{"id":16108,"date":"2015-11-17T12:10:25","date_gmt":"2015-11-17T10:10:25","guid":{"rendered":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/?p=16108"},"modified":"2015-11-17T12:10:25","modified_gmt":"2015-11-17T10:10:25","slug":"de-pkk-en-israel-column","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/2015\/11\/17\/de-pkk-en-israel-column\/","title":{"rendered":"De PKK en Isra\u00ebl (COLUMN)"},"content":{"rendered":"

\"isr<\/a><\/p>\n

Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – In Turkije hoor je vaak dat Isra\u00ebl (of \u2018de Joden\u2019) de Koerdische PKK steunt en bewapent. Er zijn er zelfs die menen dat de PKK door Isra\u00ebl werd opgericht. Ook in de reacties op deze website verschijnen dergelijke meningen met enige regelmaat. <\/p>\n

Tijd voor een analyse. Niet in de laatste plaats omdat daarbij zo nu en dan interessante informatie naar voren komt. <\/p>\n

Legenden<\/strong><\/p>\n

Er bestaan zeker verbanden tussen Isra\u00ebl en Koerden. Die beginnen met legenden. Volgens een daarvan zond de Isra\u00eblitische koning Salomo er engelen op uit om 500 mooie vrouwen voor hem te vinden. Dat duurde even, waardoor Salomo al naar zijn schepper was vertrokken toen de engelen met 500 schoonheden terugkwamen. Omdat ze die niet wilden laten verkommeren begonnen ze daar toen zelf maar iets mee. Het kroost dat daaruit voortkwam vormde volgens de legende de Koerdische natie. <\/p>\n

Volgens een ander verhaal komen de Koerden voort uit een of meerdere Isra\u00eblitische stammen die na de verovering van het koninkrijk Isra\u00ebl door het neo-Assyrische Rijk in 722 A.D. werden gedeporteerd en zo uit de geschiedenis verdwenen.<\/p>\n

Het blijft niet bij legenden, want ook de wetenschap legt een verband tussen Isra\u00ebl en Koerden. Recent onderzoek wijst uit dat (ori\u00ebntaalse) Joden in genetisch opzicht meer verwant zijn Koerden dan aan Arabieren. <\/p>\n

Erg relevant voor de huidige situatie is dit echter niet. Zo heeft wetenschappelijk onderzoek tevens aangetoond dat nomadische Palestijnen in genetisch opzicht verwant zijn aan de oude Isra\u00eblieten, maar Isra\u00ebl zal hen toch echt niet als Joden accepteren en hen de rechten geven die daaraan verbonden zijn. Ten aanzien van Koerden is dat even onwaarschijnlijk. <\/p>\n

Aan de andere kant zijn er wel degelijk Joodse Koerden. In de jaren veertig en vijftig trokken ze massaal uit Irak naar Isra\u00ebl, waar er tegenwoordig zo\u2019n honderdduizend wonen.<\/p>\n

Irak<\/strong><\/p>\n

De betrekkingen van Isra\u00ebl met de Koerden verschillen per land. Met de Koerden in Irak ontstonden al in de jaren vijftig banden. Aan geen van beide kanten bestaat daar openheid over, maar er is genoeg informatie om het bewezen te achten. <\/p>\n

Aanvankelijk ging Isra\u00ebl banden aan met de Iraakse Koerden omdat het de belangen inzag van betrekkingen met niet-Arabische volken in de regio. Nadat in 1968 de door Isra\u00ebl als vijandig beschouwde Baath-partij aan de macht was gekomen werden de betrekkingen nauwer en steunde de Isra\u00eblische regering de Koerdische opstand in Irak. <\/p>\n

In 1968 en 1973 trok de Koerdische leider Mustafa Barzani, de vader van de huidige president van de Regionale Koerdische Regering (KRG) in Irak, Massoud Barzani, in het geheim naar Isra\u00ebl om daar overleg te voeren met onder andere de Isra\u00eblische premier (er is overigens beweerd dat verschillende Joodse rabbijnen uit de familie Barzani voortkwamen, maar veel meer bewijs daarvoor dan een overeenkomst in namen is er niet). <\/p>\n

