal en bijna fysiek aangevallen moet worden door AKP/Erdo?an stemmers van het tafeltje naast ons! Waarom dat geintimideer in dit “democratische” fantastische land? Tot hoever willen jullie gaan om andersdenkenden jullie ideeën de strot door te duwen? Natuurlijk kun je arrogante (ver)westerde types missen als AIDS. In de beweging die jij aanhangt zitten er al teveel met een ziekte! Of gaat het allemaal om 2023, wanneer het Lausanne sprookje moet gaan beginnen? Denk je nu echt dat je dan stinkend rijk gaat worden? Wat krijgen jullie nu dan al voor jullie onvoorwaardelijke steun?

  4. Reagerend op Zwaluw denk ik dat er dankzij het keiharde kapitalistische AKP-beleid nu al Turken zijn die stinkend rijk worden of al stinkend rijk geworden zijn. Maar dan niet in mijn omgeving. Veel Turken die ik ken, klagen steen en been. Je zal maar moeten rondkomen van 1200-1500 tl in de maand – en dat zijn honderdduizenden, wellicht miljoenen mensen.
    .
    Hoe dat zo komt? Het antwoord is dikke inflatie. Half juni kreeg ik 3,90 lira voor een euro, vandaag is dat al 4,13. Geen wonder dat alles (want veel wordt geïmporteerd) een stuk duurder is geworden, terwijl van compensatie niet of slechts gedeeltelijk sprake is. Tenzij je een alcoholist bent, maakt dat voor een bezoeker van het land weinig uit. Die krijgt immers steeds meer liraatjes voor zijn of haar harde euro. Dat verklaart waarom veel Nederturken van het type Maho het allemaal wel best vinden. Hun liefde voor Turkije heeft minder te maken met hun weerzin tegen ‘het Westen’, maar vooral met de liefde voor de eigen portemonnee. Van in Nederland verdiende euro’s – dat wel natuurlijk.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here