![\"atat](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/atat-airpo-35C9C87100000578-3665974-image-m-25_1467216100754-300x169.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Wie een zelfmoordaanslag wil plegen met explosieven op het lichaam gedurende de zomermaanden in een warm land, weet zich voor een probleem gesteld. Die explosieven moeten dan immers verborgen worden onder ongebruikelijk dikke kleding ten opzichte van de temperatuur. Dat valt op in een menigte. <\/p>\n
Een foto in de Daily Mail toont een van de daders van de aanslag op Istanbuls Atat\u00fcrk-luchthaven op 28 juni jl. met een winterjack aan. Wat te doen met dit gegeven in een stad waarin 17 miljoen inwoners in toenemende mate parano\u00efde worden? Iemand die in het openbaar wordt waargenomen met dikke kleding uit voorzorg arresteren? Maar dan bestaat de kans dat hij zich opblaast. Dan maar preventief neerschieten door een sluipschutter? Terrorisme leidt tot krankzinnige gedachten\u2026<\/p>\n
IS<\/strong><\/p>\n Bij de aanslag vielen minstens 42 doden en zeker 238 gewonden. Het was de derde aanslag op een luchthaven in de geschiedenis van Turkije. De eerste werd in 1982 gepleegd door de Armeense organisatie ASALA op de Esenboga-luchthaven van Ankara. De tweede volgde eind vorig jaar toen leden van de aan de PKK verbonden Koerdische Vrijheidshaviken (TAK) mortiergranaten afschoten op de Sabiha G\u00f6kcen-luchthaven in Istanbul. <\/p>\n Er wordt alom vanuit gegaan dat de daders van de aanslag op Istanbuls Atat\u00fcrk-luchthaven verbonden zijn aan de Islamitische Staat (IS). Die conclusie is gebaseerd op de modus operandi, want IS heeft de verantwoordelijkheid niet opge\u00ebist. Dat blijft een bijzonder punt, want wanneer IS elders aanslagen pleegt gebeurt dat doorgaans wel.<\/p>\n Explosies<\/strong><\/p>\n Volgens de offici\u00eble lezing arriveerden de daders om 20.45 bij de luchthaven. Tien minuten later werd de aanval ingezet. Een van de daders zou in het Turks \u2018een bom gaat ontploffen\u2019 hebben geroepen, met de kennelijke bedoeling paniek te veroorzaken. Daarna werd met machinegeweren geschoten en ontstond een vuurgevecht met de politie. Een van de daders raakte daarbij gewond en blies zich op nabij de tegenover de luchthaventerminal gelegen parkeergarage. Naar verondersteld wordt om de andere twee de gelegenheid te geven de terminal binnen te komen. <\/p>\n In de terminal werd een tweede bom tot ontsteking gebracht. Ooggetuigen zagen vier gewapende mannen wegrennen, wat aansluit bij onbevestigde berichten dat de daders vergezeld werden door anderen, die samen met hen op de luchthaven arriveerden. <\/p>\n Willekeurige slachtoffers<\/strong><\/p>\n De aanslag wijkt af van die van eerdere aan IS toegeschreven aanslagen in Turkije. De aanslagen van 20 juli en 10 oktober vorig jaar in Suruc en Ankara waren gericht tegen socialistische en Koerdische activisten; die van 12 januari en 19 maart dit jaar tegen buitenlandse toeristen. Bij de aanslag van drie dagen geleden koos IS voor willekeurige slachtoffers, al ligt de intentie om het toerisme naar Turkije te ondermijnen er dik bovenop.<\/p>\n De autoriteiten in Turkije hebben ondertussen bekendgemaakt dat de daders uit Kirgizi\u00eb, Oezbekistan en Rusland (Dagestan) afkomstig waren. Volgens nieuwsberichten kwamen zij op 25 mei jl. naar Turkije en huurden ze een flat in Istanbuls wijk Aksaray. <\/p>\n Isra\u00ebl<\/strong><\/p>\n Er wordt gespeculeerd over een specifieke aanleiding voor de aanslag. Het valt uiteraard op dat eerder op dezelfde dag de overeenkomst tussen Isra\u00ebl en Turkije over een herstel van de betrekkingen bekend was gemaakt. <\/p>\n De nieuwe verstandhouding tussen Isra\u00ebl en Turkije verandert voor IS echter niet erg veel. IS kent voor Isra\u00ebl geen prioriteit<\/a> en omgekeerd geldt hetzelfde. Iran en de bondgenoten daarvan in Syri\u00eb en Libanon worden door Isra\u00ebl als een grotere