Omgekeerd kwamen Isra\u00ebli\u00ebrs destijds naar het Koerdische gebied in Irak. De betrekkingen boden zowel de Koerden als Isra\u00ebl voordelen. De belangrijke inlichtingen die Isra\u00ebl langs deze weg kreeg werden beloond met humanitaire hulp. Isra\u00ebl hielp in 1968 met de aanleg van een veldhospitaal en leverde later lichte wapens en munitie. Ook volgden Koerden uit Irak een militaire opleiding in Isra\u00ebl. Voor de Koerden vormde Isra\u00ebl daarnaast een toegangspoort naar de rest van de wereld, vooral richting de VS. <\/p>\n

Aan deze betrekkingen kwam in 1975 een plotseling einde, nadat Irak en Iran het Algiers-verdrag hadden getekend. Irak trachtte de Koerdische opstand uit die jaren daarmee te bedwingen. De Koerden voelden zich toen in de steek gelaten door Isra\u00ebl. Toch werden de banden nooit helemaal verbroken en met de Irak-oorlog van 2003 werden ze volledig hersteld; ook in militair opzicht. <\/p>\n

PKK<\/strong><\/p>\n

Isra\u00ebl kent in de regio twee uitgangspunten: \u2018de vriend van mijn vijand is mijn vijand\u2019 en \u2018de vijand van mijn vijand is mijn vriend.\u2019 Daarom zien we in Turkije een totaal ander beeld dan in Irak.<\/p>\n

Turkije werd al snel na het ontstaan van Isra\u00ebl een belangrijke strategische partner van de zionistische staat, en daarmee een vriend. Het was daarom in het belang van Isra\u00ebl om contacten uit de weg te gaan met de vijand van de Turkse staat zoals die in de jaren zeventig met de PKK ontstond. <\/p>\n

Isra\u00ebl kende daar echter nog andere redenen toe. De Isra\u00ebli\u00ebrs hadden weinig op met radicaal linkse groepen in Turkije, waar de Marxistische PKK er een van was. Sinds de consul van Isra\u00ebl in 1971 was ontvoerd en vermoord door Marxistische activisten hielden ze die extra in het oog.<\/p>\n

Wat betreft de PKK kwam daarbij dat die al kort na haar oprichting banden aanknoopte met twee gezworen vijanden van Isra\u00ebl: Syri\u00eb, dat PKK-oprichter Abdullah \u00d6calan onderdak bood, en het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP).<\/p>\n

Tegenwoordig kan Hamas dan voorop staan in de gewapende strijd van de Palestijnen, maar destijds bevonden organisaties als het PFLP en de PLO zich in die rol. Islamitisch verzet stelde toen nog weinig voor en onthield zich in ieder geval van geweld. Daarom zag Isra\u00ebl liever dat Palestijnen zich op de islam richtte dan op het Marxisme. <\/p>\n

Turkije leverde destijds een soortgelijk beeld op. Na de staatsgreep van 1980 had juntaleider Kenan Evren liever dat Turken zich op religie ori\u00ebnteerden dan dat zij zich aansloten bij Marxistische organisaties. Evren gaf de islam daarom mee ruimte, zoals in het onderwijs. <\/p>\n

In hetzelfde kader was Isra\u00ebl bereid om de Moslim Broederschap (waar later Hamas \u00e9n de Turkse Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling [AKP] uit voorkwamen) te steunen, ten einde de Palestijnen bij het PFLP en de PLO weg te houden. <\/p>\n

Libanon<\/strong><\/p>\n

In 1982 vocht de PKK samen met het PFLP tegen Isra\u00eblische strijdkrachten in Libanon. Meer dan twintig PKK-leden werden daarbij gedood door Isra\u00eblische soldaten. De PKK werd voor haar inzet beloond met een opleidingskamp in Libanon. De PKK kreeg die ook in Syri\u00eb. Naast Koerden werden daar Palestijnen en Marxistische Turken getraind. <\/p>\n

