![\"vlucht\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/vlucht2.jpg\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – Nadat de oorlog in Syri\u00eb was uitgebroken opende de Turkse regering de grenzen voor vluchtelingen. Daardoor verblijven nu officieel iets meer dan een miljoen Syri\u00ebrs binnen de Turkse grenzen. Het zijn er waarschijnlijk meer, want omdat alleen vluchtelingen worden toegelaten met een paspoort, en lang niet iedere Syri\u00ebr daarover beschikt, is er ook een illegale vluchtelingenstroom op gang gekomen. <\/p>\n
De omstandigheden in de kampen waar vluchtelingen in Turkije worden opgevangen stemmen internationale waarnemers tot tevredenheid. Het gaat er zeker beter aan toe dan in andere landen waar Syri\u00ebrs hun heenkomen hebben gezocht.<\/p>\n
Vluchtelingenstatus<\/strong> In andere opzichten voelt de Turkse staat zich evenmin gebonden aan regels rond vluchtelingenopvang. Zo dienen vluchtelingenkampen volgens die regels op minstens 50 kilometer afstand te liggen van de grens met het land waaruit de vluchtelingen afkomstig zijn. In Turkije bevinden ze zich op een veel kortere afstand van de grens met Syri\u00eb.<\/p>\n Taner Kilic van de Organisatie voor solidariteit met vluchtelingen (M\u00fclteci-der) vraagt zich af waarom de opvang van de vluchtelingen met zoveel geheimzinnigheid is omgeven. In 2012 stuurde de regering een brief over de vluchtelingenopvang rond binnen haar eigen gelederen. Buitenstaanders, waaronder Amnesty International, werd inzage geweigerd. Toen de brief uitlekte bleek daar niets in te staan waar iemand een probleem mee zou hebben. Vanwaar die geheimzinnigheid?<\/p>\n Het duurde ook erg lang voordat NGO\u2019s, media en oppositiepartijen toestemming kregen om de vluchtelingenkampen te bezoeken. Zo ontzenuw je geen geruchten dat er terroristen werden opgeleid voor de strijd tegen het regime van al-Assad. Zeker niet in combinatie met aanwijzingen dat de AKP steun biedt aan jihadisten in Syri\u00eb.<\/p>\n UNHCR<\/strong> Later draaide de Turkse regering enigszins bij. Toen wilde men wel financi\u00eble middelen van de VN ontvangen voor de vluchtelingenopvang (wat ondertussen aardig in de papieren loopt, volgens de VN heeft Turkije daar ondertussen 3.5 miljard dollar aan uitgegeven), maar verdere assistentie wordt nog steeds beperkt geaccepteerd. Een mogelijke verklaring voor deze opstelling is dat de AKP de gelegenheid aangrijpt om te tonen dat Turkije een sterk land is en geen hulp van buitenaf nodig heeft. <\/p>\n Hatay<\/strong> Er werd in Hatay tegen de regering geprotesteerd om dat op de locaties waar vluchtelingenkampen verrezen geen vee meer kon rondlopen. Vervolgens trof het protest vooral de vluchtelingen zelf. Velen onder hen laten de kampen achter zich en vestigen zich elders in Hatay. De autochtone bevolking klaagt dat de huren van huizen daardoor stijgen. Dat valt de Syri\u00ebrs niet te verwijten, huiseigenaren proberen er een slaatje uit te slaan. De Syri\u00ebrs krijgen het echter wel op hun brood. Een ander verwijt van economische aard is dat de vluchtelingen bereid zijn om werk aan te nemen voor een loon dat aanmerkelijk lager ligt dan Turken gewend zijn. Werkloze Turken kunnen daardoor niet aan de bak komen. <\/p>\n Er zijn meer klachten. Syrische vluchtelingen worden \u2018luidruchtig\u2019 en \u2018ongemanierd\u2019 genoemd en hebben volgens zeggen \u2018teveel kinderen\u2019. De mannen zouden autochtone vrouwen op straat lastig vallen. Ook wordt de Syri\u00ebrs verweten zich niet aan de wet te houden. Ze zouden weigeren te betalen in restaurants en supermarkten en dan \u2018stuur de rekening maar naar premier Erdogan\u2019 zeggen. Of dit werkelijkheid gebeurt is de vraag, maar het zegt genoeg dat dergelijke verhalen de ronde doen. <\/p>\n Verder beklaagt de bevolking van Hatay zich over drukte in ziekenhuizen, omdat die overspoeld raken door vluchtelingen. Ook rijzen er twijfels of het wel zomaar Syri\u00ebrs zijn. Het grote aantal baarden wordt als argument genoemd dat het om jihadisten gaat. Uiteraard zullen de eerder genoemde geheimzinnigheid rond de vluchtelingenkampen, en de geruchten dat daar terroristen worden opgeleid, niet aan de bevolking in Hatay voorbij zijn gegaan. <\/p>\n In het mede door de EU gefinancierde rapport Syrian refugees in Turkey wordt het overtrokken genoemd dat veel vluchtelingen jihadist zouden zijn. Ze lijken in ieder geval niet onder