![\"\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/reports-suggest-attacker-of-nightclub-in-istanbul-used-6-cartridges-and-180-bullets-228550-5-300x166.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Een nieuw jaar is als een onbeschreven blad, vervuld van hoop op hernieuwde onschuld, wat wellicht helpt bij de verklaring waarom het met zoveel feestelijkheden wordt begroet. <\/p>\n
2017 was in Turkije nog maar anderhalf uur oud toen een afschuwelijke aanslag op nachtclub Reina in Istanbul – als gevolg waarvan 39 dodelijke slachtoffer vielen – een enorme domper op de feestvreugde zette. <\/p>\n
De eerste woorden op het blad van het nieuwe jaar werden met bloed geschreven…<\/p>\n
IS<\/strong><\/p>\n Er zijn niet veel landen waar vanuit verschillende invalshoeken aanslagen worden gepleegd, maar Turkije behoort er zeker toe. Een eerste indicatie over de dader(s) bestaat uit de slachtoffers. Zijn dat militairen of politieagenten dan wordt aangenomen dat de verantwoordelijkheid zich bij Koerdische militanten bevindt. Of eventueel bij de DHKP\/C, al laat deze radicaal linkse organisatie de laatste tijd weinig van zich horen.<\/p>\n Gaat het om willekeurige slachtoffers dan wordt de dader bij het jihadisme gezocht, waarbij dan in de eerste plaats aan de Islamitische Staat (IS) wordt gedacht. In Reina vermoordde de dader willekeurige slachtoffers, waardoor IS al snel werd genoemd. Meer precies, de als zeer extreem bekendstaande \u2018Turkestan\u2019 vleugel van IS.<\/p>\n Zo kwam het voor velen niet als een enorme verrassing dat IS twee dagen later de verantwoordelijkheid opeiste. In een opzicht verraste dat echter wel degelijk, want IS laat na aanslagen in Turkije lang niet altijd van zich horen. Na de aan IS toegeschreven aanslag van 28 juni vorig jaar op de Atat\u00fcrk-luchthaven in Istanbul gebeurde dat bijvoorbeeld niet. <\/p>\n Kurtulmus<\/strong><\/p>\n Er is nog een opvallend feit, want het ging dit keer niet om een zelfmoordaanslag, het handelsmerk van IS. Dat de dader zich uit de voeten wist te maken is niet helemaal uniek, want de pleger van de recente IS-aanslag in Berlijn ging er ook vandoor. Voor Turkije is het echter een bijzondere omstandigheid dat de dader van een door IS opge\u00ebiste aanslag tot de meest gezochte misdadigers in het land komt te behoren. Overigens blijkt uit verklaringen van getuigen dat hij bij de aanslag zeer professioneel te werk ging, wat wellicht een richting aangeeft bij het opstellen van zijn profiel. <\/p>\n De regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) hield zich aanvankelijk tamelijk op de vlakte over de achtergrond van de aanslag. Regeringswoordvoerder en vicepremier Numan Kurtulmus wilde op 1 januari in ieder geval nog geen naam van een organisatie noemen. Opvallend, want doorgaans weet de regering al heel snel na een aanslag wie de schuldige is. <\/p>\n Een dag later werden door de politie in Istanbul acht personen aangehouden die iets met het bloedbad bij Reina te maken zouden hebben gehad. Zo gaat dat doorgaans na een aanslag; meestal hoor je daar nadien niet veel meer over en staan de verdachten na een paar dagen weer op straat. <\/p>\n Die aanhoudingen lijken vooral te worden gedaan om te tonen dat de politie er hard aan werkt. Of dat werkelijk gebeurt is echter de vraag. Anders zou er niet zoveel prioriteit zijn gegeven aan de opsporing van een aantal jongeren die de aanslag aangrepen om een pleidooi te voeren voor secularisme. Als gevolg daarvan werd al een persoon aangehouden. Maar goed, secularisme zal voor de AKP onder de noemer terrorisme vallen. Zoals alles waar de partij zich niet mee kan verenigen daaronder valt. Iedere diender die zich daar mee bezighoudt is niet betrokken bij de opsporing van de dader van de aanslag op Reina, wat winst is voor IS. <\/p>\n Context<\/strong><\/p>\n Het is hoe dan ook van belang om de aanslag bij Reina in de context te beschouwen waarin deze gepleegd. Daarbij valt om te beginnen te denken aan de verschuivingen in het beleid van Turkije ten aanzien van Syri\u00eb. President Erdogan hield lang vast aan het vertrek van de Syrische president al-Assad, maar kwam daarover tot inkeer nadat ruzie met de EU hem in Russische armen deed belanden. <\/p>\n Erdogan nam nog een paar U-bochten, maar uiteindelijk kwam het er toch op neer dat hij aansloot bij de Russische wensen ten aanzien van Syri\u00eb. Tot verdriet van de meest fundamentalisten binnen zijn achterban, die zich goed kunnen herinneren dat hij eee paar jaar geleden nog aandrong op een soennitisch regime in Damascus. <\/p>\n Dezelfde kringen zijn ook teleurgesteld over het herstel van de betrekkingen van Turkije met Isra\u00ebl. Dat er vorige maand een einde kwam aan het proces rond de Mavi Marmara, het Turkse passagiersschip dat in 2010 deel uitmaakte van een konvooi met hulpgoederen voor Gaza en door Isra\u00eblische commando\u2019s werd aangevallen, werd hier als een klap in het gezicht ervaren. <\/p>\n Kortom, rechts van Erdogan ontwikkelt zich de laatste tijd een bepaalde oppositie tegen hem. Het is misschien moeilijk