Terwijl Isra\u00ebl de vriendschap met Turkije zeker niet op het spel wilde zetten, voelde het er aan de andere kant weinig voor om de PKK verder tegen zich in het harnas te jagen. Daarom trachtte Isra\u00ebl aanvankelijk een beetje het midden te houden, door bijvoorbeeld terughoudend te zijn bij het voordelen van door de PKK gepleegde aanslagen. Toen de Turkse buitenlandminister Ahmet Cetin in 1993 tijdens een bezoek aan Isra\u00ebl die veroordeling eiste ontving hij nul op rekest. <\/p>\n

Tegen 1997 veranderde de Isra\u00eblische opstelling. Premier Netanyahu koos toen volledig de kant van Turkije in het conflict met de PKK. Hij dreigde de regering van Syri\u00eb dat er geen vrede mogelijk was zolang de PKK daar steun ontving. <\/p>\n

\u00d6calan<\/strong><\/p>\n

Naarmate het conflict tussen Turkije en de PKK in de jaren negentig een climax bereikte werden de betrekkingen tussen Ankara en Jeruzalem beter. Beter dan ooit zelfs. In die omstandigheden was Isra\u00ebl niet te beroerd om haar ervaringen bij het onderdrukken van de Palestijnse intifada met Turkije te delen. De Turkse militairen maakten daar dankbaar gebruik van in hun oorlog met de PKK.<\/p>\n

Verder kwam het destijds tot een samenwerking tussen de Turkse \u2018diepe staat\u2019 en de Isra\u00eblische inlichtingendienst Mossad. De Mossad leverde wapens aan de diepe staat voor een onderneming om de in Syri\u00eb verblijvende PKK-leider Abdullah \u00d6calan te vermoorden. Er is gesuggereerd dat de wapens aan boord van de verongelukte auto in het plaatsje Susurluk, waarmee de Turkse diepe staat in 1996 letterlijk op straat kwam te liggen, eveneens uit Isra\u00ebl afkomstig waren. <\/p>\n

Drie jaar later wist de Turkse nationale inlichtingendienst MIT, in samenwerking met de Amerikaanse CIA en de Mossad, \u00d6calan in Kenya te arresteren. Woedende PKK-sympathisanten trokken naar de Isra\u00eblische ambassade in Berlijn. Drie Koerden kwamen daarbij om het leven. <\/p>\n

Er rees destijds twijfel over hoe ver de rol van de Mossad bij de arrestatie van \u00d6calan ging. Met name omdat de Isra\u00eblische inlichtingendienst kort daarvoor een aantal blunders had begaan, wat tot twijfels in de VS leidde. Ook nu is de PKK er echter nog van overtuigd dat de Mossad erbij betrokken was. <\/p>\n

AKP<\/strong><\/p>\n

De betrekkingen tussen Isra\u00ebl en Turkije begonnen te veranderen nadat de AKP in 2002 voor het eerst aan de macht was gekomen in Turkije. Aanvankelijk bleven de betrekkingen goed. Zo ging toenmalig premier Erdogan in 2005 op staatsbezoek naar Isra\u00ebl. <\/p>\n

In 2006 omschreef het Isra\u00eblische ministerie van Buitenlandse Zaken de verstandhouding met Turkije nog als \u2018perfect\u2019. De omslag kwam in 2008-2009 met de oorlog in Gaza. In januari 2009 reageerde Erdogan woedend tegen de Isra\u00eblische president Peres tijdens een bijeenkomst van het World Economic Forum. <\/p>\n

De betrekkingen tussen beide landen kwamen verder onder druk te staan toen Isra\u00ebl een jaar later de aanval opende op het Turkse passagiersschip Mavi Marmara, dat deel uitmaakte van een vloot van activisten die hulpgoederen naar Gaza wilden brengen. Daarbij kwamen acht Turken (en een Amerikaan met een Turkse achtergrond) om het leven. De gevolgen waren dat Turkije de Isra\u00eblische ambassadeur het land uitzette en dat de diplomatieke betrekkingen met Isra\u00ebl tot een lager niveau terug werden gebracht.<\/p>\n

