![\"memory](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/memory-index.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – De Britse klinisch psycholoog Ian Robertson deed onderzoek naar het effect van langdurige macht op de psyche van politieke leiders. Hij kwam tot de conclusie dat zij na te lang aan de macht te zijn geweest niet meer voldoende in staat waren om het eigen handelen kritisch te benaderen. <\/p>\n
Robertson herkende dit psychische verschijnsel aanvankelijk bij Margaret Thatcher, de \u2018Iron Lady\u2019 die elf jaar achtereen premier was van het Verenigd Koninkrijk. Later signaleerde hij het bij Recep Tayyip Erdogan, de huidige president van de Turkse Republiek. <\/p>\n
Macht heeft een vergelijkbaar effect als coca\u00efne, een drug die tot een narcistisch gevoel van totale controle leidt en door de snelle gewenning een steeds hogere dosering eist. Bij excessief gebruik leidt het ook tot parano\u00efde verschijnselen. Dat biedt wellicht een verklaring voor Erdogans regelmatige verwijzingen naar irrationele samenzweringstheorie\u00ebn. <\/p>\n
Hij is wat dat betreft overigens niet de eerste Turkse leider. Zijn rolmodel, sultan Abdulhamid II, leed al aan achtervolgingswaanzin. Evenals Erdogan bleef ook hij veel langer aan de macht dan goed voor hem was. <\/p>\n
Of macht ook tot (selectief) geheugenverlies leidt is niet onderzocht\u2026<\/p>\n
Visumregeling<\/strong><\/p>\n De EU wil met Erdogans Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) tot een overeenkomst komen over de opvang van de vluchtelingen in Turkije. In ruil daarvoor is men bereid onderhandelingspunten over EU-toetreding te openen en de visumregeling voor naar Europa reizende Turken te versoepelen. <\/p>\n Hier wordt de voorwaarde aan verbonden dat Turkije aan 72 eisen voldoet. Een daarvan heeft betrekking op de Turkse antiterrorismewet. Die maakt het mogelijk om personen te vervolgen voor feiten die in Europa onder de vrijheid van meningsuiting vallen. De EU eist dat daar een einde aan komt, maar Erdogan wil daar niet aan toegeven. Op 10 mei jl. zei hij tijdens een bijeenkomst van zakenmensen het volgende:<\/p>\n \u2018Ze stellen 72 eisen, en dat is totaal nieuw voor ons. Waar komt dit opeens vandaan?… Ze willen dat we de antiterrorismewetgeving aanpassen.\u2019<\/em><\/p>\n Dat Erdogan zich hierover verbaast is zeer opmerkelijk. Die eisen zijn namelijk verre van nieuw. Ze werden in 2013 al kenbaar gemaakt tijdens onderhandelingen over een versoepeling van de visumregeling. Erdogan was daar zelf bij aanwezig en toonde zich toen bovendien bereid om aan alle eisen te voldoen. <\/p>\n Nu zijn de eisen nieuw voor hem. Hoe de vergeetachtigheid van de president te verklaren? <\/p>\n Vredesproces<\/strong><\/p>\n Destijds was Erdogan nog premier. Dat hij plannen had om president te worden was echter al bekend. Dat hij daarbij naar een presidentieel systeem verlangde eveneens.<\/p>\n Het ontbrak de AKP echter aan zetels in het parlement om zelfstandig een nieuwe grondwet te formuleren ten einde het presidentieel systeem in te voeren. Erdogan hoopte daarom op steun van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP). <\/p>\n Het lokaas bestond uit vrede met de Koerdische PKK. Daartoe werd onderhandeld met de tot levenslang veroordeelde PKK-oprichter Abdullah \u00d6calan, wat begin vorig jaar tot de zogenaamde Dolmabahce-overeenkomst leidde. <\/p>\n De AKP stond de PKK tijdens het vredesproces veel toe. Wanneer de Turkse strijdkrachten constateerden dat de PKK wapens en explosieven insloeg moesten ze van Erdogan maar de andere kant opkijken. Zolang de HDP aan een nieuwe grondwet wilde meewerken werd er niet moeilijk gedaan. <\/p>\n Aldus ontstonden ook de omstandigheden waarin Erdogan bereid was om aan de eis van de EU over een aangepaste antiterrorismewet te voldoen. Dat deed geen pijn, die wet had hij op dat moment immers niet nodig. <\/p>\n Demirtas<\/strong><\/p>\n De omslag volgde toen HDP-leider Selahattin Demirtas verklaarde dat Erdogan als het aan hem lag nooit zijn presidentieel systeem zou krijgen. Een withete president die een streep zette door het vredesproces was het gevolg. Een paar maanden later werd de oorlog met de PKK voortgezet alsof er nooit geen vredesonderhandelingen waren was geweest. <\/p>\n Vervolgens openbaarden zich voor het eerst problemen met Erdogans geheugen. Opeens kon hij zich niets meer herinneren over de Dolmabahce-overeenkomst. Terwijl hij volgens voormalig vicepremier B\u00fclent Arinc toch wel degelijk op de hoogte was gebracht over de details daarvan.<\/p>\n Dat geheugenverlies kwam goed van pas. Ook wat beteft de antiterrorismewet, want nadat de oorlog met de PKK weer in volle hevigheid was uitgebarsten kon Erdogan die uiteraard weer goed gebruiken. Nu kan hij zich dan ook niet herinneren dat de EU drie jaar geleden al een aanpassing van deze wet eiste en dat hij daar toezeggingen over deed. Het is met toch wat. Maar hij komt er mee weg, in de wetenschap dat miljoenen met zijn ideologie vergiftigde Turken dergelijk bedrog slikken zonder er ook maar een vraag over te stellen.