![\"osmanli-cellatlari-4\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/osmanli-cellatlari-4-300x266.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – 13 december 1980. Erdal Eren werd naar de galg geleid waaraan hij aan zijn einde zou komen. Hij was nog maar zeventien; hij had nog niet eens baardgroei. <\/p>\n
Erdal Eren was een van de vijftig Turken die na de staatsgreep van 1980 ter dood werd veroordeeld. De meeste onder hen waren radicaal linkse activisten. Erdal was dat ook. Hij had aan een demonstratie deelgenomen waarbij een politieagent werd doodgeschoten. Door zijn advocaat ingediend bewijs dat hij het fatale schot onmogelijk kon hebben gelost weerhield de militaire rechtbank er niet van hem om hem te veroordelen. <\/p>\n
Voordat de beul de stoel onder zijn voeten wegschopte riep Erdal \u2018weg met de fascistische dictators.\u2019 Hij had zijn advocaat verzocht bij de executie aanwezig te zijn. De man zei later dat zijn haar in de daarop volgende nacht abrupt grijs was geworden. <\/p>\n
Zwarte pagina\u2019s<\/strong><\/p>\n De dood van Erdal Eren werd het symbool van de executies na de coup van 1980, en daarmee van de meest zwarte pagina\u2019s uit de Turkse geschiedenis. Erdal was echter zeker niet de laatste die werd opgeknoopt, want de executies gingen door tot 1984. <\/p>\n Sindsdien vond geen terechtstelling meer plaats in Turkije en in 2004 kwam in het kader van het EU-toetredingsproces een volledig einde aan de doodstraf in de Turkse wet. Twee jaar eerder was de doodstraf in vredestijd al afgeschaft. Zo kon Turkije in 2006 protocol 13 van het Europees verdrag voor de rechten van de mens ratificeren. <\/p>\n Of de doodstraf in Turkije definitief tot het verleden behoort is echter de vraag. President Erdogan toonde zich vier jaar geleden al voorstander van herinvoering, al leek het er toen op dat hij dit beladen onderwerp aan de orde bracht om lastige kwesties die destijds speelden op de achtergrond te doen belanden. Dat doet hij wel vaker, maar over de doodstraf zweeg hij sindsdien. Tot dit jaar.<\/p>\n Mislukte staatsgreep<\/strong><\/p>\n Sinds de mislukte staatsgreep van 15 juli jl. wordt de herinvoering van de doodstraf weer volop besproken. Vooral door Erdogan, al verschuilt hij zich achter zijn achterban. Als die terug wil keren naar de doodstraf moet hij daar als president naar luisteren, zegt hij. <\/p>\n En inderdaad, uit de menigte die bijeenstroomt voor zijn toespraken is de roep om de herinvoering van de doodstraf de laatste maanden regematig hoorbaar. Zoiets valt eenvoudig te bereiken. Laat twee provocateurs van Erdogans Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) hard \u2018we willen de doodstraf\u2019 roepen en de rest schreeuwt vanzelf mee. Zelfstandig nadenken is nu eenmaal niet de sterkte kant van de conservatief religieuze AKP-menigte. Daarvoor moet je bij het andere Turkije zijn. Het Turkije van cultuur, wetenschap en beschaving, waar men niet aan primitieve instincten doet. <\/p>\n Toetredingsproces<\/strong><\/p>\n Eerlijk gezegd nam ik Erdogans heisa over de doodstraf aanvankelijk met een korreltje zout. Het leek me tot zijn middelen te behoren waarmee hij de massa bespeelt. Bovendien nam ik aan dat hij doordrongen was van de consequenties die een herinvoering van de doodstraf met zich mee zouden brengen. Dat Turkije in dat geval nooit lid van de EU zal worden is een gegeven dat de laatste tijd regelmatig in Brussel wordt onderstreept. Een definitief einde van het toetredingsproces zou bovendien niet alleen politieke, maar ook economische gevolgen hebben. <\/p>\n Ik veronderstelde dat die prijs te hoog zou zijn voor Erdogan. Ten onrechte vrees ik nu, want tijdens zijn toespraak van afgelopen weekend ter gelegenheid van de Dag van de republiek