![\"straaljager\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/straaljager2.jpg\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – De wetenschappelijke onderzoeksraad TUBITAK in de Turkse hoofdstad Ankara zit met een probleem. Dat bleek toen een rechter in de provincie Gaziantep voor een proces rond een misdaadorganisatie vier hard disks wilde laten onderzoeken door BILGEM, de onderzoeksafdeling van de wetenschappelijke onderzoeksraad TUBITAK. De rechter ontving het volgende bericht van BILGEM-baas professor dr. A. Arif Ergin:<\/p>\n
\u2018Helaas zijn wij niet in staat om positief te reageren, vanwege de intense veranderingen de laatste zes maanden onder medewerkers die in staat zijn digitale analyses uit te voeren, met als gevolg dat ons instituut te weinig specialisten heeft om aan uw verzoek te kunnen voldoen.\u2019<\/p>\n
G\u00fclen<\/strong> Dit ging goed tot Erdogan de invloed van G\u00fclen terugdraaide. De imam sloeg terug door volgelingen op cruciale posities belastende informatie bijeen te laten brengen over Erdogan. Dat gebeurde niet in de laatste plaats bij TUBITAK, waar G\u00fclens volgelingen hun technische kennis gebruikten om Erdogan & Co. af te luisteren. <\/p>\n Erdogan drong vervolgens aan op hun ontslag. Omdat hij nog steeds met een gebrek aan slimmeriken binnen de eigen gelederen kampte was vervanging vinden echter wederom een probleem. En zo kon het gebeuren dat de voormalige directeur van de dierentuin in Ankara een hoge positie bij TUBITAK kreeg. Iemand die een hard disk kan onderzoeken is kennelijk nog niet gevonden. <\/p>\n Het is al vaker gezegd: Turkije is hard toe aan een upgrade van het onderwijs. Niet alleen de economie zou daarbij gebaat zijn, maar ook de kwaliteit van het personeel binnen de staat. <\/p>\n Phantom<\/strong> Kolonel B.D. Memduh Kayisbudak legde een verband tussen de incidenten en de gebrekkige opleiding van militaire piloten in Turkije. Daar is iets voor te zeggen, want de Turkse luchtmacht gaat door een bewogen periode. De vermeende samenzweringen Ergenekon en Balyoz tegen de AKP en de G\u00fclenbeweging leidde ertoe dat veel ervaren piloten achter de tralies gingen en hun kennis daardoor niet op jongere collega\u2019s over konden dragen. Bovendien zorgde hun gevangenschap voor een crisis binnen de commandostructuur van de luchtmacht. Een bijkomend probleem is dat meer dan 800 piloten de strijdkrachten achter zich lieten en een baan zochten in de burgerluchtvaart. <\/p>\n De piloten die bij het ongeluk in maart om het leven kwamen behoorden echter tot de meest ervaren piloten van de Turkse luchtmacht, waardoor andere verklaringen niet uitgesloten kunnen worden. Achterstallig onderhoud bijvoorbeeld, al wordt dat door luchtvaartspecialisten uitgesloten.<\/p>\n Verouderd<\/strong> Bovendien kregen de Turkse RF-4E\u2019s in 2003 een update Daartoe werd een contract getekend met het Isra\u00eblische Israel Aerospace Industries (IAI). De Phantoms werden daarbij onder andere voorzien van in Isra\u00eblische radar-, navigatie-, en communicatiesystemen. De modernisering van de toestellen leverde een extra levensduur op van 6000 vlieguren, waardoor ze tot 2020 meekonden, al is de romp tot 2030 gegarandeerd. <\/p>\n Isra\u00ebl<\/strong> De slechte verstandhouding tussen Isra\u00ebl en Turkije is uiteraard een gegeven. Het conflict tussen beide landen ontstond echter pas in 2010, terwijl de modernisering van de Phantoms al in 2003 was afgerond. Destijds waren de betrekkingen nog uitstekend. <\/p>\n Crash<\/strong> Bij het ongeluk op 4 maart werd op lage hoogte geoefend met het afwerpen van materiaal dat luchtafweersystemen moet misleiden. Volgens een theorie kwam dit spul in de motor van het toestel terecht en werd de crash zo veroorzaakt. <\/p>\n De enige echt in het oog springende overeenkomst is dat geen van de piloten zich met de schietstoel in veiligheid kon brengen.