dreiging beschouwd. Het gaat zelfs zo ver dat Isra\u00ebl en IS met het oog op de gemeenschappelijk sjiitische vijand tot op bepaalde hoogte overeenkomstige belangen kennen. <\/p>\n Rusland<\/strong><\/p>\n Verrassender dan de overeenkomst met Isra\u00ebl was dat Turkije die dag ook de weg opende naar een toenadering tot Rusland. Dat kan voor IS grotere gevolgen krijgen. Met het einde van het conflict kan Turkije immers een meer actieve rol op zich nemen in de internationale alliantie tegen IS. Zoals deelname aan luchtaanvallen, wat door de ruzie met Rusland eerder uitgesloten was. <\/p>\n Bovendien zou Turkije onder invloed van Rusland het beleid ten aanzien van Syri\u00eb kunnen wijzigen, wat neer zou komen op een aangepaste opstelling richting de Syrische president al-Assad. Eerder verschenen al berichten dat een Turkse generaal b.d. in Damascus de mogelijkheden aan het aftasten is om in ieder geval weer on speaking terms<\/em> met al-Assad te komen. Die zou daar de voorwaarde aan verbinden dat Turkije de steun staakt aan \u2018gematigde\u2019 oppositiegroepen, zoals het al-Qaeda verbonden Jahbat al-Nusra. Of Ankara daartoe bereid is moet nog blijken, al lijkt er weinig uitgesloten in de totale U-bocht waar het Turkse buitenlandbeleid zich in is komen te bevinden. <\/p>\n In ieder geval staat het verre van vast of de toenadering van Turkije tot Rusland iets met de aanslag op de Atat\u00fcrk-luchthaven te maken heeft. Als de daders zoals gesteld inderdaad al eind mei naar Turkije kwamen, dan wijst dat daar niet op. De excuses van president Erdogan aan Moskou waren toen immers in de verste verten nog niet in zicht. <\/p>\n Verjaarspartij<\/strong><\/p>\n IS kan ook andere redenen hebben gehad voor de aanslag. Dat Turkse regering weerstand bleef bieden aan de Koerden in Syri\u00eb was dan weliswaar in het voordeel van IS, maar tegelijkertijd werden er de laatste maanden meer IS-leden in Turkije gearresteerd. Ging niet altijd van harte, maar onder druk van vooral het buitenland bleef er weinig andere keuze over. <\/p>\n Wat bij IS eveneens slecht zal zijn gevallen is dat de grenscontrole in de provincies Gaziantep en Kilis werd verscherpt, waardoor de extremisten niet zo eenvoudig als voorheen de grens met Turkije kunnen passeren. <\/p>\n Verder was het op 28 juni twee jaar geleden dat IS het kalifaat uitriep. Daarmee ontstaat de mogelijkheid dat de aanslag op de Atat\u00fcrk-luchthaven een lugubere verjaarspartij was in de kenmerkende stijl van IS. <\/p>\n Hande Firat<\/strong><\/p>\n Volgens de journaliste Hande Firat stuurden Turkse inlichtingendienst drie weken geleden een bericht aan staatsinstanties waarin gewaarschuwd werd voor een IS-aanslag in Istanbul. Een van de in dit bericht genoemde potenti\u00eble doelwitten was volgens Firat de Atat\u00fcrk-luchthaven. De beveiliging werd daar sindsdien opgevoerd, al kon de aanslag daar dus niet mee voorkomen worden. Het is de vraag of dergelijke objecten sowieso doeltreffend tegen aanslagen beveiligd kunnen worden. <\/p>\n Als het klopt wat Firat zei, hoe kwamen de inlichtingendiensten dan aan deze kennis? Daarbij kunnen de gedachten zo ver gaan als infiltratie van IS door die diensten. Het zou na\u00efef zijn om te menen dat zich binnen IS geen infiltranten bevinden. <\/p>\n Aan de andere kant was er geen helderziende voor nodig om te voorzien dat IS binnenkort weer toe zou slaan en dat de Atat\u00fcrk-luchthaven tot de kwetsbare doelwitten behoort die daarbij risico liep. Zoals het niet moeilijk om te voorspellen is dat IS wederom een aanslag zal plegen. De vraag is alleen wanneer, en waar. <\/p>\n Volgens de ijzeren wet die leert dat terroristen nooit twee maal achtereen voor hetzelfde doelwit kiezen, is de Atat\u00fcrk-luchthaven nu misschien wel de veiligste plaats in Turkije. Er zijn echter veel andere kwetsbare locaties denkbaar in de grote Turkse steden.