![\"zaman](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/zaman-gebouw-images.jpg\")
<\/p>\n<\/p>\n
Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – Afgelopen weekend werd de tot de beweging rond imam Fethullah G\u00fclen behorende krant Zaman in opdracht van een aanklager onder beheer van de overheid geplaatst. De redactie is daardoor niet meer vrij in haar beleid. <\/p>\n
Dit kon niet uitblijven, het was een kwestie van tijd. Ik had het zelfs al veel eerder verwacht. Nadat vorig jaar twee andere aan de G\u00fclen-beweging verbonden kranten onder beheer waren geplaatst vroeg ik me af hoe het kwam dat Zaman de dans zo lang wist te ontspringen. <\/p>\n
Ondertussen is de eerste editie van Zaman verschenen sinds de beheerders er de scepter zwaaien. De krant opende met een lofbetuiging aan het adres van president Erdogan, naar aanleiding van de nieuwe brug over de Bosporus, die het Europese deel van Istanbul aan het Aziatische deel verbindt. <\/p>\n
Speciale bril<\/strong><\/p>\n Door de ingreep is Zaman weer de regeringsgezinde krant die het was voor 2013. De transformatie die daar destijds een einde aan maakte volgde uit een hoogopgelopen ruzie tussen G\u00fclen en toenmalig premier (thans president) Erdogan. <\/p>\n Wat betreft kritiek op Erdogans en diens Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) werd Zaman zo een interessante krant. Tegelijkertijd echter ook een krant die met een speciale bril gelezen moest worden, omdat de hypocrisie van de pagina\u2019s droop. <\/p>\n Kort nadat justitie ingreep en de beheerders werden aangesteld verscheen nog een bericht op de website van Zaman met een pleidooi voor mediavrijheid. Ondanks dat vrijheid van meningsuiting voor mij vooropstaat, kreeg ik daar een vieze smaak van in de mond. Vooral omdat Zaman jarenlang zelf de vervolging van journalisten verdedigde. <\/p>\n Schaamte<\/strong><\/p>\n Ik beken gezien dat laatste met schaamte dat ik rond 2010 een aantal artikelen schreef voor Today\u2019s Zaman, de Engelstalige editie van Zaman. Het enige excuus dat ik daarvoor kan aanvoeren is dat ik toen nog niet begreep hoe misleidend en verraderlijk de Turkse politiek kan zijn. <\/p>\n Het duurde gelukkig niet lang voordat ik inzag hoe de G\u00fclen-beweging werkelijk in elkaar steekt. Verschillende artikelen, alsmede het hoofdstuk over G\u00fclen in mijn in 2012 verschenen boek De diepte van de Bosporus, getuigen daarvan. <\/p>\n Ahmet Sik<\/strong><\/p>\n Een van de journalisten waarvan Zaman destijds de vervolging verdedigde was Ahmet Sik. Hij schreef een kritisch boek over de G\u00fclen-beweging, werd in verband daarmee aangehouden in opdracht van daartoe behorende aanklagers en ging vervolgens een jaar achter de tralies.<\/p>\n Wie verwacht dat Sik nu met een blij gezicht de vlag uithangt over de ingreep bij G\u00fclens Zaman heeft het echter mis. <\/p>\n Sik bevestigde bittere ervaringen te hebben gehad met de G\u00fclen-beweging, maar sprak zich desalniettemin uit tegen het onder beheer plaatsen van Zaman. <\/p>\n Sik is een journalist van een kaliber waarvan er in Turkije helaas niet erg veel zijn, maar ook een voor wie mediavrijheid onder alle omstandigheden voorop staat. Zelfs als het om media gaat die zijn vervolging verdedigden. Een man die respect afdwingt.<\/p>\n Witwassen<\/strong><\/p>\n Het pleidooi voor de vervolging van Sik en andere journalisten was niet de reden tot de ingreep bij Zaman. Kon ook niet, want de AKP steunde de procedures van G\u00fclens aanklagers tegen journalisten destijds zelf en zou zich daar dan ook over dienen te verantwoorden. <\/p>\n Daarom noemde de aanklager andere beschuldigingen om het onder beheer plaatsen van de krant te beargumenteren. Zo zou Zaman zich schuldig hebben gemaakt aan witwaspraktijken. <\/p>\n De financi\u00eble handel en wandel van de G\u00fclen-beweging is ondoorgrondelijk, zoveel staat vast. Het is echter niet aannemelijk dat daar het redactionele beleid van de krant voor moest worden overgenomen. Als een afdeling van de krant zich schuldig zou hebben gemaakt aan financi\u00eble malversaties had die eventueel afzonderlijk onder de loep kunnen worden genomen door justitie. <\/p>\n De beschuldiging over witwassen is overigens nogal ironisch, in aanmerking genomen dat er momenteel in Itali\u00eb een procedure tegen de zoon van Erdogan loopt op basis van dezelfde beschuldiging. <\/p>\n PKK<\/strong><\/p>\n Zaman wordt er verder van beschuldigd samen te spannen met de Koerdische PKK tegen de AKP. Vertegenwoordigers van de krant zouden in het buitenland contact hebben gehad met die van de PKK. Klinkt op een omgekeerde manier bekend. In 2012 begon justitie, dat toen nog gecontroleerd werd door de G\u00fclen-beweging, een procedure tegen MIT. Deze nauw aan Erdogan verbonden nationale inlichtingendienst werd verweten banden te onderhouden met de PKK. In het buitenland (in Oslo om