{"id":15197,"date":"2015-04-24T16:21:18","date_gmt":"2015-04-24T14:21:18","guid":{"rendered":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/?p=15197"},"modified":"2015-04-24T20:01:06","modified_gmt":"2015-04-24T18:01:06","slug":"de-dag-van-de-herdenkingen-column","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/2015\/04\/24\/de-dag-van-de-herdenkingen-column\/","title":{"rendered":"De dag van de herdenkingen (column)"},"content":{"rendered":"

(Door Peter Edel\/Istanbul) – Morgen, 25 april, precies een eeuw geleden deden militairen uit Nieuw-Zeeland en Australi\u00eb een landing op Gallipoli, een schiereiland in West-Turkije. Zo begon een van de bloedigste confrontaties gedurende WOI; 130.000 soldaten sneuvelden. Het Ottomaanse Rijk won de slag, al verloor deze bondge\"erebegraafplaats<\/a>noot van de Centrale mogendheden later de oorlog tegen de geallieerde landen. <\/p>\n

De herdenking van deze historische dag vindt niet morgen plaats, maar al vandaag. Dat valt met name op omdat gelijktijdig daaraan nog een andere herdenking wordt gehouden. In Armeni\u00eb namelijk, waar zoals op veel andere plaatsen in de wereld herdacht wordt dat op 24 april, eveneens een eeuw geleden, een groep Armeense intellectuelen werd gedeporteerd. Dit wordt beschouwd als het begin van wat men in Turkije \u2018de gebeurtenissen van 1915\u2019 noemt, maar in de rest van de wereld doorgaans als de \u2018Armeense genocide\u2019 te boek staat. <\/p>\n

Sargsyan<\/p>\n

Dat de herdenking van de slag om Gallipoli een dag vooruitgeschoven werd heeft gezien de gevoeligheden rond de \u2018gebeurtenissen van 1915\u2019 wereldwijd tot ergernis geleid. Vooral uiteraard in Armeni\u00eb, waar president Sargsyan eerder een uitnodiging ontving om in Gallipoli aanwezig te zijn. Het verraste niet dat hij die afsloeg. Sargsyan vond de ceremonie op Gallipoli een goedkope manier om de aandacht af te leiden van zijn eigen herdenking. <\/p>\n

Sargsyan heeft vandaag wel iets anders aan zijn hoofd, en zelfs als dat niet zo was had hij een reden om de Turkse uitnodiging af te slaan. Toen de Armeense minister van Buitenlandse Zaken Edward Naslbandian vorig jaar augustus in Ankara was nodigde hij president Erdogan uit om op 24 april naar de Armeense hoofdstad Jerevan te komen voor de herdenking aldaar. Erdogan sloeg die niet zo zeer af, als wel dat hij niets van zich liet horen. Toen Sargsyan vervolgens de Turkse uitnodiging kreeg reageerde hij als volgt:<\/p>\n

\u2018Het is niet onze gewoonte om welkom geheten te worden door gastheren die niet reageren op een uitnodiging van onze kant.\u2019 <\/p>\n

Gasten<\/p>\n

Andere landen gingen wel in op de uitnodiging uit Ankara om te gast te zijn bij de herdenking op Gallipoli. Azerbeidzjan, Bosni\u00eb, Tsjaad, Djibouti, Irak, Ierland, Kosovo, Macedoni\u00eb, Mali, Montenegro, Niger, Pakistan, Qatar, Senegal, Sloveni\u00eb, Somali\u00eb, Zuid-Soedan, de Turkse Republiek op Cyprus en Turkmenistan behoren tot de landen die daarbij door staatshoofden vertegenwoordigd worden. Namens Groot-Brittanni\u00eb zijn de prinsen Charles en Harry vandaag op Gallipoli. Ze zijn daar wellicht de meest prominente gasten. <\/p>\n

Nieuw-Zeeland, Australi\u00eb, Moldavi\u00eb, en Roemeni\u00eb, sturen hun premier. Bahrein, Canada, Kroati\u00eb, Gabon, Georgi\u00eb, Ghana, Guinee, India, Libanon, Letland, Mongoli\u00eb, Mauritani\u00eb, Mozambique, Singapore, Zuid-Afrika, Zuid-Korea, Tajikistan, Tunesi\u00eb en Vietnam vinden een minister genoeg. <\/p>\n

Afwezigen<\/p>\n

Frankrijk, dat ook op Gallipoli vocht, kan het om die reden niet maken om daar vandaag niet te verschijnen, maar houdt het eveneens bij een minister. President Hollande, die de \u2018de gebeurtenissen van 1915\u2019 als \u2018genocide\u2019 aanmerkte, gaat naar de herdenking in Jerevan. Zijn Russische collega Putin is daar vandaag eveneens. <\/p>\n

Twee dagen voor de herdenkingen erkende Putin de Armeense genocide als een historisch feit. Duitsland en Oostenrijk deden dat eveneens, met als kanttekening de erkenning van verantwoordelijkheid voor de Armeense tragedie in 1915 omdat zij bondgenoot van Turkije waren tijdens WOI. <\/p>\n

Ankara riep de Turkse ambassadeur in Oostenrijk terug. Daarmee staat het totaal aantal landen waar Turkije niet door een ambassadeur wordt vertegenwoordigd momenteel op zeven. Naast Oostenrijk zijn dat Egypte, Isra\u00ebl, Libi\u00eb, Syri\u00eb, het Vaticaan en Jemen. De betrekkingen van Turkije met het buitenland zijn wel eens beter geweest. Opvallend overigens dat de Turkse ambassadeurs in Frankrijk en Rusland wel op hun post mochten blijven. <\/p>\n

