![\"ust](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/ust-akil-index-300x158.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – De Islamitische Staat (IS), de Koerdische PKK en de beweging rond imam Fethullah G\u00fclen zijn voor de Turkse president Erdogan een pot nat. Hij beschouwt deze toch sterk verschillende organisaties als pionnen van wat hij aanduidt als \u2018\u00fcst akil\u2019, \u2018de superieure geest.\u2019 Wat is dat?<\/p>\n
Erg duidelijk wordt Erdogan er nooit over, behalve dan dat de \u2018superieure geest\u2019 zich voor hem de vernietiging van Turkije ten doel heeft gesteld. De met hem sympathiserende media leveren de details. Daar leren we dat het vooral om kringen in Washington gaat, met voorop de Amerikaanse inlichtingendienst CIA<\/p>\n
Gladio<\/strong><\/p>\n Historisch beschouwd is er veel te zeggen voor het bestaan van een dergelijke structuur. Zo pleegde een door de Amerikaanse CIA ge\u00efnitieerd stay behind network<\/em> (in de volksmond Gladio) gedurende de jaren zeventig en tachtig false flag<\/em> aanslagen in NAVO-landen, ten einde daar een instabiel politiek klimaat te cre\u00ebren waar rechtse partijen profijt van konden trekken. <\/p>\n In Turkije nam de CIA het initiatief tot een soortgelijk netwerk, al werd het daar nooit ontmanteld zoals eind jaren tachtig in andere NAVO-landen. Dat Gladio kan echter niet doorgaan als voorloper van de door Erdogan veronderstelde \u2018superieure geest\u2019. Het was de Turkse Gladio-variant (ook bekend als de \u2018diepe staat\u2019) immers zeker niet te doen om de vernietiging van Turkije. Naast allerlei criminele activiteiten, waaronder de handel in drugs, bestond de doelstelling in plaats daarvan uit het onderdrukken van socialistisch en (later) Koerdisch activisme. Dit soort onderscheid leert dat het verleden het heden niet bewijst. <\/p>\n Armeni\u00eb<\/strong><\/p>\n Erdogans mediavrienden moeten zich door heel wat bochten wringen om de PKK, IS en de G\u00fclen-beweging aan de \u2018superieure geest\u2019 te koppelen. De president huldigt namelijk het standpunt dat soennitische moslims nooit en te nimmer iets te verwijten valt, en al zeker geen terrorisme. Een probleem, want bij PKK zitten veel (van huis uit) soennieten, terwijl IS daar geheel uit bestaat en G\u00fclen een soennitische imam is. <\/p>\n Met een verwijzing naar de aartsvijand Armeni\u00eb is daar wat betreft de PKK een mouw aan gepast. Al langer schrijven regeringsgezinde kranten dat de leden daarvan geen soennitische Turken zijn, maar christelijke Armeni\u00ebrs. <\/p>\n Over IS kan dat uiteraard onmogelijk gesteld worden. Wellicht dat Erdogan daarom nooit van IS spreekt, maar van DAESH. In die afkorting komt geen letter I voor, waardoor ogenschijnlijk niets naar de islam verwijst. Een lapmiddel, want DAESH staat voor \u2018al-Dawla al-Islamiya<\/strong> al-Iraq al-Sham\u2019. <\/p>\n Verder weten we natuurlijk dat IS niet alleen aanslagen in Turkije pleegt, maar ook in tal van andere westerse en niet-westerse landen. Zijn die ook onderdeel van de intentie van de \u2018superieure geest\u2019 om Turkije te vernietigen? Onzin. <\/p>\n \u00d6zer<\/strong><\/p>\n In het geval van G\u00fclen wordt de link met Armeni\u00eb wel van stal gehaald. Zo schreef een columnist van krant Yeni S\u00f6z, Can Kemal \u00d6zer, dat de in de VS woonachtige imam een Armeense vader heeft. Hij zou volgens \u00d6zer ook nog eens een Joodse moeder hebben. Dubbel uitbetalen dus in het veelal anti-Armeense en antisemitische Turkije. Niet in de laatste plaats omdat \u2018de Joden\u2019 ook nogal eens worden genoemd aangaande de \u2018superieure geest\u2019. <\/p>\n Toen ik dit las vroeg ik me af hoe \u00d6zer denkt over de steun die de Turkse zusternatie Azerbeidzjan<\/a> bij Isra\u00ebl vindt ten opzichte van Armeni\u00eb. Daarnaast vroeg ik me af of \u00d6zer weet van G\u00fclens antisemitische uitspraken<\/a> uit de jaren negentig.<\/p>\n In ieder geval hoorde je in AKP-kringen niemand over een Armeense achtergrond van G\u00fclen toen men het daar nog meer dan uitstekend met hem kon vinden.