{"id":15283,"date":"2015-05-10T17:51:58","date_gmt":"2015-05-10T15:51:58","guid":{"rendered":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/?p=15283"},"modified":"2015-05-12T09:23:15","modified_gmt":"2015-05-12T07:23:15","slug":"diyanet-de-religieuze-autoriteit-in-turkije","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/2015\/05\/10\/diyanet-de-religieuze-autoriteit-in-turkije\/","title":{"rendered":"Diyanet, de religieuze autoriteit in Turkije (COLUMN)"},"content":{"rendered":"

\"Diyanet_logo\"<\/a><\/p>\n

Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) Dat de invoering van een presidentieel systeem de inzet is van de verkiezingen in Turkije op 7 juni, wil niet zeggen dat er in de aanloop daartoe geen andere thema\u2019s aan de orde komen. Een daarvan is Diyanet, het presidium voor religieuze zaken. De Republikeinse Volkspartij (CHP) wil het beleid daarvan sterk aanpassen, terwijl de Koerdisch geori\u00ebnteerde Democratische Volkspartij (HDP) het zelfs over opheffing heeft.<\/p>\n

Diyanet ontstond in 1924, een jaar na de op de oprichting van de Turkse Republiek, en valt sindsdien onder de auspici\u00ebn van de premier. Het controleerde de opleiding van imams, vestigde moskee\u00ebn en hield alles dat verder met religie te maken had voortaan enorm strak in de hand. <\/p>\n

Die strenge controle garandeerde de scheiding tussen geloof en openbaar leven. Het was typerend voor het specifieke secularisme dat Turkije gedurende de twintigste eeuw bleef kenmerken.<\/p>\n

Dit veranderde toen de Partij voor Gerechtigheid en ontwikkeling (AKP) in 2002 aan de macht kwam en met een nuancering van het strikte secularisme begon. Zolang de seculiere nationalisten nog de dienst uitmaakten in de staat ging dat mondjesmaat, maar naarmate zij van hun posities verdreven werden namen deseculariserende tendensen toe in Turkije. <\/p>\n

Diyanet bleef de hoogste religieuze autoriteit, maar hoefde zich niet meer om de seculiere status van Turkije te bekommeren. Voortaan stond de door de AKP nagestreefde soennificatie van Turkije voorop; met de nadruk op de hanafi-school, een van de vier soennitische tradities (naast shafi, maliki en hanbali). <\/p>\n

Diyanet raakte langs deze weg zo nauw verbonden aan de religieuze ideologie van de AKP dat het een verlengstuk van de regeringspartij werd. <\/p>\n

Alevisme<\/strong><\/p>\n

Dat het hanafi-soennisme de dienst uitmaakt is volgens de AKP logisch, aangezien veruit de meeste Turken ertoe behoren. De consequentie is dat religieuze minderheden in de verdrukking komen. Dat geldt met name voor het alevisme, een uit het sjiisme voortgekomen liberale variant van de islam waartoe twintig procent van de Turken behoort. Het alevisme is daarmee de grootste religieuze minderheid in Turkije. <\/p>\n

De alevieten hebben zich altijd al in de verdomhoek bevonden in Turkije, laat dat duidelijk zijn, maar naarmate de religieuze invloed op de samenleving toeneemt tekent de ondergeschiktheid van hun positie zich sterker af. Dat uit zich vooral in het onderwijs, waarbinnen de rol van het geloof de laatste jaren is toegenomen. Scholen werden zo de bakermat voor soennificatie in Turkije. <\/p>\n

Hatice Altinisik, een lid van de centrale raad van de HDP, drukt het als volgt uit:<\/p>\n

\u2018Als een alevitische moeder, die een kind opvoedt in Istanbul, worstel ik met de religielessen op school. Mijn zoon werd uitgestoten en een \u201congelovige\u201d genoemd omdat we niet wilden dat hij aan die lessen deelnam. De soennitische leringen zijn strijdig met ons geloof. Jonge kinderen raken verward door de combinatie van wat ze van hun ouders horen en de indoctrinatie op school. In verschillende kleinere steden in Anatoli\u00eb zie je al dat terwijl de ouders alevitisch blijven, de kinderen gesoennificeerd raken.\u2019 <\/em><\/p>\n

Terwijl de soennitische moskee\u00ebn en de daar werkzame imams door Diyanet worden betaald, moeten de cemevi\u2019s (de alevitische gebedshuizen) zelf maar zien hoe ze het rooien. Daarover had de zojuist al geciteerde Hatice Altinisik het volgende te zeggen: <\/p>\n

\u2018De cemevi\u2019s bevinden zich in een moeilijk positie. De regering geeft ons geen belastingvoordelen, de gebouwen van de cemevi\u2019s kunnen geconfisceerd worden als ze niet aan hun financi\u00eble verplichtingen voldoen.\u2019<\/em><\/p>\n

Verder zei Altinisik:<\/p>\n

\u2018De regering ziet alevieten als burgers wanneer het aankomt op belasting betalen, maar respecteert onze identiteit niet en laat na om naar onze wensen te luisteren.\u2019 <\/em><\/p>\n

Shafi<\/strong><\/p>\n

De door Diyanet en de AKP betrachtte soennificatie leidt soms tot merkwaardige toestanden. Hatice Altinisik:<\/p>\n

\u2018Het is ironisch dat de regering imams betaalt in Alevitische dorpen zonder soennitische gemeenschap. Ik ontmoette een jonge, bevlogen imam in een dorp waar geen soennieten wonen. Hij verveelde zich. Alles wat hij deed was dagelijks vijf keer oproepen tot het gebed, maar daar kwam niemand op af.\u2019<\/p>\n

