![\"zerrab](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/zerrab-images-1-300x168.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Met veel feestelijkheden werd afgelopen zondag in Istanbul gevierd dat de Ottomanen op 29 mei 1453 Constantinopel veroverden. De overvloedige historische kostuums deden denken aan een aflevering van Game of Thrones; de toespraken van president Erdogan en premier Yildirim aan een openbare partijbijeenkomst van de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). <\/p>\n
De regeringspartij hecht zwaar aan de glorieuze tijden van het Ottomaanse Rijk, wat verklaart waarom de val van Constantinopel tegenwoordig veel uitgebreider wordt gevierd dan voor het AKP-tijdperk. <\/p>\n
Togem-Der<\/strong><\/p>\n Wie niet van het feest kon genieten was Reza Zarrab, de uit Iran afkomstige zakenman die zich in een grote populariteit kon verheugen bij de AKP-elite. Erdogan noemde hem een \u2018filantroop\u2019. Of hij werkelijk aan de definitie van de woord voldeed is zeer de vraag. Het staat echter vast dat Zarrab regelmatig doneerde aan \u2018liefdadigheidsorganisaties\u2019 waar familieleden van Erdogan en andere AKP-kopstukken nauw bij betrokken zijn. Zoals de Vereniging voor de ontwikkeling en sociale solidariteit (Togem-Der). Deze club werd opgericht door Erdogans echtgenote Emine en wordt bestuurd door haar tante Saadet G\u00fclbaran. Daarnaast is Beyhan Bagis, de echtgenote van voormalig AKP-minister Egemen Bagis bestuurslid bij Togem-Der. <\/p>\n Bagis nam eind 2013 samen met zijn collegaministers Zafer Caglayan, Muhammer G\u00fcler en Erdogan Bayrakter ontslag, nadat zij in opspraak kwamen in verband met een corruptieschandaal rond de AKP. Zarrab betaalde volgens aanklagers behorend tot de beweging rond imam Fethullah G\u00fclen smeergeld aan de vier ministers. In ruil daarvoor faciliteerden zij Zarrabs zwendel bij de aankoop van olie uit Iran in ruil voor goud. <\/p>\n Staatsgreep<\/strong><\/p>\n Wat er vervolgens gebeurde is genoegzaam bekend. De vier ministers en hun aangehouden familieleden gingen vrijuit, terwijl bij de zaak betrokken aanklagers, rechters en politiefunctionarissen door Erdogan en de AKP beschuldigd werden van deelname aan een door G\u00fclen beraamde samenzwering tegen de regering; een samenzwering die tot een staatsgreep had moeten leiden. De magistraten werden van hun positie verwijderd, of aangehouden. Een aantal onder hen week uit naar het buitenland om aan vervolging te ontkomen.<\/p>\n Zarrab, die was aangehouden op bevel van G\u00fclens aanklagers, kwam na 72 dagen vrij. Hij leek vervolgens ongestoord van zijn enorme vermogen te kunnen genieten, maar in maart jl. verschenen berichten dat hij in de VS was aangehouden. <\/p>\n Bahrara<\/strong><\/p>\n De Amerikaanse aanklager Preet Bharara wekte in eerste instantie de indruk Zerrab alleen te willen vervolgen voor het schenden van de (ondertussen opgeheven) boycot tegen Iran en aantal daaraan verbonden vergrijpen, waaronder witwassen van illegaal vermogen. De corruptieaffaire in Turkije waarbinnen Zarrab de centrale figuur was werd aanvankelijk buiten beschouwing gelaten door Bahrara. <\/p>\n Dat laatste veranderde toen Zerrab eerder deze maand via zijn advocaat Benjamin Brafman om huisarrest verzocht bij rechter Richard Berman, tegen een borg van 50 miljoen dollar. In het bezwaar dat Bharara daar tegen aan tekende maakte hij opeens wel melding van de corruptieaffaire in Turkije. Hij onderbouwde dat met een in het Engels vertaalde samenvatting van de in december 2013 begonnen procedure, emailcorrespondentie, en nieuwsberichten over een donatie van 5 miljoen dollar van Zarrab aan het eerder genoemde liefdadigheidsfonds Togem-Der.