<\/p>\n Bozdag<\/strong><\/p>\n Ondertussen gaan Erdogan en zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) onverdroten door met druk uitoefenen op de VS om G\u00fclen uitgeleverd te krijgen. De Amerikanen blijven echter vasthouden aan hun eis omtrent bewijs dat hij bij de mislukte staatsgreep van 15 juli jl. betrokken was. Lastig, want hoewel Erdogan een uur na de couppoging al zeker wist dat G\u00fclen erachter zat, is een maand na dato niet meer bewijs geleverd dan een paar bekentenissen van in verband en pleisters gehulde militairen. <\/p>\n Erdogan en de AKP beginnen schoorvoetend toe te geven dat het bewijs niet overhoudt. Zo zei justitieminister Bozdag afgelopen weekend dat de CIA over meer bewijzen omtrent G\u00fclens betrokkenheid beschikt dan Turkije. Zo schuif je het probleem natuurlijk alleen maar op, want bewijs dat dan maar weer eens. Wat Bozdag in feite deed was een gebrek aan bewijs erkennen. <\/p>\n Braafste jongetje<\/strong><\/p>\n Erdogan gooide het over een andere boeg. Hij zei dat Turkije niet om bewijzen vroeg toen het op verzoek van de VS terroristen uitleverde na de 9\/11 aanslagen. Dus waarom zou Turkije nu wel bewijzen over G\u00fclen moeten leveren, meent hij. <\/p>\n Leuk geprobeerd. Erdogan vergat er alleen bij te vertellen dat hij in die jaren het braafste jongetje in de klas was waar het gehoorzaamheid aan Washington betrof. Onder die omstandigheden zal het geen moment bij hem zijn opgekomen om wat voor bewijzen dan ook van de VS te eisen. <\/p>\n Evenmin was Erdogan destijds lastig ten aanzien van de gammele bewijzen die de VS over massavernietigingswapens in Irak pretendeerden te hebben. In tegenstelling tot een meerderheid binnen de AKP-fractie (die later van het toneel verdwenen) pleitte hij glashard voor Turkse deelname aan de Irak-oorlog aan Amerikaanse zijde. <\/p>\n Voor die loyaliteit kreeg Erdogan zeker iets terug. Zo steunden de VS hem – en G\u00fclen – bij het verdrijven van seculiere-nationalisten uit de Turkse staat (waar de Amerikanen nu waarschijnlijk heel erg veel spijt van hebben). <\/p>\n Green Card<\/strong><\/p>\n Veertien jaar later blazen Erdogans mediajongens hoog van de toren over een samenwerking tussen G\u00fclen en de CIA. Moet wel, want zonder die connectie blijft er weinig over van Erdogans these over de \u2018superieure geest.\u2019 <\/p>\n Zoals ik in een op 27 juli<\/a> verschenen artikel schreef, acht ik het bewezen dat er een bepaalde verstandhouding heeft bestaan tussen G\u00fclen en de CIA. Ik schreef daarbij onder andere dat G\u00fclen steun vond bij drie oudgedienden uit het Amerikaanse inlichtingenwezen toen hij in 2008 tegen een probleem aanliep met zijn Green Card in de VS. Zij behoorden tot een groep van 26 Amerikanen die brieven aan de Amerikaanse autoriteiten schreven in het voordeel van G\u00fclen.<\/p>\n Rodrik<\/strong><\/p>\n Over de betekenis van dat laatste zijn de meningen verdeeld. Voor AKP-medestanders bewijst het een verband tussen G\u00fclen en de CIA. De in Turkije geboren, doch in de VS woonachtige econoom en publicist Dani Rodrik denkt daar anders over. Hij bagatelliseert het belang van die brieven bij de beslissing van de rechter om G\u00fclen zijn Green Card te laten houden. <\/p>\n Wie denkt dat Rodrik met G\u00fclen sympathiseert heeft het mis. Sinds zijn schoonvader, de voormalig generaal Cetin Dogan, door G\u00fclens aanklager werd vervolgd tijdens de Balyoz-procedure, staat hij bekend als een van de meest uitgesproken tegenstanders van de imam en diens beweging. <\/p>\n Rodrik heeft in ieder geval een punt, waar ik zelf nog aan toe voeg dat het twijfelachtig is of G\u00fclen sowieso in de problemen was gekomen met zijn Green Card als hij volledige bescherming van de CIA had genoten. Bovendien, als de CIA hem te hulp wilde schieten had men daartoe in Langley, Virginia over meer effici\u00ebnte en heimelijke middelen beschikt dan het schrijven van brieven. <\/p>\n Fuller<\/strong><\/p>\n Een van de oudgedienden van de CIA die G\u00fclen hielpen door een brief aan de Amerikaanse autoriteiten te schrijven was Graham Fuller. Een beruchte naam. Tijdens de bezetting van Afghanistan door de Sovjet Unie was hij station chief van de CIA in Kabul. Hij was de drijvende kracht achter de samenwerking van de VS met de Moedjahedien – waar de Taliban en al-Qaeda uit voort zouden komen – tegen de Sovjets.