![\"obedience](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/obedience-images.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – De Turkse president Recep Tayyip Erdogan spreekt door verschillende monden. Uit de eerste komen vaak de meest absurde metaforen. Zo zette hij deze week zijn pleidooi voor de invoering van een presidentieel systeem kracht bij door te stellen dat \u2018niemand het recht heeft om Turkije te veranderen in een land met leeuwen die voorbestemd zijn om op een vegetarisch dieet te leven.\u2019 Je moet er maar op komen.<\/p>\n
De andere mond van Erdogan bevindt zich op internet, waar hij een leger trollen in dienst heeft. Hen is hij zeer erkentelijk. Vorig jaar verscheen de president op een trouwfeest van een der beruchtste trollen. Daar had hij en passant een gesprek met de maffiabaas Sedat Peker, die zich dit jaar ontpopte tot een van zijn vurigste propagandisten. Leuke vriendenkring heeft de president toch. De massamoordenaar al-Bashir in Soedan mag zich daar ook toe rekenen. <\/p>\n
Pelican Brief<\/strong><\/p>\n Eind vorige maand kreeg Erdogans strijdtoneel op internet een extra dimensie toen de nieuwe website Pelican Brief daar de ouverture van de opera \u2018De val van een premier\u2019 ten gehore bracht. <\/p>\n Sinds kort is aan deze website een Twitteraccount toegevoegd met de naam \u2018Pelican Verklaringen\u2019. Er is een zekere gelijkenis met \u2018Fuat Avni\u2019, de \u2018klokkenluider\u2019 op Twitter. Dat account is eveneens anoniem, maar iedereen weet dat imam Fethullah G\u00fclen en zijn volgelingen erachter schuilgaan. \u2018Pelican Verklaringen\u2019 is al even doorzichtig. Het ligt er duimendik bovenop dat de \u2018Erdoganisten\u2019 hier met volledige instemming van de \u2018reis\u2019 (de chef) van leer trekken. <\/p>\n Zoals op \u2018Pelican Brief\u2019 vorige maand, kent het hieraan verbonden Twitteraccount vooralsnog een doelwit: de vorige week tot vertrek gedwongen premier Ahmet Davutoglu. \u2018Pelican Verklaringen\u2019 stelt onder andere dat Davutoglu en zijn medewerkers op wraak zinnen. Ze zouden informatie over Erdogan en zijn kliek vergaren bij (verborgen) volgelingen van Fethullah G\u00fclen binnen de bureaucratie. <\/p>\n Dat Davutoglu met G\u00fclen geassocieerd zou worden lag min of meer voor de hand. Eerst verschenen nog berichten waarin Davutoglu een Duitse spion was, maar de meest ge\u00ebigende manier om een afvallige te criminaliseren loopt in AKP-kringen toch via G\u00fclens \u2018parallelle structuur\u2019. Bovendien, wat maakt het uit? Duitsland en G\u00fclen maken voor de Erdoganisten beide deel uit van de grote wereldsamenzwering tegen Turkije. <\/p>\n Economie<\/strong><\/p>\n Er zijn al veel redenen genoemd waarom Erdogan zich van Davutoglu wilde ontdoen, maar de lijst wordt steeds langer. Zo zou er ook onenigheid zijn geweest over het economiebeleid. <\/p>\n Serieuze economen zijn het er over eens dat hervormingen noodzakelijk zijn om de Turkse economie op gang te houden, dan wel om te voorkomen dat de zaak als een plumpudding in elkaar zakt. Ook vicepremier en economiesupervisor Mehmet Simsek is daarvan doordrongen. Hij zei onlangs nog dat de economie zonder hervormingen onmogelijk meer dan vijf procent kan groeien. Voor dit jaar hield Simsek het zelfs maar op drie procent. Simsek meent dat maatregelen noodzakelijk zijn en zou daar begrip over hebben gevonden bij Davutoglu. Die had het alleen veel te druk met Erdogan om enige prioriteit aan hervormingen te kunnen geven. <\/p>\n Erdogan ziet niets in structurele hervormingen. Voor hem telt alleen het snelle geld. Daarom gaat hij voor groei op basis van binnenlandse vraag, met als consequentie dat de kredietballon steeds verder opgeblazen wordt. Ongezonde groei dus. De vooraanstaande in Turkije geboren, doch in de VS werkzame econoom Daron Acemoglu maakte daar onlangs nog een punt van. <\/p>\n Een tijdje geleden zei Erdogan nog regelmatig dat Turkije in 2023 tot de grootste economie\u00ebn zal behoren. Nu niet meer. Is ook onmogelijk zonder een visie op de economie die niet verder gaat dan morgenmiddag. Turkije blijft op deze manier gezellig in de middle income trap<\/em> hangen, en dat is dan nog het beste vooruitzicht. <\/p>\n Simsek weet beter, maar zijn dagen zouden wel eens geteld kunnen zijn in de regering. Omdat hij het naar Erdogans zin veel te goed kon vinden met Davutoglu, maar ook omdat de president zichzelf nu zo overschat dat hij denkt de Turkse economie wel eventjes in zijn eentje te kunnen bestieren. <\/p>\n Terwijl Erdogan een gat in zijn hand heeft als het om megaprojecten gaat, maande Davutoglu daarover tot meer voorzichtigheid. Hij wilde de overheidsgaranties voor projecten als de derde brug over de Bosporus en de nieuwe luchthaven in Istanbul van honderd naar tachtig procent terugbrengen. Het verhaal gaat nu dat dit zo slecht viel bij Erdogan dat het de druppel werd die de emmer deed overlopen.