<\/p>\n Referendum\/verkiezingen<\/strong><\/p>\n Er wordt gezegd dat Erdogan een versoepeling van de visumregeling met de EU goed kan gebruiken als het tegen het einde van het jaar tot een referendum, of nieuwe verkiezingen komt, met als inzet de invoering van een presidentieel systeem. <\/p>\n De door Erdogan tot vertrek gedwongen premier Ahmet Davutoglu wist het echter met de EU voor elkaar te krijgen om de invoering van de nieuwe visumregeling naar voren te schuiven van oktober naar juni. Gaat de overeenkomst door, dan zal het effect ervan al wat wegge\u00ebbd zijn tegen de tijd dat er een volksraadpleging plaatsvindt. Met andere woorden, Erdogan heeft er dan niet zo veel meer aan. <\/p>\n Bovendien, wat gaat hij dan zeggen? Zoiets als \u2018jullie moeten mijn wensen volgen bij het stemmen, want ik heb het mogelijk gemaakt dat jullie voor me kunnen vluchten\u2019? Dat rammelt. Mede daarom moet het nu soms gehoorde vermoeden dat die versoepelde visumregeling niet meer zo hoeft voor Erdogan, wellicht serieus worden genomen. <\/p>\n MHP<\/strong><\/p>\n Gaat het feest niet door dan kan hij er namelijk de EU de schuld van geven. Aangevuld met een paar vette samenzweringstheorie\u00ebn zal dat het goed doen bij de nationalistische stemmers. <\/p>\n Zoals de stemmers van de Partij van de Nationale Beweging (MHP). Heel goed mogelijk dat die dan in grote getale de overstap maken naar de AKP, waardoor de MHP niet meer in staat is de kiesdrempel te halen. Een nieuwe grondwet en een presidentieel systeem komen dan een stuk dichterbij. Goed mogelijk dat hier meer winst voor Erdogan ligt dan in het prestige van een versoepelde visumregeling.<\/p>\n Afstand<\/strong><\/p>\n Mocht de deal op de klippen lopen dan wordt de afstand tussen Turkije en de EU uiteraard een stuk groter. Dat zal Erdogan niet deren, want uit zijn recente uitspraken blijkt dat hij daar sowieso geen bezwaar tegen heeft. \u2018Laat de EU zijn weg gaan, dan gaan wij de onze\u2019, zei hij onlangs nog. <\/p>\n Erdogan moet echter uitkijken voor gezichtsverlies bij zijn achterban als hij nalaat gestalte te geven aan zijn dreigement vluchtelingen naar Europa te sturen bij het uitblijven van een akkoord met Brussel. Op zich is dat eenvoudig. Hij hoeft ze niet eens in bussen te laden, zoals hij vorig jaar zei tegen Europese Commissie-baas Jean-Claude Juncker. Hef de controle aan de grens met Griekenland op, en hop daar gaan ze en masse. Zo populair is Turkije namelijk bij vluchtelingen in vergelijking met de EU.<\/p>\n Kapitaalvlucht<\/strong><\/p>\n Het behoeft geen betoog dat de crisis met de EU in dit geval om zal slaan in een diep conflict, met veel implicaties voor de Turkse economie. Geen probleem zullen de irrationele Erdogan en zijn niet minder irrationele eurohaters zeggen, want de Turkse economie is zo sterk dat het Europa niet nodig heeft. <\/p>\n Echt, dat denken ze. De kapitaalvlucht die Turkije de laatste maanden in al in toenemende mate heeft meegemaakt vormt echter een schijntje bij wat er dan te gebeuren staat. Dat zal de Turkse economie voelen. En hoe. <\/p>\n Lira<\/strong><\/p>\n De Turkse lira dan? Zoals de munteenheden van andere opkomende economie\u00ebn deed die het sinds februari niet slecht, met enig herstel van het waardeverlies gedurende de laatste jaren. <\/p>\n De consternatie na het gedwongen vertrek van premier Davutoglu maakte aan die tendens een einde, want de lira leverde de afgelopen weken weer stevig in. Loopt net helemaal mis tussen Turkije en de EU dan zal er nog minder van de lira overblijven.<\/p>\n Rente<\/strong><\/p>\n Laten we niet op de zaken vooruitlopen. Los van de sluimerende crisis met de EU zijn er al genoeg zorgen over de Turkse economie om wakker van te liggen. Wat te denken van geluiden dat de Turkse rente binnenkort weer een half procent naar beneden gaat omdat de president dat wenst? Geen beste combinatie met de hints van de centrale bank in de VS dat volgende maand een volgende fase in de verhoging van de Amerikaanse rente op het programma staat.<\/p>\n Wanneer Erdogan dan ook nog eens Mehmet Simsek vervangt door zijn gehoorzame, doch totaal onervaren schoonzoon Berat Albayrak, is de boot helemaal aan. Simsek is immers de enige man waar buitenlandse investeerders nog vertrouwen in hebben binnen de Turkse regering. Het vertrouwen in de Turkse economie zal dan verder aangetast worden. Het buitenlandse kapitaal zal dan nog sneller uit Turkije verdwijnen dan vluchtelingen bij open grenzen. <\/p>\n Een helder denkende president zou zich ervan bewust zijn dat Turkije en de EU niet buiten elkaar kunnen. Erdogan is ondertussen echter al ver voorbij het punt waarop hij zich dat kan beseffen. Voor hem telt nu alleen nog macht. En nog meer macht. Zoals een coca\u00efneverslaafde die na een lijntje coke alleen maar aan het volgende kan denken. <\/p>\n