<\/p>\n Paspoorten<\/strong><\/p>\n Bharara plaatste vraagtekens bij Zarrabs verklaring dat hij jaarlijks niet meer dan 720.000 dollar verdiende. De Amerikaanse aanklager verwees daarbij naar Tv-prorgamma\u2019s waar Zarrab zei dat hij jaarlijks 11 miljard dollar bijeenbracht met export van onder andere goud, alsmede naar informatie in zijn mobiele telefoon over grote bedragen en naar zijn peperdure bezittingen. <\/p>\n Bij zijn aanhouding verklaarde Zarrab dat hij slechts over een Turks paspoort beschikte. Volgens Bharara beschikte hij echter ook paspoorten van Macedoni\u00eb en Iran. Met deze reisdocumenten zou Zarrab eenvoudig naar landen kunnen reizen die geen uitleveringsverdrag met de VS kennen. Dat maakte het vluchtrisico substantieel voor de aanklager, wat hem motiveerde bezwaar te maken tegen Zarrabs verzoek om huisarrest. <\/p>\n Lastpak<\/strong><\/p>\n Het meest opmerkelijk blijft de verwijzing van Bahrara naar het Turkse corruptieschandaal. Het is dan weliswaar niet mogelijk om de vier genoemde ministers in de VS te vervolgen, maar wat niet uitgesloten kan worden is dat tijdens het proces informatie naar voren komt die belastend is voor de AKP, en met name voor president Erdogan. <\/p>\n De laatste ontwikkelingen versterken dan ook de al eerder ontstane indruk dat het proces tegen Zarrab in feite een Amerikaanse onderneming is om de in Washington als lastpak bekend staande Erdogan in diskrediet te brengen. Zoals G\u00fclen dat drie jaar geleden al wilde bereiken. Justitie in de VS zou met andere woorden af willen maken wat G\u00fclens aanklagers niet konden voltooien. <\/p>\n Hier past een opmerking: het kan de Amerikanen niet zijn ontgaan dat met G\u00fclens onderneming van 2013 tegen Erdogan niet het beoogde doel werd bereikt, want met alle aantijgingen over een staatsgreep wist hij het corruptieschandaal effici\u00ebnt in de schaduw te plaatsen. Om een herhaling te voorkomen dient men in de VS dus meer uit de kast te trekken. Als Zarrab daar voor kan zorgen wordt de vraag interessant of hij drie maanden geleden in harmonie met Erdogan uit Turkije vertrok. <\/p>\n Symposium<\/strong><\/p>\n Eerder wisten regeringsgezinde media aanklager Bharara in verband te brengen met G\u00fclen. Dat deden zij via zijn voormalige werkgever, de U.S. Senator Chuck Shumer, wiens naam in verband met de imam is gevallen. <\/p>\n Bharara is niet meer de enige. Ook rechter Berman, die zich op 2 juni zal uitspreken over Zerrabs verzoek omtrent huisarrest, is met G\u00fclen geassocieerd geraakt.<\/p>\n Tijdens de eerste zitting van het proces tegen Zarrab in New York zei Berman dat hij in 2014 te Istanbul gespreksleider was bij een symposium voor Amerikaanse en Europese juristen rond het thema \u2018onafhankelijke en effici\u00ebnte rechtspraak\u2019. Berman noemde de andere deelnemers aan het symposium bij naam, om vervolgens te verklaren dat zijn deelname aan het symposium zijn onpartijdigheid tijdens de zaak tegen Zarrab niet in de weg zal staan. Het klonk alsof Berman zich trachtte in te dekken en nader beschouwd is daar ook reden toe. <\/p>\n Tanis<\/strong><\/p>\n Het symposium waar Berman aan deelnam werd gesponsord door de VN en het Turkse advocatenkantoor Y\u00fcksel Karkin K\u00fcc\u00fck (YKK). De VN ontkende later iets met het symposium te maken te hebben gehad, waarmee YKK overblijft. <\/p>\n Nu komt ie: de Turkse columnist Tolga Tanis hoorde advocaten in Istanbul fluisteren dat YKK veel te maken had met de G\u00fclen-beweging. Dat was al zo, zo hoorde Tanis, voordat G\u00fclen in een diep conflict met Erdogan belandde.<\/p>\n Tanis nam contact op met C\u00fcneyt Y\u00fcksel, een van de partners van YKK. Die ontkende in eerste instantie dat YKK het symposium gesponsord had, maar gaf later toe dat zijn kantoor de reis- en verblijfkosten van de deelnemers betaalde. Y\u00fcksel zei Berman tijdens het symposium gesproken te hebben, maar ook dat hij hem daarna niet meer ontmoet had. Dat Berman de rechter is in het proces tegen Zarrab werd door Y\u00fcksel als \u2018toeval\u2019 afgedaan. <\/p>\n Op de vraag of Y\u00fcksel, of een van de andere YKK-partners, bij de G\u00fclen-beweging is aangesloten kreeg Tanis een ontkennend antwoord. Dat zegt echter niet veel. G\u00fclens volgelingen ontkennen vaker bij de beweging aangesloten te zijn. Sinds Erdogan een heksenjacht heeft ontketend tegen de fethullahci zullen ze dat nog veel vaker doen dan voorheen. <\/p>\n Aan de andere kant, er zit een fiks aantal stappen tussen de deelname van Berman aan het door YKK gesponsorde symposium en een sluitend bewijs dat hij zich voor G\u00fclens karretje laat spannen tijdens het proces tegen Zarrab.