![\"\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/iran-turkey-index.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (ANALYSE) – Tijdens zijn recente bezoek aan Bahrein zei de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat Iran op basis van \u2018Perzisch nationalisme\u2019 voornemens is om Syri\u00eb en Irak op te splitsen. Zijn buitenlandminister Mevl\u00fct Cavusoglu gooide olie op het vuur met de bewering dat Iran tracht om Syri\u00eb en Irak in twee sjiitische landen te transformeren. <\/p>\n
Teheran reageerde als door een wesp gestoken. Daar herinnerende men er aan dat Iran zijn steun betuigde aan Ankara na de mislukte staatsgreep van 15 juli vorig jaar. Stank voor dank, vond buitenlandminister Mohammed Cevad Zarif van Iran. <\/p>\n
Machtsvacu\u00fcm <\/strong><\/p>\n Uiteraard gaat het hier voor een belangrijk deel om het machtsvacu\u00fcm dat in delen van Syri\u00eb en Irak zal ontstaan naarmate de Islamitische Staat (IS) verder terug wordt gedrongen. Dat er echter meer gaande is bleek uit commentaren in Yeni Safak, het dagblad dat sterk sympahiseert met de in Turkije regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkelende (AKP). Daar kwam de uithaal van Erdogan en Cavusoglu in het kader te staan van vermeende plannen in Teheran om een militaire aanval op Saoedi Arabi\u00eb te openen. Yeni Safak-hoofdredacteur Ibrahim Karag\u00fcl suggereerde zelfs dat Iran van plan is om Mekka te veroveren. <\/p>\n Op de achtergrond van het door Karag\u00fcl gelegde verband met Saoedi Arabi\u00eb speel de economie van Turkije. Hoewel sommige medestanders van de AKP het stug blijven ontkennen, staat de Turkse economie het water aan de lippen. Investeringen uit het westen zijn fors teruggelopen, waardoor Turkije dringend behoefte heeft aan hot money<\/em> uit andere richtingen. <\/p>\n Saoedi Arabi\u00eb<\/strong><\/p>\n De Turkse hoop lijkt vooral gevestigd te zijn op investeringen uit Saoedi Arabi\u00eb. Bovendien zou het snel gegroeide militair industrieel complex in Turkije graag meer naar dat land afzetten. Riyad moet dus gepaaid worden. Tijdens zijn recente bezoek aan de golfstaten ging Erdogan dan ook echt niet alleen naar Saoedi Arabi\u00eb voor een pelgrimstocht. <\/p>\n Erdogan tracht in te spelen op de tegenstelling tussen Iran en Saoedi Arabi\u00eb. Een grotere vijand van Iran dan Saoedi Arabi\u00eb is er niet. Dus wie bij de Saoedi\u2019s een wit voetje wil halen doet dat bij voorkeur door een rel met Teheran uit te lokken. <\/p>\n Voorlopig gaat deze manoeuvre overigens alleen maar ten koste van de economie in Turkije, want de Turkse economieminister Nihat Zeybekci werd door de plotseling ontstane crisis gedwongen om een streep te zetten door een handelsconferentie met Iran die voor 25 februari op het programma stond. Een bittere pil voor Turkse ondernemers die hopen meer aan Iran te kunnen verdienen. <\/p>\n Trump<\/strong><\/p>\n Verder hoopt Erdogan dat ruzie met Iran en een betere verstandhouding met Saoedi Arabi\u00eb zijn band met de Amerikaanse president Donald Trump zal versterken. Dat diens voorganger een nucleaire overeenkomst met Iran stimuleerde, waardoor een einde kwam aan de westerse boycot, werd in Riyad met lede ogen aangezien. <\/p>\n Trump wil de situatie terugdraaien, waarmee hij niet alleen handen op elkaar krijgt in Isra\u00ebl, maar zeker ook in Saoedi Arabi\u00eb. De nieuwe ruzie tussen Ankara en Teheran past perfect in dit plaatje.<\/p>\n Turkije-Rusland<\/strong><\/p>\n Erdogans sneer naar Teheran zal in Moskou veel minder in de smaak zijn gevallen. Iran is een belangrijke partner voor Rusland, met name ten opzichte van Syri\u00eb, waar beide het regime van president al-Assad steunen.<\/p>\n De relatie tussen Turkije en Rusland ging de laatste jaren van het ene naar het andere uiterste. Een paar jaar geleden was de verstandhouding goed en bestond er hoop op dat de handelsbetrekkingen fors uitgebreid konden worden. De positie van de Russische president Poetin ten aanzien van Iran kon weliswaar niet op Erdogans instemming rekenen, maar beide besloten to agree tot disagree. <\/em><\/p>\n Dit inzichtelijke verschil kon Erdogan er dan ook niet van weerhouden om te zinspelen op volwaardig lidmaatschap voor Turkije van de Shanghai Cooperation Organization (SCO), een samenwerkingsverband tussen onder andere China en Rusland dat (overigens niet geheel terecht) als tegenhanger wordt beschouwd van de EU en de NAVO. \u2018Take me to Shanghai\u2019 zei Erdogan destijds tegen Poetin. <\/p>\n Gevechtsvliegtuig<\/strong><\/p>\n In november 2015 ontstond een ongekende crisis tussen Turkije en Rusland nadat de luchtmacht van Turkije een Russisch gevechtsvliegtuig had neergeschoten omdat het kort het Turkse luchtruim