![\"Cumhuriyet_Halk_Partisi\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/Cumhuriyet_Halk_Partisi-254x300.png\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – In de jaren dertig stuitte het voornemen van de Turkse regering om minderheden tot assimilatie te dwingen op veel weerstand. Dat was vooral zo in de stad Dersim en omstreken, waar de bevolking tot twee minderheden behoorde: etnisch gezien Koerdisch, in religieus opzicht alevitisch. <\/p>\n
De reputatie van Dersim als opstandige regio was een erfenis uit de Ottomaanse periode. Toen werd daar bijvoorbeeld al geweigerd belasting af te dragen. De transformatie van het Ottomaanse Rijk tot de Turkse Republiek bracht geen einde aan die opstandigheid, integendeel. <\/p>\n
Aanvankelijk werkte Ankara met stamhoofden samen om Dersim verdeeld te houden en het gebied te controleren. In 1935 veranderde de strategie en werd een groot deel van de bevolking gedeporteerd naar delen van het land waar hoofdzakelijk etnische Turken woonden. Verder werd Dersim onder militair bestuur geplaatst. <\/p>\n
Voorbeeld<\/strong> De daartoe aangegrepen aanleiding was een onbetekenend incident met een stamhoofd. De reactie van de Turkse regering was totaal buiten proportie, waardoor in 1937 en 1938 duizenden alevitische Koerden om het leven kwamen in Dersim. Volgens ooggetuigen pleegden vrouwen zelfmoord om aan verkrachting door Turkse soldaten te ontkomen. Ook zagen zij hoe vrouwen en kinderen in brand werden gestoken. Later werden aan de tragedie van Dersim dan ook terecht termen als massamoord en genocide verbonden.<\/p>\n G\u00f6kcen<\/strong> G\u00f6kcen was de adoptiedochter van Mustafa Kemal Atat\u00fcrk, de oprichter van de Turkse Republiek. Atat\u00fcrk was destijds al zwaar ziek – hij zou in 1938 overlijden – maar dat neemt niet weg dat onder zijn leiderschap, en onder het bestuur van de door hem opgerichte Republikeinse Volkspartij (CHP), tot het bloedbad in Dersim werd besloten.<\/p>\n Excuses<\/strong> In 2011 was de huidige president Erdogan nog premier. In die hoedanigheid bood hij namens de regering excuses aan voor Dersim. Het was een weinig pijnlijke knieval. Erdogans ideologische voorvaderen waren immers niet verantwoordelijk voor de massamoord die daar plaatsvond. <\/p>\n Het zou Erdogan lastiger vallen om excuses aan te bieden voor het bombardement dat in december 2011 onder zijn leiderschap plaatsvond nabij de Turks\/Iraakse grens, waarbij 33 jonge smokkelaars de dood vonden. Dat heeft hij ook nog steeds niet gedaan. <\/p>\n Dat Erdogan over Dersim wel erg grif was met excuses doet een politieke agenda vermoeden. Het bracht de CHP in verlegenheid, omdat die deze stap nooit nam. In deze rigide opstelling van de CHP begint de laatste tijd echter verandering te komen. <\/p>\n Tanrikulu<\/strong>
\nTegen die tijd was van noemenswaardige rebellie geen sprake meer in Dersim. Althans, dat blijkt uit documenten die een paar jaar geleden werden vrijgegeven. Toch besloot de regering er tot een massaal offensief. Om haar heerschappij te bevestigen over minderheden en opstandige gebieden, werd Dersim als voorbeeld gesteld. <\/p>\n
\nIn Dersim, dat later tot T\u00fcnceli (\u2018land van brons\u2019) werd omgedoopt, ontkwam geen stam aan het staatsgeweld. Of ze nu eerder wel of niet met de regering hadden samengewerkt. Omdat het gebied moeilijk begaanbaar was, werd het gebombardeerd. Aangenomen wordt dat Sabiha G\u00f6kcen, de eerste vrouwelijke piloot van de Turkse luchtmacht, daarbij betrokken was. <\/p>\n
\nIn de jaren waarin de kemalisten de dienst uitmaakten in de Turkse staat bleef het bloedbad van Dersim een onbespreekbaar taboe. Dat veranderde pas nadat de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) in 2002 aan de macht kwam en de kemalisten geleidelijk uit de staat verdreef. <\/p>\n
\nEerder deze maand deed de vicevoorzitter van de CHP, Sezgin Tanrikulu, van zich spreken door tijdens een populaire talkshow namens de CHP excuses aan te bieden voor Dersim. Dat kwam hard aan binnen de partij en al snel werd Tanrikulu door partijgenoten terechtgewezen. De verdeeldheid binnen de CHP, waar een nieuwe generatie sociaal democraten tegenover de oude garde kemalistische hardliners staat, werd zo onderstreept. <\/p>\n