![\"\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/70a3a04c14886605c04d79d6e947137c.jpg\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – Vorig weekend, breaking news: de 49 personeelsleden van het Turkse consulaat in het Iraakse Mosul, die in juni door de Islamitische Staat (IS) in gijzeling werden genomen, waren vrijgelaten. Een hele opluchting, want er ging al een gerucht dat ze niet meer leefden. Met IS weet je het immers maar nooit. <\/p>\n
Hoe Ankara het precies klaarspeelde blijft vaag. De nationale inlichtingendienst MIT was nauw betrokken bij wat president Erdogan een \u2018inlichtingenoperatie\u2019 noemde. Die operatie had echter geen militair karakter. In plaats daarvan sprak Erdogan van \u2018politiek en diplomatiek onderhandelen.\u2019 Daarmee suggereerde hij dat IS iets geboden kreeg, al zou dat geen losgeld zijn. <\/p>\n
Ruil<\/strong> Erdogan liet doorschemeren dat het tot een ruil kwam:<\/p>\n \u2018Of er een ruil was of niet, onze 49 burgers zijn veilig teruggekeerd\u2026. Laten we ervan uitgaan dat er inderdaad een ruil was. Waar het voor mij als president om gaat is dat onze 49 burgers weer bij hun families zijn.\u2019<\/p>\n Logoglu<\/strong> Het lijkt onwaarschijnlijk dat de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) wapens aan IS leverde in ruil voor de gijzelaars. Zoiets blijft niet lang geheim op een aardbol omgeven door spionagesatellieten. Washington zou daar dan bijvoorbeeld zeker van weten. Staat tegenover dat er eerder een mysterieus Turks transport naar Syri\u00eb ging. De affaire rond de drie vrachtwagens van MIT richting Syri\u00eb begin dit jaar, ligt nog vers in het geheugen. <\/p>\n Koerden<\/strong> De AKP-regering had volgens Muslim minstens kunnen toestaan dat Turkse Koerden naar Kobani trokken om tegen IS te vechten. In plaats daarvan werden zij door gendarmes tegengehouden. Muslim voorspelt een negatieve reflectie daarvan op het vredesproces dat de AKP met de Koerden is aangegaan. <\/p>\n Muslim stelde het iets te simpel voor. Dat Kobani evenmin kon rekenen op steun van Koerden uit Irak toont de complexiteit van de situatie. <\/p>\n PKK-commandant Murat Karayilan ging een stuk verder. Volgens hem mocht IS in ruil voor vrijlating van de gijzelaars Kobani aanvallen van Ankara. Karayilan zei het door dit \u2018gezamenlijk plan van Turkije en IS\u2019 helemaal gehad te hebben met het vredesproces. Hij laat een beslissing daaromtrent echter over aan PKK-leider Abdullah \u00d6calan. Die hield het bij de constatering dat de AKP tot afspraken met IS kwam terwijl onderhandelingen met de Koerden nog steeds niet echt zijn begonnen. <\/p>\n Andere factoren<\/strong> Het Leger van Naksibendi en de soennitische stammen hebben beide goede betrekkingen met Ankara en waren voor vrijlating van de gijzelaars. Volgens AKP-kringen waren zij ook bij de onderhandelingen met IS betrokken. <\/p>\n Verder is het mogelijk dat IS enigszins geschrokken is van de impact die haar terreur heeft op de soennitische wereld. De vrijlating van de Turkse gijzelaars zou dan een soort charmeoffensief kunnen zijn, met name dan in de richting van de soennieten in Turkije. Om te laten zien dat IS zo kwaad nog niet is. Na alle onthoofdingen, kruisigingen etc. lijkt dat een hele opgave, maar het valt niet per definitie uit te sluiten. <\/p>\n al-Baghdadi<\/strong> Eerder werd de veiligheid van de gijzelaars nog door de AKP als reden opgegeven om zich te distanti\u00ebren van militaire acties tegen IS. Door hun vrijlating viel dit argument weg. <\/p>\n Toch twijfelden waarnemers of Turkije vervolgens een meer actieve rol binnen de coalitie op zich zou nemen. Dat het enthousiasme om iets tegen jihadisten te ondernemen er al ver voor de gijzeling niet vanaf droop bij de AKP, was daar debet aan. <\/p>\n De trage aanpak door de AKP van de mogelijkheden voor jihadisten om via Turkije naar Syri\u00eb te reizen is een punt. Erdogan klaagt dat hij geen informatie van andere landen kreeg om hen tegen te houden, maar tegen het rekruteren van IS-strijders op eigen bodem onderneemt hij ook niet veel. Bovendien kwam de AKP rijkelijk laat in actie om de smokkel van olie door IS naar Turkije te beperken. <\/p>\n Daarmee is nog niet gezegd dat IS doelbewust werd geholpen door de AKP, maar dat er voordelen in Turkije lagen voor al-Baghdadi en consorten behoeft geen betoog. <\/p>\n Verder hield de AKP vol dat een militaire actie tegen IS in het voordeel zou zijn van de Syrische dictator al-Assad, die binnen de partij nog altijd als het primaire kwaad wordt beschouwd. Erdogans premier Davutoglu suggereerde zelfs een soort pact tussen IS en het regime in Damascus. <\/p>\n New York<\/strong> Na een dag tussen de wolkenkrabbers was de Turkse president, die zich niet beperkt tot