Obama<\/p>\n

Een aantal landen laat volledig verstek gaan op Gallipoli, waaronder Nederland. Er viel weliswaar een persoonlijke uitnodiging van Erdogan op de mat in Den Haag, maar de regering voelde zich niet geroepen om daarop in te gaan. Daarbij zal ergernis over de datum zeker een rol spelen, al is de neutraliteit van Nederland tijdens WOI op zich voldoende reden om weg te kunnen blijven. <\/p>\n

Paus Franciscus laat de herdenking op Gallipoli ook aan zich voorbijgaan, wat gezien zijn opmerking over de \u2018Armeense genocide\u2019 eerder deze maand en het terugroepen van de Turkse ambassadeur bij de Heilige Stoel niet verrast. <\/p>\n

President Obama maakte een einde aan alle speculaties door tijdens zijn toespraak over 24 april het woord \u2018genocide\u2019 achterwege te laten. <\/p>\n

Wel verwees hij naar de Amerikaanse ambassadeur Henry Morgenthau, die zo zei Obama in 1915 \u2018alarm sloeg bij de Amerikaanse regering en de Ottomaanse regering confronteerde\u2019. <\/p>\n

Verder noemde Obama Paus Franciscus en Raphael Lemkin, de grondlegger van de term \u2018genocide\u2019. Zo maakte Obama er geen geheim van hoe hij, ondanks dat hij het G-woord uit de weg ging, over de \u2018gebeurtenissen van 1915\u2019 denkt. De Armeense gemeenschap in de VS zal desalniettemin teleurgesteld zijn.<\/p>\n

De VS zullen op Gallipoli vertegenwoordigd worden door ambassadeur John R. Bass.<\/p>\n

Video<\/p>\n

Maar goed, terwijl in Jerevan vandaag dus de dood van honderdduizenden Armeni\u00ebrs wordt herdacht, draait het in Turkije vandaag om Gallipoli. De sentimenten over de slag die daar in 1915 plaatsvond leven onder Turken net zo zeer als de antisentimenten over de \u2018gebeurtenissen van 1915\u2019 c.q. de \u2018Armeense genocide\u2019. Perfecte gelegenheid dus voor propaganda. <\/p>\n

Afgelopen week verscheen regelmatig een video op de Turkse TV over Gallipoli waarin een hoofdrol was weggelegd voor president Erdogan. De video begint met de vraag \u2018Heb je ooit de stemmen van de martelaren gehoord\u2019? Vervolgens zijn er soldaten te zien die tegen hun bevelhebbers \u2018Jawel mijn commandant\u2019 zeggen. Na nog meer beelden van soldaten en loopgraven klinkt opeens de stem van Erdogan. Hij citeert een gedicht van de voor het nationalistische islamisme in Turkije belangrijke dichter Arif Nihat Asya. <\/p>\n

Dan verschijnen er bloemen in beeld, schuift de camera opzij en komt Erdogan in beeld. Wanneer hij zijn handpalmen naar voren steekt voor een gebed regent het. Deze keer is er geen bodyguard om hem met een paraplu tegen het hemelwater te beschermen. Dramatischer kan bijna niet. Alleen tranen ontbreken, maar dat was te ver gegaan voor de achterban van de AKP, die in Erdogan een \u2018echte kerel\u2019 herkent. <\/p>\n

Atat\u00fcrk<\/p>\n

Nadat Erdogan zijn gebed be\u00ebindigd heeft komt de Turkse vlag in beeld. De video eindigt met het portret van Mustafa Kemal Atat\u00fcrk, de oprichter van de Turkse Republiek, wiens reputatie als militair leider op Gallipoli gevestigd werd. <\/p>\n

Dat Erdogan en zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) weinig moeten hebben van Atat\u00fcrks seculiere ideologie deed er even niet toe. Erdogan kwam naar voren als Atat\u00fcrks ultieme opvolger en daarmee als de opperste baas van het \u2018Nieuwe Turkije\u2019, daar draaide het om. <\/p>\n

De propaganda gericht op de verkiezingen, waarbij Erdogan gepassioneerd hoopt op genoeg winst voor de AKP om zich via een presidentieel systeem van veel democratische rompslomp te kunnen ontdoen, droop er van af. En het moet gezegd, op de conservatieve nationalisten in Anatoli\u00eb zal het zeker indruk hebben gemaakt. Die smullen van nationalistische emoties en Erdogan weet dat als geen ander. <\/p>\n

Erdogans video rond de herdenking op Gallipoli kan ook gezien worden als een afleidingsmanoeuvre ten aanzien van de teruglopende economie en werkgelegenheid, waar veel Turken zich in toenemende mate zorgen over maken. Het is de vraag hoelang het effect in die zin zal beklijven, maar het is niet onmogelijk dat het in juni een aantal zetels gaat opleveren. <\/p>\n

Foto: Peter Edel (geallieerde erebegraafplaats of Gallipoli)<\/p>\n

Volg Peter Edel op Twitter<\/p>\n

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

(Door Peter Edel\/Istanbul) – Morgen, 25 april, precies een eeuw geleden deden militairen uit Nieuw-Zeeland en Australi\u00eb een landing op Gallipoli, een schiereiland in West-Turkije. Zo begon een van de bloedigste confrontaties gedurende WOI; 130.000 soldaten sneuvelden. Het Ottomaanse Rijk won de slag, al verloor deze bondgenoot van de Centrale mogendheden later de oorlog tegen […]<\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[12],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15197"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=15197"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15197\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":15202,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15197\/revisions\/15202"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=15197"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=15197"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=15197"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}