<\/p>\n Today\u2019s Zaman<\/strong><\/p>\n Er is nog een ander niet oninteressant feitje. Tanis noemt het niet, maar Berman liet zich tijdens zijn bezoek in 2014 aan Istanbul interviewen door Today\u2019s Zaman, de aan het G\u00fclen-imperium verbonden Engelstalige krant die ondertussen onder beheer van de Turkse overheid is komen te vallen. <\/p>\n Tijdens dat interview liet Berman zich uit over de justiti\u00eble procedure rond corruptie bij de AKP. Berman vond dat de Turkse rechtsstaat schade was toegebracht, omdat de onafhankelijkheid van de rechtelijke macht door ingrepen van de overheid onder druk was komen te staan. <\/p>\n Berman sprak zich uit tegen de aanpassing van het rechtssysteem door de regering na de onthulling van het corruptieschandaal. \u2018Het is ongepast om de spelregels te veranderen terwijl het spel nog gespeeld wordt\u2019, zei hij. <\/p>\n Berman was positief over het besluit van het Constitutioneel Hof in 2014 om een einde te maken aan de eerder door de regering afgekondigde ban op Twitter, het sociale netwerk waar toen veel informatie over corruptie bij de AKP verscheen.<\/p>\n Op zich waren de uitspraken van Berman weinig uitzonderlijk. Ze sloten aan bij talloze andere, wereldwijde hoorbare meningen over de reactie van de Turkse regering naar aanleiding van het corruptieschandaal. Het punt blijft alleen dat hij het tegenover Today\u2019s Zaman zei. <\/p>\n Toeval<\/strong><\/p>\n Of Benjamin Brafman, Zarrabs advocaat, weet van het interview met Berman in Today\u2019s Zaman is onduidelijk. Wel zei hij eerder al geweten te hebben van Bermans deelname aan het symposium in Istanbul. Dat wil zeggen, voordat Berman dat zelf bekende. <\/p>\n Brafman zei echter ook dat hij Berman kent als een eerlijke en onpartijdige rechter. Daar zullen Erdogan mediavrienden anders over denken. In eerste instantie waren zij al niet bereid om de connectie van aanklager Bahrara met G\u00fclen (via senator Shumer) als toeval te accepteren. Met wat er nu over Berman bekend is wordt het voor hen echt te toevallig. <\/p>\n Er ontstaan inderdaad veel toevalligheden op deze manier. Ook al zal Berman in 2014 waarschijnlijk niet hebben geweten dat hij twee jaar later als rechter in het proces tegen Zerrab op zou treden. Om iedere zweem van partijdigheid te voorkomen had men in de VS ook voor een rechter en een aanklager kunnen kiezen zonder enige connectie met Turkije of G\u00fclen. Het is de vraag waarom aan deze optie werd voorbijgegaan. <\/p>\n Stembus<\/strong><\/p>\n Het proces tegen Zarrab zal naar verwachting pas echt in het najaar losbarsten. Goed mogelijk dat de Turken zich tegen die tijd opmaken voor een volgende gang naar de stembus. Voor een referendum, of misschien voor nieuwe verkiezingen, maar in beide gevallen met de invoering van een presidentieel systeem als inzet. Is die timing aan Amerikaanse zijde ook toeval? <\/p>\n Zelfs als het geen toeval is en G\u00fclen met Washington onder een hoedje speelt tegen Erdogan, verandert dat niets aan de niet geringe reeks aanwijzingen dat Zerrab AKP-politici omkocht en de boycot tegen Iran omweek. Dat blijft, zelfs als G\u00fclen bij wijze van spreken persoonlijk de rechter in het proces tegen Zarrab zou zijn en de voormalige hoofdredacteur van Today\u2019s Zaman, B\u00fclent Kenis, de aanklager. <\/p>\n Hier bevindt zich na meer dan drie jaar dan ook nog steeds de dubbele essentie van deze affaire. Dat G\u00fclen een poging deed om Erdogan onderuit te halen lijdt geen enkele twijfel, maar dat hij daarbij middelen hanteerde die hout sneden evenmin. Anders gesteld, Erdogans en zijn mediavrienden kunnen klagen over nog een poging tot staatsgreep volgend uit een samenzwering tussen G\u00fclen en Washington, maar wat blijft is dat de AKP daar zelf de wapens voor leverde. <\/p>\n