precies te zijn). Daarbij werden en passant sappige details onthuld over MIT-infiltranten binnen de PKK (zouden die daar nog zitten..?). <\/p>\n De G\u00fclen-beweging voerde jarenlang een concurrentieslag met de PKK over invloed in Zuidoost Turkije. En nu zou het dan opeens dik aan zijn tussen G\u00fclen en de PKK? Natuurlijk, er kan in vier jaar veel veranderen, maar erg overtuigend klinkt het niet. Wat er nog aan ontbreekt is dat de imam met al-Assad samenspant tegen de AKP. Wie weet gaan we dat binnenkort ook nog lezen in de regeringsgezinde kranten\u2026 <\/p>\n Wraak<\/strong><\/p>\n Premier Davutoglu zei dat de beslissing om Zaman onder beheer te plaatsen door justitie werd genomen en dat de regering erbuiten staat. Wie dat gelooft heeft meer dan een pakje boter op het hoofd. Van een onafhankelijk justitieapparaat is in Turkije allang geen sprake meer. Eerst werd justitie gecontroleerd door de G\u00fclen-beweging, en nu door de AKP. Aanklagers hebben maar te doen wat die partij van hen verlangt. Ook het laatste EU-voortgangsrapport wees op de greep die de AKP-regering op justitie heeft.<\/p>\n Het zit dan ook anders. Wraak, daar gaat het om. Wraak voor de onthullingen van eind 2013 door G\u00fclens aanklagers over corruptie in en rond de AKP. En wraak voor de (zeer waarschijnlijk uit G\u00fclens hoek afkomstige) tip die gendarmes een maand later een MIT-transport met wapens voor jihadisten in Syri\u00eb deed aanhouden. <\/p>\n Onthullingen over corruptie en verdachte transporten naar Syri\u00eb waren er waarschijnlijk nooit gekomen als Erdogan in de daaraan voorafgaande periode niet was begonnen met het be\u00ebindigen van G\u00fclens invloed binnen geledingen van de Turkse staat als justitie en politie. <\/p>\n Toen Erdogan vervolgens ook nog eens de aanval opende op de voor G\u00fclen-beweging erg belangrijke opleidingsinstituten waar scholieren worden voorbereid op het toelatingsexamen voor universitair onderwijs, was de maat vol voor G\u00fclen. Met onthullingen over illegale streken van de AKP probeerde hij Erdogan onderuit te halen. Daar ontstond veel commotie door, maar de imam miste zijn doel, want het leidde er niet door dat Erdogan de steun van stemmers verloor bij de daarop volgende verkiezingen. <\/p>\n Campagne<\/strong><\/p>\n Erdogans toorn was echter volop gewekt. Hij intensiveerde zijn campagne om G\u00fclens volgelingen uit de staat te zuiveren en nam ondernemingen van de imam onder vuur. G\u00fclens Bank Asya werd in beslag genomen en de kranten van de met de G\u00fclen-beweging sympathiserende familie Ipek kwamen onder beheer te staan. <\/p>\n Vorige week nog was de eveneens aan de G\u00fclen-beweging onderneming Boydak aan de beurt, waarbij vier directieleden in hechtenis werden genomen omdat ze geld doorspeelden aan FET\u00d6, wat in AKP-kringen staat voor \u2018Fethullaci Terreur Organisatie\u2019. <\/p>\n Het onder beheer plaatsen van Zaman werd de kers op Erdogans wraaktaart. Vooral in een symbolische betekenis dan, omdat de krant als het \u2018vlaggenschip\u2019 van de G\u00fclen-beweging te boek staat. <\/p>\n Wat betreft de be\u00efnvloeding van AKP-stemmers door de G\u00fclen-media had de ingreep bij Zaman minder om het lijf. Daarvoor was het belangrijker dat tot G\u00fclen-beweging behorende Tv-kanalen als Samanyolu-TV vorig jaar al van de Turkse TV verdwenen. Veel meer dan uit de krant, of van internet, halen AKP-stemmers – die niet altijd goed kunnen lezen – hun nieuws van de TV. <\/p>\n Cumhuriyet<\/strong><\/p>\n Zelf zal ik Zaman in de oude vorm zeker missen. Ondanks alle hypocrisie en de overduidelijk strategische intentie achter de berichtgeving zat Zaman altijd bovenop het nieuws. Niet zelden verschenen er berichten die je pas de volgende dag elders vond. <\/p>\n Dat wil zeggen, als ze daar al verschenen, want je kunt van G\u00fclens journalisten zeggen wat je wilt, maar bang zijn ze niet. Ondanks de dreiging die hen boven het hoofd hing bleven ze tot en met de laatste dag doorgaan met kritisch verslag geven over het AKP-beleid. <\/p>\n Verder blijft het hoe je het wendt of keert een slag voor de mediavrijheid in Turkije, waar kranten die zich kritisch opstellen ten opzichte van de regering ondertussen op de vingers van een hand te tellen zijn. <\/p>\n Tot overmaat van ramp heeft het er alle schijn van dat, nu alle tot de G\u00fclen-beweging behorende media zijn aangepakt, ook andere kritische kranten onder beheer zullen worden geplaatst. <\/p>\n Daarbij moet dan in eerste instantie vooral gedacht worden aan Cumhuriyet. Twee journalisten van die krant, waaronder de hoofdredacteur, worden vanaf eind deze maand vervolgd in verband met een artikel over het eerder genoemde wapentransport van MIT naar Syri\u00eb. Het moet daarom raar lopen wil Cumhuriyet niet met beheerders te maken gaan krijgen. Geruchten daarover doen momenteel al volop de ronde. <\/p>\n