ceremoni\u00eble taken, echter opeens bereid om in \u2018logistiek en militair\u2019 opzicht volledig mee te werken aan acties tegen IS. Wat bewoog hem om zijn opstelling zo plotseling aan te passen? <\/p>\n Misschien bedacht hij zich in het vliegtuig naar New York dat terughoudendheid binnen de coalitie de positie van Turkije in de regio schade toebrengt. Verder zal Erdogan in de maag zitten met de ruim 100.000 vluchtelingen die vorige week naar Turkije kwamen. Meer ellende met vluchtelingen kan hij er niet bij hebben. Die nieuwe generatie vluchtelingen zijn bovendien Koerden die zich in de steek gelaten voelen door Turkije, wat alleen maar tot meer problemen kan leiden. <\/p>\n Of deed de machtige Council on Foreign Relations in New York Erdogan een voorstel dat hij niet af kon slaan? Vast staat dat hij zich nu neerlegt bij Amerikaanse wensen. Na al zijn antiwesterse retoriek van de laatste tijd is dat een hele stap. <\/p>\n Dat Washington bereid is Erdogans aartsvijand imam Fethullah G\u00fclen uit te leveren in ruil voor volledige Turkse inzet binnen de coalitie lijkt erg onwaarschijnlijk. U.S. Secretary of State John Kerry kwam Erdogan echter wel enigszins tegemoet door toe te geven dat de opkomst van IS volgde uit het \u2018sloppy process\u2019 rond het verdrijven van al-Assad. Dat hoort Erdogan graag. <\/p>\n Nu eens zien hoe in Turkije gereageerd gaat worden op Erdogans onverwachte manoeuvre, want niet iedereen is daar in de stemming om alle registers tegen IS open te trekken. <\/p>\n ILO<\/strong> Na de mijnramp in Soma afgelopen voorjaar zei Celik nog dat de Turkse wetten over veiligheid in mijnen strikter waren dan de criteria van de ILO, maar ondertussen denkt hij daar kennelijk anders over. Zo neemt de AKP een belangrijke stap op weg naar meer veiligheid voor arbeiders in Turkije. Gezien het grote aantal dodelijke ongelukken op werkplaatsen de laatste jaren dringt het spreekwoord \u2018als het kalf verdronken is dempt men de put\u2019 zich op. Maar de put wordt beter laat gedempt dan nooit, dus hoe dan ook goed nieuws. <\/p>\n Peter Edel\/Istanbul <\/p>\n
\nAl snel verschenen berichten over een ruil tussen de gijzelaars en gevangen jihadisten. Daarbij werden de drie IS-terroristen genoemd die in maart jl. in de provincie Nigde een politieagent, een gendarme en een burger doodschoten. De regering ontkende. In Turkse gevangenissen ontbrak niemand, zei het ministerie van Justitie. De Syrische rebellengroep Liwa al-Tahwid, die op goede voet staat met Ankara, zou echter 50 gevangen IS-leden hebben laten lopen in ruil voor de Turkse gijzelaars.<\/p>\n
\nFaruk Logoglu, een volksvertegenwoordiger van de oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP), wil meer weten over de mogelijke vrijlating van jihadisten. Daarnaast eist hij helderheid over berichten die stellen dat voor het einde van de gijzeling een trein met tanks en ander militair materieel vertrok naar Tel Abyad, een door IS gecontroleerde Syrische stad nabij de Turkse grens.<\/p>\n
\nDe aantijging over het wapentransport naar Tel Abyad was afkomstig van bronnen rond de Koerdische PKK. De Koerden zijn verre van ingenomen met de Turkse opstelling ten opzichte van IS. Salih Muslim van de Koerdische Democratische Eenheidspartij (PYD) in Syri\u00eb verweet Ankara niets te hebben ondernomen toen Kobani, zijn nabij de Turkse grens gelegen woonplaats, belegerd werd door IS. <\/p>\n
\nEr zijn andere factoren denkbaar die bij de vrijlating van de gijzelaars speelden. Volgend op Amerikaanse aanvallen trok IS een deel van haar strijders uit Mosul terug, waardoor de positie van het Leger van Naksibendi (voormalige leden van Saddam Hoesseins Baath partij) en die van soennitische stammen, versterkt raakte in deze stad. <\/p>\n
\nDat Turkije zich passief opstelde binnen de door de VS ge\u00efnitieerde coalitie tegen IS zou ook heel goed van invloed kunnen zijn geweest op het einde van de gijzeling. De door IS gebruikte Turkse nieuwswebsite Takvahaber berichtte dat IS-kalief Abu Bakr al-Baghdadi persoonlijk besloot de gijzeling af te blazen toen Turkije weigerde om de Jeddah-verklaring van de coalitie te ondertekenen. <\/p>\n
\nMet deze voorgeschiedenis was het geen verrassing dat Erdogan kort voor zijn vertrek naar New York, ondanks de vrijlating van de gijzelaars, nog steeds niet verder wilde gaan dan een \u2018humanitaire\u2019 rol binnen de coalitie tegen IS. <\/p>\n
\nTenslotte nog iets anders. Hoewel me wel eens een te negatieve visie op de AKP wordt verweten, sluit ik mijn ogen zeker niet voor positieve beslissingen van die partij. Dat de AKP-minister voor arbeid, Faruk Celik, verdragen gaat ondertekenen van de International Labor Organization (ILO) over veiligheid in de mijn- en constructiesector, noem ik positief. <\/p>\n