Liberman<\/strong><\/p>\n

In Isra\u00ebl hadden deze ontwikkelingen niet alleen invloed op de perceptie van Turkije, maar ook van de vijanden daarvan. Zo klonken in Isra\u00ebl geluiden om de \u2018gebeurtenissen van 1915\u2019, waarbij honderdduizenden tot meer dan een miljoen Armeni\u00ebrs gedood werden als \u2018genocide\u2019 te erkennen. Eerder wilde Isra\u00ebl die stap niet nemen omdat het de partner Turkije geen schade wilde berokkenen. <\/p>\n

Het ontstane conflict leek daarnaast tot een aangepaste opstelling ten aanzien van de PKK te leiden toen berichten verschenen dat de Isra\u00eblische minister van Buitenlandse Zaken Avigdor Liberman adviseerde om de Koerdische separatisten in Turkije van wapens te voorzien. <\/p>\n

In een reactie zei de PKK geen wapens van Isra\u00ebl te accepteren zolang geen excuses werden geboden voor het aandeel van de Mossad in de arrestatie van \u00d6calan. <\/p>\n

Later werd tegengesproken dat Liberman suggereerde wapens aan de PKK te leveren. Volgens premier Netanyahu betrof de uitlating van Liberman \u2018een theoretische optie in het geval van een escalatie.\u2019 Verder zei Netanyahu naar een herstel van de betrekkingen met Turkije te streven.
\n
\nRadarsysteem<\/strong><\/p>\n

Voor dat laatste valt veel te zeggen, want goede betrekkingen met Turkije blijven voor Isra\u00ebl uit strategische overwegingen van belang. Zo was men in Jeruzalem maar al te blij met de plaatsing van een NAVO-radarsysteem op Turkse grondgebied dat gericht is tegen Iran, het land dat al decennia als grootste vijand wordt beschouwd door Isra\u00ebl. Erdogans boute uitspraken over Isra\u00ebl weerhielden hem er niet van hier toestemming voor te geven. <\/p>\n

Het kwam ook niet tot de \u2018escalatie\u2019 waar Netanyahu eerder over sprak. In Isra\u00ebl lijkt men in te zien dat de anti-Isra\u00eblische retoriek van Erdogan vooral een binnenlands politiek doel dient. De Isra\u00ebli\u00ebrs weten dat Turken overwegend pro-Palestijns zijn en begrijpen dat Erdogan daar winst uit tracht te slaan bij de stembus. <\/p>\n

Zolang Erdogan Isra\u00ebl niet bedreigd met vernietiging, of wapens aan Hamas levert, zullen de Isra\u00eblische leiders hem niet als een serieuze bedreiging beschouwen. Ondertussen koesteren zij zich bij de gedachte dat de handelsbetrekkingen met Turkije de laatste jaren alleen maar beter zijn geworden.<\/p>\n

Verder is het niet zonder betekenis dat Turkije de laatste jaren betrekkingen aanknoopte met de door Isra\u00ebl gesteunde Koerden in Irak. Recentelijk tracht Turkije de banden te verdiepen, onder andere om Barzani zo ver te krijgen dat hij de PKK uit de bergen van Noord-Irak verdrijft. Lastig voor Barzani. Hij is zeker geen vrienden met de PKK, maar dat blijft een organisatie die op steun kan rekenen onder Koerden.<\/p>\n

Iskenderun<\/strong><\/p>\n

Het is de vraag of Liberman en Netanyahu openlijk zouden hebben gesproken over het leveren van wapens aan de PKK als daartoe serieuze plannen hadden bestaan. In dat laatste geval had men er waarschijnlijk wel het zwijgen toe gedaan en de Mossad haar werk laten doen. Dat er openlijk over gesproken werd doet veronderstellen dat plannen over het bewapenen van de PKK nooit serieus werden. <\/p>\n

Daar komt bij dat Isra\u00ebl zich veel problemen op de hals zou halen door de PKK van wapens te voorzien. De PKK staat immers wereldwijd te boek als een terroristische organisatie. Het etiket van supporter of terrorism<\/em> zal men liever kwijt dan rijk zijn. <\/p>\n

