{"id":17047,"date":"2016-08-19T18:29:41","date_gmt":"2016-08-19T16:29:41","guid":{"rendered":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/?p=17047"},"modified":"2016-08-19T19:11:12","modified_gmt":"2016-08-19T17:11:12","slug":"de-grillige-krochten-van-de-turkse-diepe-staat-column","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/2016\/08\/19\/de-grillige-krochten-van-de-turkse-diepe-staat-column\/","title":{"rendered":"De grillige krochten van de Turkse diepe staat (COLUMN)"},"content":{"rendered":"

\"kucuk<\/p>\n

Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Twee weken legde ik de pen tijdelijk neer voor een hoognodige rustpauze. Nu ik het schrijven weer hervat is mijn verbijstering mogelijk nog groter dan begin deze maand. Mede door een tsunami aan tegenstrijdigheden is de toedracht van de mislukte staatsgreep van 15 juli jl. nog altijd een mysterie. Zeker voor hen die doorslaggevende bewijzen willen zien alvorens tot conclusies te komen. <\/p>\n

De regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) en president Erdogan zeggen ervan overtuigd te zijn dat imam Fethullah G\u00fclen de couppoging hoogstpersoonlijk orkestreerde, maar regeringsgezinde journalisten en aanklagers lijken zich bewust te zijn van het gebrekkige bewijs. Anders zouden zij daar waarschijnlijk niet voor trachten te compenseren door duistere kwesties uit het verleden tegen de G\u00fclen-beweging in stelling te brengen. <\/p>\n

Dink<\/strong><\/p>\n

Zo is er de moord op Hrant Dink. Deze Armeens-Turkse journalist werd in 2007 vermoord door Ogun Samast, een minderjarige ultranationalist. Samast werd daarvoor veroordeeld, maar daarmee was de zaak nog niet voorbij. Alom ontstond de indruk dat veiligheidsdiensten verantwoordelijk waren, omdat zij vooraf kennis hadden van de op handen zijnde aanslag en er het zwijgen toe deden. <\/p>\n

Recentelijk werd een aantal gendarmeofficieren gearresteerd waarvan eerder al duidelijk was dat ze weigerden alarm te slaan over het complot tegen Dink. <\/p>\n

Vier van de gearresteerde gendarmeofficieren worden zowel beschuldigd van lidmaatschap van een \u2018terroristische organisatie\u2019, als van \u2018een poging om de constitutionele orde omver te werpen.\u2019 De krant Sabah wist om wat voor \u2018terroristische organisatie\u2019 het gaat. Volgens dit regeringsgezinde dagblad gaf een rechter opdracht gaf tot de arrestatie van de vier verdachten omdat zij tot de G\u00fclen-beweging zouden behoren. <\/p>\n

Halavurt<\/strong><\/p>\n

De G\u00fclen-beweging is eerder in verband gebracht met de moord op Dink. Alleen dan niet via de gendarme, maar via tot de beweging behorende politiefunctionarissen die informatie over het complot tegen de journalist achterhielden. Daar schreef ik al over in mijn boek De diepte van de Bosporus, dat verscheen in een tijd waarin de ruzie tussen Erdogan en G\u00fclen al gaande was, maar nog aan beide kanten werd ontkend. <\/p>\n

In De Diepte noemde ik Cem Halavurt, een advocaat die de nabestaanden van Dink vertegenwoordigt. Volgens Halavurt wisten zowel volgelingen van G\u00fclen binnen de politie, als seculiere nationalisten binnen de gendarme van het complot tegen Dink. Dat niet werd ingegrepen kwam volgens Halavurt omdat aan beide kanten politieke voordelen werden herkend in het geval Dink werd vermoord. <\/p>\n

K\u00fcc\u00fck<\/strong><\/p>\n

In het kader van de procedure rond Ergenekon gaven aanklagers behorend tot de G\u00fclen-beweging vanaf 2008 opdracht tot de arrestatie van honderden seculiere militairen en burgers. Zij werden ervan beschuldigd deel te hebben genomen aan een samenzwering die tot de val van de coalitie tussen AKP en de G\u00fclen-beweging had moeten leiden. <\/p>\n

