![\"vlag\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/vlag2.jpg\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – In 2009 stonden Ergenekon en Balyoz, de vermeende samenzweringen tegen de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) en de beweging rond imam Fethullah G\u00fclen, in het middelpunt van de belangstelling in Turkije. <\/p>\n
Hetzelfde jaar werden na een anonieme tip twee militairen aangehouden die zich verdacht ophielden bij het huis van vicepremier B\u00fclent Arinc. Justitie meende op een complot te zijn gestuit om Arinc te vermoorden en er volgden meer aanhoudingen. <\/p>\n
Het onderzoek leidde naar een kamer van een speciale militaire eenheid waar geheime documenten liggen opgeslagen. Bij hoge uitzondering gaf toenmalig opperbevelhebber Basbug toestemming aan een civiele rechter om deze \u2018Cosmic Room\u2019 te onderzoeken. <\/p>\n
In de daarop volgende tijd bleven Ergenekon en Balyoz de voorpagina\u2019s overheersen, maar rond het complot tegen Arinc werd het opvallend stil. En dat terwijl waarnemers die Ergenekon en Balyoz grote onzin vonden deze zaak juist meer serieus namen. <\/p>\n
Vorige week werd het proces tegen de zes jaar geleden aangehouden militairen definitief gesloten. Er was onvoldoende bewijs, stelde de aanklager. Met zijn opmerking over \u2018gevoeligheid vanwege staatsgeheimen\u2019 liet hij echter ruimte voor twijfel over. President Erdogan, die zich vaker heeft uitgesproken over het beleid van rechters en aanklagers, onthield zich deze keer van commentaar. <\/p>\n
STK<\/strong> Over de aard van deze informatie hielden de generaals de lippen stijf op elkaar, maar volgens professor \u00dcmit \u00d6zdag van de Gazi-universiteit ontving een parlementaire onderzoekscommissie rond staatsgrepen in Turkije namen van tot de Tactische Mobilisatiegroep (STK) behorende militairen. Dat beviel de generale staf allerminst. <\/p>\n De Zwitserse historicus Daniele Ganser beschreef in zijn boek NATO\u2019s Secret Armies hoe de STK na de toetreding van Turkije tot de NAVO in 1952 op initiatief van de Amerikaanse CIA werd opgericht als de Turkse tak van het stay behind netwerk Gladio. De beruchte Contraguerrilla werd de operationele tak van de STK, terwijl de nationale inlichtingendienst MIT er eveneens aan verbonden raakte. Zo ontstond wat later de \u2018diepe staat\u2019 genoemd zou worden. <\/p>\n De ultranationalist Alparslan T\u00fcrkes werd de schakel met de CIA. Voordat de STK ontstond legde hij in overleg met de Amerikanen al de basis voor deze ultrageheime organisatie. Later zou T\u00fcrkes de extreemrechtse Partij van de Nationale Beweging (MHP) oprichten, alsmede de daaraan verbonden Grijze Wolven, waarvan er veel actief werden binnen de diepe staat. <\/p>\n Pogrom<\/strong> Een van de eerste wapenfeiten van de STK was het orkestreren van de bloedige pogrom op 6 en 7 september 1955, tegen in Istanbul woonachtige Grieken. De provocatie daartoe was een false flag-aanslag door een STK-agent in Thessaloniki op het geboortehuis van Mustafa Kemal Atat\u00fcrk, de stichter van de Turkse Republiek. De ene hand waste de andere: Grieken emigreerden massaal en de communisten kregen de schuld (saillant detail: CIA-directeur Allen Dulles was op 6 en 7 september 1955 in Turkije). <\/p>\n \u00d6HD<\/strong> In het daarop volgende decennium was de Turkse Gladio-tak betrokken bij de burgeroorlog tegen de Koerdische PKK in Zuidoost Turkije. Door de onthullingen in West-Europa over Gladio was destijds wederom een naamsverandering noodzakelijk. Dit keer werd het Speciaal Militair Commando (\u00d6KK). <\/p>\n Toen de VS aan het begin van de 21e eeuw voor de AKP en de G\u00fclenbeweging kozen als nieuwe partners in Turkije, liet Washington de Turkse Gladio-tak in de steek. In deze context stonden in 2009 twee militairen van STK\/\u00d6HD\/\u00d6KK bij vicepremier Arinc voor de deur (al werd dat vorige week tegengesproken). <\/p>\n Waarheidscommissie<\/strong> Turkije schreeuwt om een onafhankelijke waarheidscommissie, om licht te werpen op de zware last van het verleden die het land met zich meetorst. Maar hoewel columnisten dit regelmatig suggereren nemen regering noch oppositiepartijen hier het initiatief toe. <\/p>\n Erdogans hobbykamer<\/strong> Verder kan Erdogan in deze kamer alle G3 communicatie volgen en zijn er links met de netwerken van de gendarme, de autoriteit voor communicatietechnologie (BTK) en andere staatsinstanties. Mochten de strijdkrachten operaties uitvoeren, dan worden gegevens van het militaire opperbevel naar deze kamer doorgestuurd. Zelfs in zijn ochtendjas hoeft Erdogan niets meer te ontgaan. <\/p>\n De nieuwe kamer in het presidentieel paleis sluit aan bij het beeld dat Erdogan van zichzelf schept. Dat wil zeggen, van een president die zich in tegenstelling tot zijn voorgangers niet beperkt tot een hoofdzakelijk ceremoni\u00eble rol en de regie volledig in handen houdt. Dat benadrukte hij recentelijk door tot twee keer toe de ministerraad voor te zitten, wat de grondwet alleen toestaat in exceptionele omstandigheden. <\/p>\n Critici interpreteren de controlekamer van Erdogan als een volgende stap naar de eenmansregering waar hij via een \u2018authentiek Turkse presidentieel systeem\u2019 naar streeft. <\/p>\n Peter Edel\/Istanbul <\/p>\n
\nToch kreeg het muisje een staartje, want kort nadat justitie de procedure had afgeblazen, deed de generale staf aangifte over het lekken van geheime informatie tijdens het onderzoek naar de Cosmic Room. <\/p>\n
\nDe STK richtte zich op het bestrijden van linkse partijen en bewegingen, maar diende ook (ultra)nationalistische belangen. Beide taken werden met minder fijnzinnige methoden uitgevoerd. <\/p>\n
\nIn 1965 werd de STK omgedoopt tot Departement voor Speciale Oorlogsvoering (\u00d6HD). Eind jaren zeventig liet de \u00d6HD Grijze Wolven los op socialistische activisten, wat tot talloze straatgevechten leidde. Deze invulling van de \u2018strategie van de spanning\u2019 leidde tot de politieke chaos die de weg opende naar de staatsgreep van 1980. <\/p>\n
\nHet aantreden van de AKP in 2002 veranderde veel in Turkije. Dat deze partij samen met de G\u00fclenbeweging afrekende met de supervisie van de militairen betekende echter niet dat er veel helderheid ontstond over de diepe staat. De procedures rond Ergenekon en Balyoz zorgden daar evenmin voor. De zachte dood die het proces rond het complot tegen Arinc stierf wekt de indruk dat er nog altijd veel geheim gehouden moet worden. <\/p>\n
\nNaast de Cosmic Room haalde vorige week nog een andere bijzondere kamer de Turkse media. Volgens de krant Taraf wordt in het veelbesproken presidentieel paleis te Ankara een speciale ruimte ingericht, waar president Erdogan op 143 schermen niet alleen de beelden kan zien van alle bewakingscamera\u2019s in Turkije, maar ook die van drones. <\/p>\n