Het zou ongehoord zijn wanneer Isra\u00ebl aanslagen steunt tegen een lid van de NAVO, het bondgenootschap waar de zionistische staat nauw mee samenwerkt. Alleen om die reden al zou het steunen van de PKK tot veel internationale kritiek leiden. En van internationale kritiek krijgt Isra\u00ebl al veel meer van dat het lief is. <\/p>\n

In het geval Isra\u00ebl met de PKK in zee wilde gaan moest het dus in ieder geval in het geheim gebeuren.<\/p>\n

Een van de meest in het oog springende \u2018bewijzen\u2019 van een samenwerking tussen Isra\u00ebl en de PKK werd geleverd op dezelfde dag in 2010 waarop Isra\u00eblische commando\u2019s al schietend aan boord van de Mavi Marmara kwamen. Vrijwel tegelijkertijd pleegde de PKK toen een aanslag op een marinebasis in de Turkse stad Iskenderun. <\/p>\n

Dat was erg toevallig. Te toevallig vond menigeen. Niet alleen bij de AKP, want ook de oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP) plaatste er vraagtekens bij. Toch is het de vraag of Isra\u00ebl en de PKK de noodzaak tot geheimhouding op die manier zouden veronachtzamen. Bovendien, welk voordeel bood het om beide incidenten samen te laten vallen? <\/p>\n

Achteraf beschouwd lijkt het dan ook meer op een toevallige samenloop van omstandigheden. Het kan zelfs als bewijs gelden dat er juist geen sprake is van een samenwerking tussen Isra\u00ebl en de PKK. In ieder geval werd nooit enig bewijs geleverd voor een verband tussen het Mavi Marmara-incident en de aanslag in Iskenderun. Was dat anders geweest dan was de Turkse inlichtingendienst daar beslist wel achtergekomen. Het zou na\u00efef zijn om te menen dat MIT geen infiltranten binnen de PKK heeft zitten. <\/p>\n

PJAK<\/strong><\/p>\n

Uiteindelijk komt de deur over een connectie tussen Isra\u00ebl en de PKK toch op een kiertje te staan. Volgens de Amerikaanse journalist Seymour Hersh heeft Isra\u00ebl namelijk wel degelijk de aan de PKK verbonden Koerdische organisatie PJAK in Iran gesteund en van wapens voorzien. Daar is veel voor te zeggen, want zoals de PKK tegen Turkije strijd zo richt PJAK zich tegen Iran. En een vijand van een vijand is nu eenmaal een vriend voor Isra\u00ebl. <\/p>\n

Daarmee is het in theorie mogelijk dat door Isra\u00ebl aan PJAK geleverde wapens deels in handen vielen van de zusterorganisatie PKK. <\/p>\n

PJAK lijkt echter nog nauwelijks actief te zijn in Iran. Volgens de regering van Iran omdat de organisatie doeltreffend bestreden werd. Verder is gesuggereerd dat de Isra\u00eblische steun aan PJAK in 2013 abrupt be\u00ebindigd werd. <\/p>\n

Meer dan een klein en indirect kiertje naar de mogelijkheid van een connectie tussen Isra\u00ebl en de PKK is PJAK dus niet. Het zal in ieder geval minder zijn dan waar zij die ervan overtuigd zijn dat de PKK wapens van Isra\u00ebl ontvangt, of zelfs door dat land opgericht werd, aan zullen denken. <\/p>\n

Volg Peter op Twitter<\/a><\/p>\n

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) – In Turkije hoor je vaak dat Isra\u00ebl (of \u2018de Joden\u2019) de Koerdische PKK steunt en bewapent. Er zijn er zelfs die menen dat de PKK door Isra\u00ebl werd opgericht. Ook in de reacties op deze website verschijnen dergelijke meningen met enige regelmaat. Tijd voor een analyse. Niet in de laatste plaats […]<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/16108"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=16108"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/16108\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":16110,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/16108\/revisions\/16110"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=16108"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=16108"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=16108"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}