schond. De crisis had onder andere tot gevolg dat de banden tussen Rusland en de door Ankara gehate Koerdische Democratische Eenheidpartij (PYD) in Syri\u00eb beter werden. <\/p>\n Het geschil tussen Rusland en Turkije werd vorig jaar aan het begin van de zomer bijgelegd, al gaat het te ver om te stellen dat het Erdogan en Poetin weer grote vrienden werden. Toch stond Rusland toe dat Turkije een paar maanden later een militaire operatie in Syri\u00eb begon om onder het voorwendsel van het bestrijden van IS te voorkomen dat er aansluiting ontstond tussen twee door milities van de PYD gecontroleerde gebieden. <\/p>\n Blik op Washington<\/strong><\/p>\n Aan de betrekkingen tussen Rusland en de PYD kwam desondanks geen einde. Zo staat Rusland nog steeds toe dat de PYD een kantoor heeft in Moskou, en eerder deze maand vond er zelfs een Koerdisch congres plaats in de Russische hoofdstad. <\/p>\n Aanvankelijk nam Erdogan de Russische banden met de PYD voor lief, omdat hij er meer belang aan hechtte de Russen tegen de Amerikanen uit te kunnen spelen. De komst van Trump in het Witte Huis veranderde echter veel. Erdogan vestigde de blik daardoor weer op Washington, waar Poetin zich enorm aan stoorde. <\/p>\n 9 februari incident<\/strong><\/p>\n In deze context moet volgens velen het incident op 9 februari worden opgevat, waarbij vier Turkse militairen in Syri\u00eb om het leven kwamen bij een Russische luchtaanval. Volgens Moskou was het een \u2018vergissing\u2019 maar vrijwel niemand geloofde dat in Turkije. Over het algemeen wordt daar aangenomen dat Poetin aldus de waarschuwing afleverde dat Erdogan het niet in het hoofd moet halen in zee te gaan met Trump. <\/p>\n De verstandhouding tussen Turkije en Rusland verslechtert de laatste tijd dus zienderogen. De gevoelens daaromtrent in Ankara werden goed onder woorden gebracht in een artikel van de commentator Hasan Basri Yalcin op de website van het nauw aan de Turkse staat verbonden persagentschap Anadolu. Yalcin beschuldigt Rusland ervan Turkije met de PYD te \u2018chanteren\u2019. Over het incident op 9 februari gebruikte Yalcin de woorden, \u2018per ongeluk\u2019, maar net zoals hier tussen aanhalingstekens. <\/p>\n Raqqa<\/strong><\/p>\n Deze week gaat naar verwachting erg belangrijk worden in dit geheel. Trump verwacht namelijk op 28 februari een rapport van het Pentagon over de te verkiezen aanpak van IS in Raqqa, het Syrische hoofdkwartier van de apocalyptische jihadisten. <\/p>\n Turkije deed de VS een voorstel over samenwerking in dit verband, maar stelde daarbij de voorwaarde dat de milities van de PYD er niet aan deel zullen nemen. <\/p>\n Het leek er eerder al niet op dat Trump er voor voelde om in te stemmen met deze voorwaarde. Daarvoor hecht hij te veel waarde aan de expertise van de Koerdische milities inzake de bestrijding van IS. Het Pentagon zal daar naar verwacht bij aansluiten. <\/p>\n Autonoom Koerdische gebied<\/strong><\/p>\n Ter compensatie bood Trump assistentie aan bij de oorlog die Turkije tegen de Koerdische PKK voert. Dat wil zeggen, wat betreft het PKK-bolwerk in de Kandil-bergen van Noord-Irak. Daarnaast verzekert Trump Ankara ervan dat hij niet achter het ontstaan van een autonoom Koerdisch gebied in Noord Syri\u00eb staat. Dat zal zeker in de smaak vallen bij Erdogan, al is daarmee nog niet gezegd dat hij akkoord zal gaan met deelname van de PYD bij de bevrijding van Raqqa. <\/p>\n Er is echter een ander scenario denkbaar, want het wordt de vraag hoe veel zin de PYD er nog in heeft om zich bij Raqqa in te zetten. Niet alleen omdat Trump geen steun zal verlenen aan een autonoom Koerdisch gebied, maar ook omdat de Turkse strijdkrachten en hun jihadistische bondgenoten van het Vrije Syrische Leger (VSL) de aansluiting van de twee door de PYD gecontroleerde Syrische gebieden doeltreffend in de weg is gaan staan. Op deze manier valt er door deel te nemen aan de op handen zijnde slag bij Raqqa weinig meer te winnen voor de PYD. <\/p>\n NAVO<\/strong><\/p>\n Zeker als het aldus loopt zal er tot groot verdriet van Rusland geen reden meer voor Turkije zijn om een samenwerking met de VS in Syri\u00eb af te wijzen. De eerder genoemde, overduidelijk AKP-gezinde commentator op de website van het Anadolu persagentschap, Hasan Basri Yalcin, liep op dit schema vooruit, door het belang van het Turkse NAVO-lidmaatschap te benadrukken.<\/p>\n Dat laatste is uitermate frappant. Omdat AKP-parlementslid Samil Tayyar de NAVO eind vorige maand nog een \u2018terroristische organisatie\u2019 noemde. En omdat Turkije nu volop bezig is NAVO-partner Griekenland te tergen. Maar vooral ook omdat de AKP na de couppoging van vorig jaar veel militairen uit de strijdkrachten verdreef die in NAVO-verband functioneerden. <\/p>\n