voorstelbaar dat zich rechts van Erdogan iets kan bevinden, maar er zijn wel degelijk redenen om dat aan te nemen. Erdogan wist ook al heel vroeg dat problemen uit die hoek niet uitgesloten zijn. <\/p>\n Carsaf<\/strong><\/p>\n Dit kon hij al ervaren bij verkiezingen in 1989, die hem in het parlement hadden kunnen doen belanden voor Refah, de partij waar hij destijds bij aangesloten was. Zijn tegenstrever, Mustafa Bas, kreeg echter meer voorkeurstemmen. De oorzaak van de tegenvaller voor Erdogan werd gezocht in het feit dat zijn echtgenote Emine niet het zwarte gewaad (carsaf) droeg waar ultraconservatieve Turken vrouwen het liefst in gehuld zien gaan. Bas\u2019 vrouw droeg de carsaf wel. <\/p>\n Het lijdt geen twijfel dat de fleurige hoofddoek waar Emine zich mee tooit wanneer ze op pad gaat nog altijd een steen des aanstoots is voor dergelijke kringen. Zoals de stropdas van Tayyip hier evenmin tot enthousiasme zal leiden. Dat men hier bij verkiezingen tegenwoordig toch op hem stemt zal komen omdat er geen betere kandidaat wordt herkend. <\/p>\n Dat maakt hem hier echter nog niet de tot de ideale kandidaat en van dat gegeven zal Erdogan doordrongen zijn. Het is dus zaak voor hem om de meest conservatieve stemmers met radicale uitspraken te blijven verleiden. Dat doet hij dan ook met grote regelmaat. Als hij daarbij iets moet zeggen dat zelfs voor hem te ver gaat dan zal hem dat niet deren. Voor Erdogan staat het resultaat immers voorop. <\/p>\n Omtrekkende bewegingen<\/strong><\/p>\n Anders gesteld, als er meer macht in het verschiet ligt zijn omtrekkende bewegingen toegestaan; in welke richting dan ook. Erdogan is daar ook heel goed in. Zo was zijn theaterstuk aan het begin van deze eeuw, waarmee hij de EU ervan wist te overtuigen een voorstander te zijn van democratisering en hervormingen, even magistraal als ongemeend.<\/p>\n Meer dan ten aanzien van de EU moet Erdogan wat betreft de rechter vleugel van de AKP-achterban echter uitkijken geen beloften te doen die hij niet gestand kan doen. Daar is het dan ook waar het scheefloopt, nu Turkije weer vrienden is met Isra\u00ebl en al-Assad mag blijven zitten waar hij zit als het aan Ankara ligt. <\/p>\n Daar dreigt met de kwestie rond de herinvoering van de doodstraf nog een ergernis bij te komen voor de islamistische hardliners, want of zij Erdogan aan zijn beloften daaromtrent kunnen houden is zeer de vraag. <\/p>\n Charmeoffensief<\/strong><\/p>\n Alles bij elkaar opgeteld werd het de hoogste tijd voor de AKP voor een uitgebreid charmeoffensief naar rechts. Zoals ondertussen gebruikelijk voor de AKP werd daarbij voor een antiwesters (of in dit geval antichristelijk) thema gekozen. <\/p>\n Deze keer moest de nieuwjaarsviering het ontgelden, met als argument dat dit een christelijke feestdag is. Regeringsgezinde media kozen voor een aanval op de viering van de jaarwisseling en vond daarbij steun bij Diyanet, het presidium voor religieuze zaken van de Turkse staat. Er werden via de media zelfs bedreigingen geuit ten opzichte van hen die voornemens waren de jaarwisseling te vieren, waaronder woorden als \u2018dit is de laatste waarschuwing!\u2019 <\/p>\n De opeenvolging van gebeurtenissen doet denken aan de haatcampagne voorafgaand aan de aanslag op de Armeens-Turkse journalist Hrant Dink in 2007, of aan de door islamistische media verspreidde propaganda over de Staatsraad in de periode die voorafging aan de aanslag daarop in 2006. <\/p>\n Saoedi Arabi\u00eb<\/strong><\/p>\n Hoe uitzonderlijk de campagne tegen feestelijkheden op 31 december\/1 januari zelfs binnen de islamitische wereld is blijkt uit het feit dat in het aartsconservatieve Saoedi Arabi\u00eb dit jaar zonder problemen een prachtig vuurwerk kon worden afgestoken. Aldus begint de veronderstelling zich op te dringen dat Turkije voorop loopt in de wereld van het islamitische fundamentalisme. Dat in de verklaring van IS waarin de aanslag op Reina werd opge\u00ebist eveneens een verband werd gelegd met de nieuwjaarsviering is dan ook meer dan veelzeggend. <\/p>\n Zoals het veelzeggend was dat men zich aan de rechter zijde van Erdogan verheugd toonde over de aanslag. Premier Yildirim toonde zich daar verontwaardigd over. Mooi, maar de kringen die vooraf argumenten voor de aanslag leverden liet hij buiten beschouwing. Logisch, want anders had hij moeten erkennen dat de regeringsgezinde pers samen met Diyanet de ouverture orkestreerde naar de aanslag op Reina, om de AKP stemmende ultraconservatieve – tegen IS aanschurkende – minderheid in Turkije te behagen.<\/p>\n Teken aan de wand<\/strong><\/p>\n Los van de vraag over wie of waarom kwam met de aanslag aan het begin van het nieuwe jaar beangstigend snel een teken aan de wand te staan over wat Turkije daarin te wachten staat. Want dat dit niet de laatste aanslag was weet iedereen ook nu weer. <\/p>\n Dit alles gezegd hebbende vind ik het erg moeilijk, en wellicht zelfs ongepast, om de lezers van Turksnieuws een gelukkig nieuw jaar te wensen. In de wetenschap dat de wonderen de wereld nog niet uit zijn doe ik dat echter toch\u2026<\/p>\n