kondigde hij aan dat het parlement een wetsvoorstel zal ontvangen over de herinvoering van de doodstraf. <\/p>\n De kans is niet gering dat het parlement akkoord zal gaan. Vanwege de meerderheid van de AKP en Erdogans invloed daarop, maar ook door de verwachte steun van de Partij van de Nationale Beweging (MHP). Van MHP-leider Bahceli is bekend dat hij een voorstander is van de doodstraf. <\/p>\n Is de wet eenmaal door het parlement dan zal Erdogan niet aarzelen om deze te ondertekenen, zo zei hij. Hij voegde daar nog aan toe dat het hem koud laat hoe daar in het buitenland over gedacht wordt. <\/p>\n Dit is klare taal, waardoor er nu serieus rekening mee dient te worden gehouden dat de doodstraf terug zal keren in de Turkse wet. Daarmee is ook het moment gekomen om te overwegen hoe dat vorm zou kunnen krijgen. <\/p>\n Terugwerkende kracht<\/strong><\/p>\n Hoewel Erdogans initiatief om de ultieme straf terug te brengen direct verbonden is aan de couppoging, kunnen daarbij betrokken militairen en burgers er strikt genomen niet toe veroordeeld worden. Omdat de te introduceren wet niet met terugwerkende kracht kan worden toegepast. Daardoor kan de doodstraf na te zijn heringevoerd alleen met betrekking tot nieuwe feiten worden uitgesproken. <\/p>\n Dat laatste is geen waterdichte geruststelling voor de gearresteerde coupplegers. Erdogan heeft al vaker getoond lak te hebben aan de grondwet en dat zou hij ook in dat geval kunnen doen. Voor hem telt alleen \u2018de wil van de natie.\u2019 Laat die natie hard genoeg schreeuwen en alles is mogelijk. De rechtstaat zou ermee worden ondergraven, maar daar is sowieso weinig van over. <\/p>\n Antiterrorismewet<\/strong><\/p>\n Vervolgens is er de vraag tegen wie de doodstraf kan worden uitgesproken. Hoewel het zeker niet is uitgesloten dat daar een scala delicten voor in aanmerking zal komen, gaan de gedachten toch in de eerste plaats naar terrorisme. Wat zelfmoordterroristen betreft bereik je weinig met de doodstraf, maar de antiterrorismewet is erg ruim geformuleerd. Juist om die reden was deze wet een paar maanden geleden nog het voornaamste struikelblok in de onderhandelingen tussen Turkije en de EU. <\/p>\n Wanneer voor alle strafbare feiten die onder de antiterrorismewet vallen de doodstraf kan worden uitgesproken is het einde zoek, maar sluit eens iets uit als \u2018de natie\u2019 bloed wil zien. Daar moet het \u2018kind van de natie\u2019, zoals Erdogan door zijn trouwe premier Yildirim wordt genoemd, dan toch echt gevolg aan geven\u2026 <\/p>\n Methode<\/strong><\/p>\n Veder vraag ik me af hoe de doodstraf uitgevoerd zal worden als Erdogan en zijn ‘natie’ hun zin krijgen. De galg wekt associaties met de schrikbewinden uit de door de president verguisde seculiere periode en is daarom wellicht niet de meest aangewezen methode. <\/p>\n De lethal injection<\/em> is klinisch clean<\/em>, maar tegelijkertijd ook erg Amerikaans. Evenmin ideaal, want Erdogan heeft weinig op met de VS. Hij laat echter regelmatig blijken inspiratie te putten uit de Ottomaanse periode, dus wellicht ook in dit geval (zie illustratie bij dit artikel)…<\/p>\n Eddie Woods<\/strong><\/p>\n Los van de mogelijkheden die er zijn wat betreft de uitvoering dreigt de herinvoering van de doodstraf in ieder geval de rotte kers op de giftige taart van de noodtoestand te worden. <\/p>\n Ik zou dit artikel kunnen voortzetten met tal van argumenten tegen de doodstraf. Anderen hebben dat echter al uitvoerig en effici\u00ebnt genoeg onder woorden gebracht. Zoals de Amerikaanse schrijver en dichter Eddie Woods, die zelf ooit getuige was van een gerechtelijke executie en daar nog altijd nachtmerries over heeft. Naar zijn overtuigende afwijzing van de doodstraf verwijs ik hierbij<\/a> verder. <\/p>\n