![\"fethullah_gulen\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/fethullah_gulen.jpg\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – In de oorlog tussen president Erdogan en zijn voormalige bondgenoot imam Fethullah G\u00fclen trekken media aan de kant van regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) alle registers open. Deze week beweerde de krant Yeni Safak over documenten te beschikken waaruit zou blijken dat G\u00fclen sinds 1969 vrijmetselaar is. <\/p>\n
De vrijmetselarij in Turkije<\/strong> De eerste Turk van wie bekend is dat hij vrijmetselaar werd was Sait Celebi, een ambassadeur van het Ottomaanse Rijk in Frankrijk die later grootvizier werd.<\/p>\n In de negentiende eeuw wist Sultan Abdulhamid zich omgeven door vrijmetselaars. Drie broers van hem waren bij de vrijmetselarij aangesloten. Abdulhamid wist dat ook veel Europese regeringsleiders in Europa daartoe behoorden en zorgde er daarom voor op goede voet met vrijmetselaars te blijven. <\/p>\n Uiteindelijk delfde hij echter het onderspit tegen hen, want ook de Jonge Turken die hem in 1908 tijdens hun revolutie de absolute macht ontnamen waren overwegend vrijmetselaars. De daarop volgende periode van het Ottomaanse Rijk wordt daarom wel de \u2018ma\u00e7onnieke staat\u2019 genoemd.<\/p>\n Demirel<\/strong> Tegenwoordig zijn 211 vrijmetselaarsloges met in totaal 14.900 leden verzameld binnen de Turkse grootloge. Zoals in veel andere landen is vrijmetselaar zijn echter nog altijd verdacht in Turkije. De bewering in Yeni Safak over het lidmaatschap van Fethullah G\u00fclen van de vrijmetselarij had dan ook de kennelijke bedoeling om hem in diskrediet te brengen. De regeringsgezinde media laten wat dat betreft nu eenmaal geen weg onbewandeld. <\/p>\n Grootloge<\/strong> De Turkse Grootloge haalde een dag na de publicatie in Yeni Safak de angel uit het verhaal door te verklaren dat G\u00fclen er nooit als vrijmetselaar ingeschreven heeft gestaan. <\/p>\n Bovendien werden de door Yeni Safak gepubliceerde documenten over G\u00fclens vermeende lidmaatschap van de vrijmetselarij als vervalsingen weerlegd. Toch ging Yeni Safak er de volgende dag over door alsof het de absolute waarheid was. <\/p>\n Moonsekte<\/strong> Een vaak in dit verband genoemde naam is die van Kasim G\u00fclek, de voormalige voorzitter van zowel de Republikeinse Volkspartij (CHP), als van een op Zuid-Korea gerichte VN-commissie. G\u00fclek stond voor zijn dood in 1996 bekend als Moons meest prominente vertegenwoordiger in Turkije. <\/p>\n Yeni Safak omschreef G\u00fclek als een \u2018zelfverklaarde vrijmetselaar\u2019, wat vanuit het perspectief van de vrijmetselarij een onmogelijkheid is. Alleen zij die ingewijd zijn in de vrijmetselarij kunnen zich vrijmetselaar noemen. <\/p>\n Het valt echter moeilijk te ontkennen dat G\u00fclen en G\u00fclek elkaar kenden. Op internet zijn foto\u2019s verschenen waar zij samen op staan. Verder staat op G\u00fclens Amerikaanse website een chronologie waaruit blijkt dat hij in 1996 bij het dode lichaam van G\u00fclek waakte. <\/p>\n CIA<\/strong> G\u00fclen sloot zich in de jaren zestig aan bij een anticommunistisch initiatief dat vaak met de Turkse \u2018diepe staat\u2019 is geassocieerd. Bij Moon kwam zijn anticommunisme niet alleen naar voren in bizarre politiek-religieuze theorie\u00ebn, maar ook in banden met de KCIA, de Zuid-Koreaanse tak van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. <\/p>\n Bij G\u00fclen is de CIA ook al vaker ter sprake gekomen. Niet dat er harde bewijzen zijn voor een samenwerking (bij inlichtingendiensten zijn harde bewijzen sowieso schaars), maar de aanwijzingen zijn zo talrijk dat de mogelijkheid niet zomaar terzijde kan worden geschoven.<\/p>\n Kortom, de bewering in Yeni Safak dat G\u00fclen tot de Vrijmetselarij behoort is zeer twijfelachtig. De via Kesim G\u00fclek door deze krant gelegde verbanden met de Verenigingskerk van Sun Myung Moon snijden echter iets meer hout. <\/p>\n Peter Edel\/Istanbul <\/p>\n
\nDat geschiedenis van de vrijmetselarij in Turkije begon in 1721 onder sultan Osman III, vier jaar na het ontstaan van de eerste grootloge in Groot Brittanni\u00eb. <\/p>\n
\nDe Vrijmetselarij is verschillende keren verboden verklaard in het Ottomaanse Rijk en de Turkse Republiek, voor het laatst in 1935. Na WOII konden de Turkse vrijmetselaars hun loges weer openen, al bleef een associatie ermee tot verdenkingen leiden. Zo voelde S\u00fcleyman Demirel zich in 1964 genoodzaakt om in een open brief te verklaren dat hij geen vrijmetselaar was, toen hij zich kandidaat stelde voor het voorzitterschap van de Gerechtigheidspartij (AP). <\/p>\n
\nIn theorie was het dus mogelijk dat G\u00fclen vrijmetselaar werd, zoals Yeni Safak aangetoond beweerde te hebben. Toch werd er vreemd van opgekeken. Vrijmetselarij wordt vaak geassocieerd met secularisme en daar is G\u00fclen niet bepaald representatief voor. Als het om geheimzinnigheid gaat heeft zijn beweging zeker iets gemeen met de vrijmetselarij, maar dat maakt nog geen vrijmetselaar van hem. <\/p>\n
\nYeni Safak stelde verder in het bezit te zijn van documenten over G\u00fclens banden met de uit Zuid-Korea afkomstige Verenigingskerk van Sun Myung Moon. G\u00fclen is vaker met de \u2018Moonsekte\u2019 geassocieerd, zoals door zijn voormalige volgeling Nurettin Veren. <\/p>\n
\nMoon had een aantal raakvlakken met G\u00fclen. Beide zijn betrapt op antisemitische uitspraken en waren actief in de strijd tegen het communisme betrokken. <\/p>\n