Niet alleen alevieten, maar ook tot de shafi-school behorende soennieten krijgen de hanafi-traditie opgedrongen. Waar dat toe leidt komt naar voren in de woorden van een hanafi-imam in de provincie Diyarbakir:<\/p>\n

\u2018Ik word goed betaald door Diyanet en er is voorzien in een pensioenregeling. Maar daar zit ik dan in een klein dorp in Diyarbakir. Mijn gemeente bestaat grotendeels uit shafi-moslims. Ze bidden niet samen met me. Ze komen naar de moskee en zijn vriendelijk, maar ze willen me niet als hun imam. Ik had hoge verwachtingen, wilde de mensen bereiken en helpen, maar nu zit ik opgescheept met een gemeente die me als vreemdeling beschouwt.\u2019<\/p>\n

Budget<\/strong><\/p>\n

Het budget van Diyanet is sterk gegroeid. Tussen 2002 en vorig jaar liep het op van \u20ac298.000.000 tot \u20ac1.191.000.000. <\/p>\n

Om dat laatste bedrag in perspectief te plaatsen: het staat ongeveer gelijk aan de budgetten van het ministerie van Buitenlandse Zaken, het ministerie voor Energie en het ministerie voor Cultuur en Toerisme bij elkaar opgeteld. <\/p>\n

Ondertussen springen onder beheer van Diyanet de moskee\u00ebn als paddenstoelen uit de grond. 90.000 zijn het er nu, weinig islamitische landen zijn zo goed voorzien. <\/p>\n

Er zijn minder ziekenhuizen in Turkije. Diyanet-baas Mehmet G\u00f6rmez noemt dat een verkeerde vergelijking: \u2018Iedereen gelooft in dit land, maar niet iedereen is ziek\u2019, zei hij. Zit iets in, maar ook scholen zijn in Turkije getalsmatig in de minderheid ten opzichte van moskee\u00ebn en dan valt de redenering van G\u00f6rmez door de mand. Of hij moet vinden dat niet iedere Turk hoeft te leren\u2026<\/p>\n

Mercedes<\/strong><\/p>\n

G\u00f6rmez kreeg vorige maand een golf kritiek over zich heen toen hij een Mercedes ter waarde \u20ac334.000 ontving van Diyanet. Toen bleek dat Paus Franciscus in een tweedehands auto in het Vaticaan rijdt werd het een schril contrast. <\/p>\n

Yasin Cundogdu, een jonge en populaire imam in Istanbul, verdedigde G\u00f6rmez met de stelling dat de profeet Mohammed op een van de beste kamelen reed. De kritiek kwam onder andere van de godsdienstgeleerde Ihsan Eliacik:<\/p>\n

\u2018In een land waar de armoedegrens op \u20ac436 ligt en het minimuminkomen \u20ac318 bedraagt zouden de leiders geen paleis mogen bouwen, geen dure auto mogen rijden, of een luxueus leven mogen leiden. Integendeel, ze zouden daar juist afstand van moeten doen.\u2019<\/em><\/p>\n

De kritiek kreeg de overhand en onder druk daarvan deed G\u00f6rmez afstand van zijn Mercedes. <\/p>\n

Erdogan<\/strong><\/p>\n

President Erdogan wil niets weten van wat de CHP en de HDP te berde brengen over Diyanet. Ten aanzien van de HDP uitte hij zich dreigend:<\/p>\n

\u2018Voor degenen die Diyanet willen opheffen is het duidelijk welke les onze natie voor hen in petto heeft.\u2019 <\/em><\/p>\n

Over de CHP zei Erdogan:<\/p>\n

\u2018Nu vallen ze Diyanet aan. De CHP schreef in haar verkiezingsmanifest dat Diyanet gelijke afstand tot alle geloven dient te bewaren. Maar het is duidelijk wat de religie van deze natie is. De leden van andere religieuze organisaties hebben hun eigen instanties, dat is ook duidelijk. Dus waarom een controverse bij Diyanet neerleggen?\u2019<\/em><\/p>\n

Asscher<\/strong><\/p>\n

Het valt buiten het bestek van dit artikel, maar Diyanet is ook buiten Turkije actief. In Nederland vestigt Diyanet eveneens moskee\u00ebn en voorziet die bovendien van imams. <\/p>\n

Vorig jaar behoorde Diyanet tot de vier Turks religieuze organisaties die in opdracht van de Nederlandse regering werden onderzocht. Daarbij viel gezien de nauwe band met de AKP regelmatig de term \u2018lange arm van Turkije.\u2019 <\/p>\n

Minister Asscher vond het onderzoeksresultaat niet bevredigend en stelde een vervolgonderzoek in het vooruitzicht. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zal Asscher dat nieuwe onderzoek later deze maand in een brief aan de Tweede Kamer toelichten. <\/p>\n

Volg Peter Edel op Twitter<\/p>\n

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, uitgeverij EPO, Antwerpen)
\n<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Istanbul\/Peter Edel (COLUMN) Dat de invoering van een presidentieel systeem de inzet is van de verkiezingen in Turkije op 7 juni, wil niet zeggen dat er in de aanloop daartoe geen andere thema\u2019s aan de orde komen. Een daarvan is Diyanet, het presidium voor religieuze zaken. De Republikeinse Volkspartij (CHP) wil het beleid daarvan sterk […]<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[5,8],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15283"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=15283"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15283\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":15299,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15283\/revisions\/15299"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=15283"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=15283"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=15283"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}