Tot de G\u00fclen-beweging behorende media legden verbanden tussen Ergenekon en politieke misdrijven uit het verleden, waaronder de moord op Dink. Daar werd, zo stelde men, opdracht toe gegeven door Veli K\u00fcc\u00fck<\/a>, de voormalige commandant van JITEM, een illegale afdeling van de gendarme die in de jaren negentig een hoofdrol voor zich opeiste binnen de beruchte diepe staat. <\/p>\n

K\u00fcc\u00fck was een van de hoofdverdachten in de Ergenekon-zaak, al werd hij daarbij niet vervolgd voor zijn misdaden binnen de diepe staat. <\/p>\n

\u00d6z<\/strong><\/p>\n

In 2011 dook een foto op waarop K\u00fcc\u00fck te zien was samen met Ali \u00d6z, een gendarmekolonel die in opspraak kwam wegens nalatigheid bij het doorgeven van informatie over het complot tegen Dink. Daarmee was het voor G\u00fclens kranten bewezen dat een seculier-nationalistisch netwerk verantwoordelijk was voor de moord op Dink. <\/p>\n

K\u00fcc\u00fck kreeg in het Ergenekon-proces levenslang aan de broek, maar kwam op vrije voeten nadat het conflict tussen Erdogan en G\u00fclen in een oorlog was ontaard en eerstgenoemde opeens wel onder ogen wilde zien dat de aanklacht inzake Ergenekon uit niet meer bestond dan een samenzweringstheorie, die werd geschraagd door vervalst bewijs en namen van erkende slechteriken – zoals van K\u00fcc\u00fck. <\/p>\n

\u00d6z werd vervolgd voor nalatigheid ten aanzien van de moord op Dink en tot een (zeker voor Turkse begrippen) lage straf van een half jaar veroordeeld. <\/p>\n

Recentelijk ging \u00d6z echter nogmaals achter de tralies, want hij behoort tot de bovengenoemde gendarmeofficieren die in verband met de moord op Dink werden gearresteerd. Daardoor staat hij nu niet meer te boek als exponent van het seculier-nationalisme binnen de veiligheidsdiensten, maar als volgeling van G\u00fclen! <\/p>\n

Als \u00d6z dan bij G\u00fclen zit, hoe zit het dan met K\u00fcc\u00fck? Het valt op dat niemand hem nu noemt. De foto van K\u00fcc\u00fck en \u00d6z lijken de Turkse media vooralsnog ook vergeten te zijn. Daarom open ik dit artikel er maar mee. <\/p>\n

G\u00fcney<\/strong><\/p>\n

Jaren geleden schreef ik al over de verklaring van Tuncay G\u00fcney<\/a>, de enigmatische kroongetuige in het Ergenekon-proces, over contacten <\/a>tussen G\u00fclen en K\u00fcc\u00fck. De voormalig gendarmegeneraal zou de imam bij gelegenheid zelfs van dienst zijn geweest. <\/p>\n

Toch werd K\u00fcc\u00fck vanaf 2008 door de aanklagers van G\u00fclen vervolgd. De vraag waar ik al jaren mee worstel is waar het fout ging tussen G\u00fclen en K\u00fcc\u00fck. <\/p>\n

Er zijn andere vragen. Nu lijkt K\u00fcc\u00fck van de aardbodem verdwenen, maar in de jaren van het Ergenekon-tribunaal, straalde K\u00fcc\u00fck een onduidelijke rust uit, die de indruk wekte dat hij zich zoveel mogelijk op de achtergrond wilde houden. Geen enkele keer vroeg hij het woord. Een groot verschil met anderen die destijds terechtstonden. Zoals de mao\u00efstische kemalist Dogu Perincek. In tegenstelling tot K\u00fcc\u00fck legde hij lange verklaringen af in de rechtszaal. <\/p>\n

