![\"\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/fethullah_gulen.jpg\" "\\"fethullah_gulen\\"")
Het gaat de beweging rond de uit Turkije afkomstige, doch in de VS woonachtige islamitische prediker Fethullah G\u00c3\u00bclen niet over rozen in Centraal-Azi\u00c3\u00ab. Vooral in Oezbekistan, een land dat zich een democratie noemt maar daar in de praktijk weinig mee te maken heeft, kennen de Fethullahci problemen met de autoriteiten. <\/p>\n
De afgelopen paar jaar zijn meer dan vijftig aan de G\u00c3\u00bclen-beweging verbonden Turken aangeklaagd in Oezbekistan, waarbij ondernemingen werden opgeheven en voor een half miljard aan geld en goederen in beslag is genomen. De aangeklaagden waren in veel gevallen afkomstig van scholen die door de G\u00c3\u00bclen-beweging werden geopend in Oezbekistan. Onder hen acht medewerkers van de krant Yetti Iklim en het tijdschrift Irmok, publicaties die ondertussen verboden zijn verklaard. De beschuldigingen werden door hen ontkend, maar de aanklacht leidde desalniettemin tot gevangenisstraffen van maximaal acht jaar. <\/p>\n
De Fethullahci in Oezbekistan worden ervan beschuldigd dat hun ondernemingen en verdere activiteiten als dekmantel fungeerden van een verboden islamitische organisatie die voornemens was de staat te ondermijnen. Veel seculiere Turken kunnen zich waarschijnlijk heel wat bij deze beschuldiging voorstellen. Onder hen leeft immers de angst dat Turkije door G\u00c3\u00bclens invloed op regering, politie en andere overheidsorganen in een tweede Iran zal veranderen. Of er veel kans op bestaat dat het werkelijk zo ver komt is de vraag. Maar de vrees leeft wel degelijk en hetzelfde is kennelijk in Oezbekistan het geval.<\/p>\n
De staatstelevisie van Oezbekistan laat zich niet onbetuigd over de G\u00c3\u00bclen-beweging. In de documentaire De Ondankbaren wordt gesproken van Turkse organisaties die een schaduweconomie tot stand trachtten te brengen en extreem nationalistische opvattingen wilden verspreiden. In dezelfde documentaire wordt de G\u00c3\u00bclen-beweging verweten gebedsruimten te openen, wat verboden is in Oezbekistan. E\u00c3\u00a9n Turkse zakenman werd met name genoemd. Deze Mehmet Zeki zou projecten van de G\u00c3\u00bclen-beweging in Oezbekistan financieren en is in verband daarmee tot een gevangenisstraf van niet minder dan zestien jaar veroordeeld. <\/p>\n
In 1991 was Turkije er na de ontmanteling van de Sovjet-Unie snel bij om Oezbekistan als onafhankelijke staat te erkennen, waarbij Ankara ongetwijfeld gedreven werd door de etnische en lingu\u00c3\u00afstische verwantschap tussen de bevolkingen van beide landen. In het vervolg van de jaren negentig investeerden meer dan 700 Turkse ondernemers ruim een miljard dollar in Oezbekistan en konden 65 G\u00c3\u00bclen-scholen de deuren openen. Eind jaren negentig besloot de regering van het islamitische maar zeer seculiere Oezbekistan echter de G\u00c3\u00bclen-scholen te verbieden. Deze ontwikkeling voltrok zich parallel aan verslechterde relaties tussen Turkije en Oezbekistan. Dat de beweging rond Fethullah G\u00c3\u00bclen door velen wordt beschouwd als de drijvende kracht achter de regerende AK-partij in Turkije, zal daar zeker iets mee te maken hebben. <\/p>\n
Oezbekistan is niet het enige land in Centraal-Azi\u00c3\u00ab waar de G\u00c3\u00bclen-beweging problemen ondervindt. Die zijn er bijvoorbeeld ook in Turkmenistan, waar in de jaren negentig eveneens veel G\u00c3\u00bclen-scholen ontstonden. Ook op andere fronten was de G\u00c3\u00bclen-beweging daar toen zeer actief. Onder andere via de onderneming van de met G\u00c3\u00bclen sympathiserende ondernemer Ahmet Calik, die op goede voet stond met dictator Turkmanbashi. Maar ook in Turkmenistan denkt men ondertussen ook anders over de G\u00c3\u00bclen-beweging. Niet dat daar zo ver wordt gegaan als in Oezbekistan, maar men meende er bijvoorbeeld wel goed aan te doen om de G\u00c3\u00bclen-scholen te dwingen het vak \u00e2\u20ac\u02dcreligieuze geschiedenis\u00e2\u20ac\u2122 uit het lesprogramma te schrappen. <\/p>\n
Dergelijke ontwikkelingen staan in schril contrast met de immer groeiende populariteit van de G\u00c3\u00bclen-beweging in de VS en West-Europa, waar men onder de indruk is van G\u00c3\u00bclens pleidooi voor een gematigde en \u00e2\u20ac\u02dcdemocratische\u00e2\u20ac\u2122 islam. Vooral als alternatief voor de meer fundamentalistische vormen van dit geloof. Die benadering brengt westerse leiders ertoe de deuren wijd te openen voor de G\u00c3\u00bclen-beweging. Zoals in Nederland, waar aan G\u00c3\u00bclen verbonden onderwijsinstellingen zelfs subsidie krijgen. In veel Centraal-Aziatische moet men daar niet aan denken. <\/p>\n
(Peter Edel)<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Het gaat de beweging rond de uit Turkije afkomstige, doch in de VS woonachtige islamitische prediker Fethullah G\u00c3\u00bclen niet over rozen in Centraal-Azi\u00c3\u00ab. Vooral in Oezbekistan, een land dat zich een democratie noemt maar daar in de praktijk weinig mee te maken heeft, kennen de Fethullahci problemen met de autoriteiten.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[8],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7018"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7018"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7018\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":7041,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7018\/revisions\/7041"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7018"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7018"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7018"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}