<\/p>\n Fuller werd recentelijk genoemd in AKP-kranten. Omdat hij op de avond van de couppoging van 15 juli tot een gezelschap behoorde dat in een hotel op het nabij Istanbul gelegen eiland B\u00fcy\u00fckada bijeenkwam. Tot de aanwezigen behoorde daarnaast ook Henri Barkey, een Midden-Oostenspecialist van het Woodrow Wilson Center. Barkey was evenals Fuller in het verleden aan de CIA verbonden en heeft zich bovendien positief uitgelaten over G\u00fclen. <\/p>\n Akg\u00fcn<\/strong><\/p>\n Tel dit bij elkaar op en het kon niet uitblijven dat AKP-gezinde journalisten een verband legden met de couppoging. De voor de krant Karar<\/a> schrijvende Dr. Mensur Akg\u00fcn, was zelf bij de bijeenkomst op B\u00fcy\u00fckada aanwezig en maakte gehakt van dit verhaal. <\/p>\n In een verklaring legde Akg\u00fcn, die nota bene aan de kant van de AKP staat, uit dat de bijeenkomst niets met Turkije te maken had, maar was belegd rond het feit dat een jaar geleden de nucleaire deal met Iran werd gesloten. Akg\u00fcn voegde daaraan toe dat de bijeenkomst door ontwikkelingen in Turkije diverse keren werd uitgesteld en dat het samenvallen met de couppoging puur toeval was. <\/p>\n Verder verklaarde Akg\u00fcn dat Barkey door regeringsvertegenwoordigers was uitgenodigd en niet zoals AKP-kranten schreven op de avond van de couppoging naar Griekenland vluchtte. In plaats daarvan zou Barkey Turkije pas op 19 juli hebben verlaten.<\/p>\n Centraal Azi\u00eb<\/strong><\/p>\n Nochtans blijft er veel voor te zeggen dat er is samengewerkt tussen G\u00fclen en de CIA. De hardste aanwijzingen gaan over scholen die de G\u00fclen-beweging gedurende de jaren negentig in Centraal-Aziatische landen vestigde. <\/p>\n Volgens de voormalige Turkse inlichtingenchef Osman Nuri G\u00fcndes werden CIA-agenten onder de dekmantel van \u2018leraar Engels\u2019 op G\u00fclens scholen in Centraal Azi\u00eb gestationeerd. <\/p>\n De gemeenschappelijke belangen tussen de CIA en de G\u00fclen-beweging in Centraal Azi\u00eb gedurende de jaren negentig gingen zo ver dat een samenwerking nagenoeg vanzelfsprekend was. Verschillende verklaringen van voormalige volgelingen van G\u00fclen, zoals Nurettin Veren, bevestigen dit. Maar dan hebben we het over nog een decennium eerder dan de Green Card-kwestie. Er kan in de tussenliggende tijd veel gebeurd zijn. Zoals ik eerder al schreef kan het verleden het heden niet bewijzen.<\/p>\n G\u00eanant<\/strong><\/p>\n Verder begrijpen de AKP en haar medestanders de terughoudende opstelling van de VS om in te gaan op het Turkse verzoek om uitlevering van G\u00fclen als Amerikaanse bescherming van de imam. Maar is het dat noodzakelijkerwijs? <\/p>\n Er zijn andere redenen denkbaar waarom Washington liever niet ziet dat G\u00fclen in Turkije aan de tand wordt gevoeld. Om maar een dwarsstraat te noemen: hij zou dan uit de school kunnen klappen over de reden waarom de VS het in 1996 nodig vonden om hun ambassadeur naar huis te halen nadat de praktijken van de diepe staat op straat kwamen te liggen in het plaatsje Susurluk. Grote kans dat G\u00fclen daar veel over weet, met kennissen die hij er destijds op nahield als voormalig gendarmegeneraal Veli K\u00fcc\u00fck<\/a>. Voor de VS kan dat ook twintig jaar later nog g\u00eanant worden wanneer hij daarover praat.<\/p>\n Het is overigens even waarschijnlijk dat Erdogan op de hoogte is van feiten in dit verband. Via zijn propagandist Sedat Peker bijvoorbeeld, die evenals K\u00fcc\u00fck tot over zijn nek in de smerige zaakjes van de diepe staat betrokken was. <\/p>\n Goeie vraag overigens waarom Erdogan dergelijke informatie nu niet tegen de VS in stelling laat brengen door zijn mediavrienden\u2026 <\/p>\n