Ik heb al vaker overwogen dat K\u00fcc\u00fck moet hebben geweten dat hij na zijn veroordeling tot levenslang niet lang meer gevangen zou zitten. Wellicht kwam ik daartoe omdat sommige misdadigers in Turkije er keer op keer in zijn geslaagd om de dans te ontspringen. De maffiabaas Sedat Peker, die momenteel optreedt als een van Erdogans propagandisten, is daar een goed voorbeeld van. Het valt te overwegen dat K\u00fcc\u00fck, om wat voor reden dan ook, tot dezelfde categorie criminelen behoort.<\/p>\n

Krochten<\/strong><\/p>\n

Dat zwaar geboefte eenvoudig vrijuit kan gaan illustreert hoe grillig de krochten van de Turkse diepe staat zijn. Of beter, de diepe staten, want in werkelijkheid ging het zelden om een strak afgebakende structuur. In plaats daarvan heeft de diepe staat vaak bestaan uit een verzameling overlappende groepen die samen kunnen werken, maar elkaar naar het leven staan wanneer de omstandigheden daar aanleiding toe geven. Zo ging het in de jaren negentig en ik zie geen enkele reden om aan te nemen dat er na de komst van de AKP in 2002 veel is veranderd. De AKP heeft in tal van opzichten met het verleden afgerekend, maar opvallend genoeg niet met een aantal belangrijke aspecten daarvan ten aanzien van de diepe staat.<\/p>\n

De structuren binnen de diepe staat kregen nieuwe eigenaren, maar werden nooit ontmanteld. Wellicht heeft de AKP er daarom nooit op aan heeft gedrongen om oud-premier Tansu Ciller te vervolgen voor haar rol bij de misdaden van de diepe staat in de jaren negentig. Daar zouden immers zaken bij aan het licht kunnen komen die ook van betekenis zijn ten opzichte van het heden. <\/p>\n

Om soortgelijke redenen zal de AKP ervoor waken zich niet in de voet te schieten nu justitie de moord op Dink aan de G\u00fclen-beweging koppelt. Als de gendarme en de politie wisten van een complot tegen Dink is er vervolgens immers de vraag in hoeverre de nationale inlichtingendienst MIT, en daarmee Erdogan, daar ook van op de hoogte was. <\/p>\n

BBP<\/strong><\/p>\n

Tenslotte een kleine tip voor de regeringsgezinde media. Wanneer zij de G\u00fclen-beweging de moord op Dink in de schoenen willen schuiven zouden zij er goed aan doen om bij het begin te beginnen en eens te kijken naar de achtergrond van Ogun Samast, de ultranationalist die Dink daadwerkelijk doodschoot. <\/p>\n

Die achtergrond verwijst naar de islamistisch-ultranationalistische Grote Eenheidspartij (BBP). Toch is de BBP nooit verdacht geweest ten aanzien van de moord op Dink. De partijleiding ontkende simpelweg enige betrokkenheid en daarmee was de kous af. In de huidige omstandigheden is het wellicht echter aardig om eraan te herinneren dat BBP-oprichter Mushin Yazicioglu op zeer goede voet stond met Fethullah G\u00fclen. Lijkt een schot voor open doel. Waarom niet?<\/p>\n

Volg Peter Edel op Twitter<\/a><\/p>\n

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Twee weken legde ik de pen tijdelijk neer voor een hoognodige rustpauze. Nu ik het schrijven weer hervat is mijn verbijstering mogelijk nog groter dan begin deze maand. Mede door een tsunami aan tegenstrijdigheden is de toedracht van de mislukte staatsgreep van 15 juli jl. nog altijd een mysterie. Zeker voor […]<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/17047"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=17047"}],"version-history":[{"count":5,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/17047\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":17054,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/17047\/revisions\/17054"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=17047"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=17047"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=17047"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}