<\/p>\n Fuat Avni<\/strong><\/p>\n Na de aanslag van afgelopen dinsdag liet president Erdogan zich in de meest boute bewoordingen uit over de daders. Hij sprak de hoop uit dat zij in de hel zullen belanden. Toch zijn de al langer hoorbare geluiden als zou hij zelf banden met IS banden hebben (gehad) nog altijd niet verstomd geraakt. <\/p>\n De dag na de aanslag kwamen die geluiden uit de richting van \u2018klokkenluider\u2019 Fuat Avni, het Twitteraccount waarover wordt aangenomen dat het verbonden is aan beweging rond imam Fethullah G\u00fclen, de voormalige bondgenoot van Erdogan die tot zijn aartsvijand transformeerde. <\/p>\n De dag na de aanslag verscheen een serie tweets op internet van Fuat Avni waarin werd gesteld dat op minstens zeventig plaatsen in Turkije duizenden strijders voor IS zijn gerekruteerd. Die zouden vaak gecamoufleerd zijn als legale centra voor buitenlanders. <\/p>\n Fuat Avni wordt erg specifiek wanneer een organisatie voor sociale steun en een voor de bestrijding van drugsverslaving onder jongeren in Istanbuls stadsdelen Esenkent en Fatih in verband wordt gebracht met rekrutering voor IS. <\/p>\n Er zijn vaker plaatsen in Istanbul genoemd waar IS-strijders zijn gerekruteerd, maar niet met de kanttekening dat dit met medeweten van Erdogan en directeur van de nationale inlichtingendienst MIT, Hakan Fidan, geschiedde. Fuat Avni gaat wel zo ver. <\/p>\n SADAT Inc.<\/strong><\/p>\n Fuat Avni beschuldigt MIT ervan wapens te sturen naar zowel IS-kampen als naar SADAT Inc., een onderneming voor defensieadvies, die naar eigen zeggen streeft naar het tot stand brengen van militaire samenwerking tussen islamitische landen. Om \u2018de islamitische wereld de plaats te geven die het verdient tussen de supermachten.\u2019 Enige tijd geleden suggereerde Erdogan regelmatig een militaire samenwerking tussen islamitische landen, als tegenhanger van de NAVO.<\/p>\n SADAT Inc. werd als \u2018een illegale organisatie onder een legale dekmantel\u2019 opgericht door brigade-generaal b.d. Adnan Tanriverdi, met als doelstelling het opleiden van terroristen en het plegen van aanslagen in Turkije en daarbuiten. Aanvankelijk werden volgens Fuat Avni IS-strijders opgeleid door SADAT. Daar zou mee gestopt zijn nadat westerse inlichtingendiensten er lucht van kregen. <\/p>\n Fuat Avni voegt hieraan toe dat SADAT tegenwoordig leden opleidt van Osmanli Ocaklari, een jongerenorganisatie die sterk met Erdogan sympathiseert.<\/p>\n Natuurlijk, we moeten maar geloven wat Fuat Avni beweert, al had dit mysterieuze Twitteraccount het al vaker bij het rechte eind. Vast staat dat Turkije vaker illegale semimilitaire organisaties heeft gekend zoals hier beschreven. Samen met onderdelen van veiligheidsdiensten, politiek en de georganiseerde misdaad waar ze aan verbonden waren, stond deze structuur bekend als de diepe staat! <\/p>\n Er is verder weinig over SADAT bekend. Een van de meest ervaren buitenlandse journalisten in Turkije had er eerder niet van gehoord. Dat er in Turkije weinig over geschreven is kan mogelijk verklaard worden met de greep van de regering op de media. <\/p>\n Maar SADAT bestaat, zoveel is in ieder geval duidelijk. Dat de onderneming zich richt op militaire samenwerking tussen islamitische landen eveneens. Dat blijkt uit wat de onderneming over zichzelf stelt op Linkedin<\/a>. Op de website<\/a> van SADAT wordt bovendien niet geheimzinnig gedaan over het organiseren van militaire opleidingen. <\/p>\n Overigens slaagde ik er vanuit mijn locatie maar beperkt in om pagina\u2019s van deze website te openen. Vaak leverden pogingen daartoe bij Firefox de melding \u2018malicious website blocked!\u2019 op. Verder trof ik zoekende naar SADAT bij Google de woorden \u2018Deze site is mogelijk gehackt\u2019 aan. Door wie gehackt? Heeft een op defensieadvies gerichte onderneming geen middelen om zich tegen hackers te beschermen? Merkwaardig allemaal, maar zeker een onderwerp om in de gaten te blijven houden. <\/p>\n