<\/p>\n Het was niet voor het eerst dat een RF-4E verongelukte. In 40 jaar schafte de Turkse luchtmacht 236 van deze toestellen aan, waarvan er 60 verongelukten. Daarbij kwamen sinds 2003 14 piloten om. Overigens was het Turkse gevechtsvliegtuig dat in 2012 voor de kust van Syri\u00eb onder nog altijd niet geheel duidelijke omstandigheden werd neergehaald ook een RF-4E.<\/p>\n F-35A<\/strong> Luchtmachtgeneraal \u00dcnal ontkende dat er sprake was van technisch probleem. Hij sprak zich alleen enigszins tegen door aan te kondigen dat de resterende acht RF-4E\u2019s worden afgedankt. Dat er volgens hem op zich echter niets aan de toestellen mankeert onderstreepte hij door samen met zijn collega generaal \u00d6zt\u00fcrk de laatste vlucht in een ervan te doen. Wellicht wil \u00dcnal met het afdanken van RF-4E\u2019s aan ieder twijfel een einde maken als zou de Turkse luchtmacht met kneusjes vliegen. <\/p>\n De modernere Phantom F4\u2019s blijven wel tot 2020 in dienst. De Turkse luchtmacht bereid zich voor de op de aanschaf van een nieuwe vloot F-35A\u2019s in dat jaar, ter waarde van 16 miljard dollar. De infrastructuur, zoals radarsystemen, worden daar nu al op voorbereid. Tegen die tijd gaan ook de F-16\u2019s waar nu nog mee gevlogen wordt in de verkoop. <\/p>\n Peter Edel\/Istanbul <\/p>\n
\nVoor de oorzaak van het probleem bij TUBITAK keren we terug naar 2002. De regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) ging toen een samenwerking aan met de beweging rond imam Fethullah. Een van de redenen was dat de AKP over onvoldoende intellectueel kader beschikte om uit de staat verdreven seculiere nationalisten te vervangen. G\u00fclen wist daar, in ruil voor invloed, met zijn wat meer geavanceerde onderwijsinstituten een mouw aan te passen. Zo kregen G\u00fclens sympathisanten topposities bij staatsinstanties, waaronder bij TUBITAK.<\/p>\n
\nDat Turkije met een probleem kampt als het om technische opleidingen gaat is ook genoemd als oorzaak van ongelukken met drie RF-4E Phantom gevechtsvliegtuigen twee maanden geleden. Op 24 februari stortte er twee neer in zuidelijk gelegen provincie Malatya, waarbij vier piloten om het leven kwamen. Op 4 maart crashte een toestel van hetzelfde type tijdens een gezamenlijk oefening van de Turkse luchtmacht en die van Azerbeidzjan in de provincie Konya. Ook nu weer kwamen twee piloten om. <\/p>\n
\nEen ander punt is dat RF-4E\u2019s verouderde gevechtsvliegtuigen zijn. De Amerikaanse luchtmacht nam ze in 1996 al uit dienst. Toch hoeft ouderdom vliegtuigen niet onveilig te maken. In Spitfires uit WOII wordt per slot van rekening ook nog regelmatig gevlogen zonder dat het tot ongelukken leidt. <\/p>\n
\nDat de Phantoms in samenwerking met een Isra\u00eblische ondernemingen werden gemoderniseerd bracht regeringsgezinde kranten tot een samenzweringstheorie waarin de Isra\u00eblische regering verantwoordelijk is voor de ongelukken. De krant Yeni Akit citeerde de op luchtvaart gespecialiseerde professor Ahmet Nuri Yuskel. Volgens Yuksel waarschuwde hij de luchtmacht tegen een samenwerking met Isra\u00ebl bij de modernisering van de Phantoms. Hij meent dat dit land een rol speelde bij de ongelukken. <\/p>\n
\nDe zojuist genoemde Ahmet Nuri Yuskel sprak van overeenkomsten tussen de ongelukken. Volgens andere berichten liepen de omstandigheden echter nogal uiteen. Op 24 februari crashten de twee toestellen tegen een berg nadat ze hun landing hadden ingezet. Het was donker en er is verondersteld dat de piloten op zicht vlogen toen zij door mist verrast werden. <\/p>\n
\nWas het een sabotage, technisch gebrek, of toch menselijk falen dat verwijst naar een inadequate opleiding? Columnist en defensiespecialist Burak Bekdil houdt de mogelijkheid tot dat laatste open. <\/p>\n