![\"tr-index\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/TR-index.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Je hoeft er de krant maar voor open te slaan om het te weten: het is een puinhoop in Turkije. Het einde van de ellende is ook nog lang niet in zicht. In economisch opzicht al evenmin. <\/p>\n
De industrieproductie neemt af, wat de groei van de werkloosheid verklaart. Er werd voor dit jaar gehoopt op 4,5 procent groei, maar drie procent zou een meevaller betekenen zoals de zaken er nu voor staan. Daarom wordt met angst en beven uitgekeken naar de cijfers over het derde kwartaal. <\/p>\n
Het ging de laatste jaren al de verkeerde kant op. Dit jaar hebben een serie aanslagen, met als klap op de vuurpijl een mislukte staatsgreep en een noodtoestand – die veel weg heeft van een geslaagde staatsgreep – de druk op de economie echter nog eens extra opgevoerd. <\/p>\n
Aangezien de Turkse economie het in de eerste plaats van binnenlandse vraag moet hebben, tracht de regering die nu met gunstige kredietvoorwaarden een impuls te geven. Het gevolg zal zijn dat veel Turken nog veel verder in de schuld komen te zitten dan ze al zaten. Die extra groei van de kredietballon komt nog eens bovenop de andere dreigingen. <\/p>\n
2002<\/strong><\/p>\n Was de mis\u00e8re onvermijdelijk? Nee, zeker niet. Bij een ander beleid sinds 2002, het jaar waarin de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) aan de macht kwam, was het heel anders gelopen en had Turkije er nu stukken florissanter voorgestaan. <\/p>\n In 2002 viel de Turkse staat nog onder seculier nationalistische dominantie. Dat de AKP daar een einde aan wilde maken viel op zich te billijken, want een meer gebalanceerde structuur van de staat was zeker wenselijk. De islamistisch geori\u00ebnteerde AKP zocht echter niet naar balans, maar naar wraak ten aanzien van een establishment dat gedurende vele decennia als vijandig werd beschouwd door het fundamentalistische deel van de bevolking. <\/p>\n Het verbod op het dragen van de hoofddoek in openbare ruimten werd het symbool van het ervaren gebrek aan religieuze vrijheid. Dat daar een einde aan moest komen sprak voor zich. Dat moslima\u2019s in West-Europa in dit opzicht meer vrijheid kenden dan in het nagenoeg volledig islamitische Turkije was natuurlijk heel raar. Bovendien is het niet aan een regering om te bepalen wat iemand op het hoofd zet. <\/p>\n Waar bestond het gebrek aan religieuze vrijheid waar de religieus geori\u00ebnteerde Turken zo over klaagden dan verder uit? Werden zij ervan weerhouden om naar een moskee te gaan? Nee, zeker niet. Evenmin werd het die moskee\u00ebn bijvoorbeeld verboden om vijf keer per dag met een (als je er erg dichtbij woont) vaak oorverdovend kabaal tot het gebed op te roepen. <\/p>\n Wat het religieuze deel van de bevolking vooral stak was het ontbreken van de vrijheid om anderen in het conservatieve keurslijf te dwingen. Met andere woorden, het gebrek aan vrijheid om de vrijheid van anderen te beknotten. Daar zou de AKP zo snel mogelijk verandering in brengen, wat om te beginnen betekende dat de seculiere nationalisten in de staat bij voorkeur over night<\/em> terug moesten worden gedwongen. <\/p>\n Vertekend beeld<\/strong><\/p>\n De verkiezingen van 2002 leverden een vertekend beeld op. De AKP kreeg 34,28 procent van de stemmen en het was alleen door de idioot hoge kiesdrempel dat dit cijfer zich in een parlementaire meerderheid vertaalde. Dat veranderde echter niets aan de werkelijke verhoudingen binnen de toenmalige samenleving. <\/p>\n De AKP had lak aan dat gegeven en kon geen geduld opbrengen bij het zuiveren van de staat, met (toen al) veel polarisering onder de bevolking als gevolg. Daarbij wist de AKP zich voor het probleem gesteld dat het aan slimmeriken in de eigen gelederen ontbrak om de seculiere nationalisten in de staat te vervangen. Een oplossing daartoe werd gevonden in een samenwerking met de G\u00fclen-beweging, die geen probleem had met het opvullen van vacante posities. Wel, daar kennen we de gevolgen van!<\/p>\n Het had heel anders kunnen lopen. Dat wil zeggen, wanneer de AKP een rationele balans in de staat had nagestreefd in plaats van irrationele wraak. Door een brug te slaan naar het seculier nationalistische bevolkingsdeel had een meer harmonieuze samenleving er zeker ingezeten. <\/p>\n Onderwijs<\/strong><\/p>\n Tegelijkertijd had de AKP er goed aan gedaan om een verbetering van het onderwijs de hoogste prioriteit te geven. Dan had men na verloop van tijd de vrijgekomen posities in de staat zelf kunnen opvullen en niet afhankelijk geweest van de G\u00fclen-beweging, waarvan de duistere intenties toen al volstrekt duidelijk waren. <\/p>\n Door beter onderwijs had de economie bovendien een duurzamere basis gekregen. Zeker, Turkije deed het in economisch goed in de jaren nadat de AKP aan de macht was gekomen. Dat kwam echter hoofdzakelijk omdat door internationale economische ontwikkelingen veel westers kapitaal naar opkomende economie\u00ebn als Turkije vloeide. <\/p>\n Niemand bij de AKP leek tot het besef te komen dat er ooit een einde zou komen aan de gunstige situatie. Maar dat einde kwam er wel degelijk, en genadeloos. Door de voorwaarden te scheppen voor een economie die beter bestand is tegen shocks<\/em> als gevolg van internationale ontwikkelingen had de dreun voor een belangrijk deel kunnen worden opgevangen. <\/p>\n Loyale generaties<\/p>\n Voor de AKP hield hervorming van het onderwijs echter op bij meer religieuze invloed op de scholen, met de doelstellingen gelovige en loyale generaties te kweken die geen vragen stellen over het regeringsbeleid. Logisch, want zonder een gedwee\u00eb mentaliteit onder een groot deel van de bevolking zou de AKP-heerschappij als een kaartenhuis ineenstorten. <\/p>\n Het gevolg is echter dat de economie zich onvoldoende kan verweren tegen calamiteiten. Daarnaast beschikt de regering door het achtergebleven onderwijs nog altijd niet over capabele lieden om belangrijke posities mee te bemannen, wat er sterk toe bijdraagt dat het nu zo\u2019n grote bende is in de Turkse staat. Tel uit je winst bij een dergelijk beleid\u2026 <\/p>\n Uiteraard had de AKP nog veel andere beslissingen kunnen nemen die tot een harmonieuzer Turkije hadden geleid. Zoals ten aanzien van het Koerdische probleem, maar dat is een verhaal op zich waar ik binnenkort op terug zal komen. <\/p>\n