<\/p>\n Abdulhamid<\/strong><\/p>\n Die zielige Davutoglu leefde in de waan dat Turkije een grondwet kent; een grondwet waarin de premier de hoogste baas is. Hoe na\u00efef. Wat Davutoglu mocht ervaren is dat Erdogan volledig in de voetsporen treedt van zijn rolmodel, sultan Abdulhamid II, die in 1878 ook al een grondwet afschafte.<\/p>\n Aldus kan Erdogan nu zonder enige grondwettelijke basis als uitvoerend president heersen. Zijn argument is dat dit in democratisch opzicht wel snor zit, aangezien hij met 52 procent tot president werd verkozen. Maar die verkiezingen gingen over wie er president werd, niet over een wijziging van het bestuurssysteem. <\/p>\n Een paar jaar geleden kwam uit opiniepeilingen nog naar voren dat een meerderheid Turken tegen een presidentieel systeem was. Zelfs de meeste AKP-stemmers dachten er toen zo over. Nog interessanter is dat resultaten van opiniepeilingen over dit thema al tijden niet meer in de media zijn verschenen. Zou Erdogan zich misschien niet in de huidige resultaten kunnen vinden? Als ze in zijn voordeel waren stonden ze waarschijnlijk op de voorpagina\u2019s. <\/p>\n Het is daarentegen volstrekt duidelijk dat Turkije over elf dagen een geheel ander soort premier gaat krijgen. Een adviseur van Erdogan draaide er niet omheen, het zal een \u2018laag geprofileerde\u2019 premier worden. Meer dan genoeg hielenlikkers die daarvoor in aanmerking komen. De functie van de nieuwe premier wordt zo irrelevant dat het de moeite niet waard is om bij de genoemde kandidaten stil te staan. Wat telt is dat in de nieuwe situatie niemand nog het absolute leiderschap van Erdogan in twijfel zal trekken. <\/p>\n Gehoorzaamheid<\/strong><\/p>\n Het sleutelwoord bestaat voortaan uit \u2018gehoorzaamheid\u2019. Melih G\u00f6kcek, de burgemeester van Ankara en Erdogans opperslijmbal, was er duidelijk over: \u2018De leider kan zich vergissen, maar zijn beslissingen dienen gehoorzaamd te worden.\u2019 Kortom, de zelfverklaarde leider dient volgens G\u00f6kcek ook gelijk te krijgen als hij het niet heeft. Daar zal Erdogan niet over klagen. <\/p>\n Dat de devotie voor Erdogan religieuze trekken kent was al bekend, en ook al angstaanjagend, maar de vormen die het nu aanneemt tarten ieder voorstellingsvermogen. Davutoglus ongehoorzaamheid wordt nu ook in een religieus kader geplaatst. <\/p>\n Een pleitbezorger van Erdogan, ene Kadir Misiroglu, verwees naar een passage uit de Koran waarin Satan weigerde zich aan Adam te onderwerpen. Vervolgens wordt Davutoglu door Misiroglu in de rol van Satan geplaatst omdat hij niet wilde knielen voor Erdogan.<\/p>\n Een AKP-lid dat graag een plaats in het parlement had willen bemachtigen maakte het mogelijk nog bonter. Op Twitter schreef hij dat zij die weigeren Erdogan te gehoorzamen niet alleen deze wereld, maar ook het hiernamaals zullen verliezen. Wellicht dat de man op deze manier in de toekomst alsnog volksvertegenwoordiger kan worden.<\/p>\n Ambities<\/strong><\/p>\n Natuurlijk, dit zijn slechts \u2018persoonlijke meningen\u2019, maar tegelijkertijd zijn die tekenend voor het sfeertje waarbinnen Erdogan vanuit een hoofdzakelijk ceremoni\u00eble functie het absolute leiderschap opeist. Ik vraag me af of hij rust in zijn hoofd krijgt als hij dat laatste eenmaal definitief voor elkaar heeft, of dat zijn ambities nog verder strekken. <\/p>\n Ik noem maar wat: afschaffing van \u2018verderfelijke westerse concepten\u2019, waaronder het weinige wat er over is van de Turkse democratie? President voor het leven, met erfopvolging? Een eerherstel van het kalifaat? Geen recht meer om een hoofddoek te dragen, maar een plicht daartoe? Verregaande segregatie tussen mannen en vrouwen, zoals in het openbaar vervoer en parken? <\/p>\n Een paar jaar geleden lachte ik nog hard wanneer een overtuigde kemalist dit schrikbeeld voorzag. Nu weet ik het zo net niet meer. <\/p>\n