een noemer te vangen te zijn. Er zijn bijvoorbeeld ook gematigde soennitische moslims die onder dreiging van fundamentalistische soennieten in Syri\u00eb tot uitwijken naar Turkije werden gedwongen. Maar hoe dan ook, ook in dit geval is de argwaan onder de bevolking op zich weer veelzeggend genoeg. <\/p>\n Kahramanmaras<\/strong> Een dag na de demonstratie in Kahramanmaras opende in de stad Adana een groep met stokken en messen bewapende jongeren de aanval op Syrische winkels. De winkeliers zou kort daarvoor te verstaan zijn gegeven dat zij de stad zo snel mogelijk moesten verlaten. Later verschenen berichten dat werkloze jongeren hen trachten af te persen. <\/p>\n Weer een dag later kwam het tot een incident in de stad Gaziantep. Een Syri\u00ebr in een auto raakte een Turks gezin, waarbij een vrouw en een kind gewond raakten. De politie moest voorkomen dat de bestuurder gelyncht werd. Daarop trok een woedende menigte op naar een wijk waar veel Syri\u00ebrs wonen en werken. De politie greep ook daar in. Ali Sahin, een parlementslid van de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) veroordeelde het incident in Gaziantep en riep de bevolking via twitter op \u2018niet te reageren op provocaties.\u2019 <\/p>\n Istanbul<\/strong> Anderen blijven werkloos en daardoor ook dakloos. Ze bivakkeren in parken en op straat. Op de stoepen van de wijk Fatih zitten rijen Syrische families te wachten op hulp van de religieus geori\u00ebnteerde Istanbulus die hier wonen. <\/p>\n De onhygi\u00ebnische omstandigheden waaronder de Syri\u00ebrs zich in de openbare ruimte bevinden leiden tot zorgen, terwijl de ergernis groeit. Zoals over het toenemend aantal kinderen bij stoplichten. Die waren er al voor de komst van de Syri\u00ebrs, want menig Turks gezin ziet zich gedwongen het kroost de straat op te sturen om aan het levensonderhoud bij te dragen. Dat doen ze door flesjes water of papieren zakdoekjes te verkopen. Het verschil met de Syrische kinderen is duidelijk, want die hebben meestal niets in de aanbieding en bedelen alleen. <\/p>\n Ook tijdens de openbare iftar-maaltijden die stadsdelen tijdens de ramadan organiseerden krioelde het van de Syrische kinderen. In het Gezipark hebben de demonstranten van vorig jaar plaats gemaakt voor tientallen Syrische gezinnen. Tijdens de iftar-maaltijden op het nabij gelegen Taksimplein probeerden kinderen voedsel te bemachtigen dat de genodigden lieten liggen.<\/p>\n Istanbuls gouverneur H\u00fcseyin Avni Mutlu zei dat de kinderen gewaarschuwd zijn, dat ze niet mogen bedelen. Op 15 juli zei Mutlu dat hij de Syrische vluchtelingen op de straten van Istanbul terug wil sturen naar de vluchtelingenkampen in Zuid-Turkije. Desnoods onder dwang, voegde hij daaraan toe.<\/p>\n Probleem<\/strong> Het liep anders. Een grootschalige militaire operatie in Syri\u00eb, waar de AKP op hoopte, bleef uit toen de westerse machten zich bewust werden van de dreiging die uitging van de tegen al-Assad strijdende jihadisten. Het einde van de oorlog is daarmee nog lang niet in zicht en een terugkeer van de vluchtelingen evenmin. Sterker, alles wijst erop dat hun vestiging in Turkije permanent is. De druk die daarmee op de samenleving komt te liggen tekent zich de laatste tijd steeds duidelijker af en te vrezen valt dat dit nog maar het begin is. <\/p>\n Kortom, Turkije zit met een nieuw probleem waarvoor de oplossingen niet voor het oprapen liggen. <\/p>\n Peter Edel\/Istanbul <\/p>\n
\nTurkije heeft wel zo zijn eigen benadering bij de opvang van vluchtelingen. Zo krijgen die de status van \u2018gast\u2019 in plaats van vluchteling. Dit betekent dat zij geen beroep kunnen doen op rechten die volgens internationale afspraken aan de vluchtelingenstatus zijn verbonden. <\/p>\n
\nEen ander punt is dat de regering de vluchtelingenopvang zoveel mogelijk in eigen hand wenst te houden. De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties UNHCR wilde bijstand verlenen en drong daar zelfs op aan, maar Ankara weigerde het aanbod grotendeels. En dat terwijl de UNHCR toch veel expertise kent als het om de opvang van vluchtelingen gaat. <\/p>\n
\nMoslims zien het als een religieuze verplichting om de in nood verkerende medemens te helpen. In het bijzonder als die medemens tot de islam behoort. Turkse moslims vormen geen uitzondering op die regel. Toch duurde het niet lang voordat in Turkije bezwaren ontstonden. Aanvankelijk vooral in de grensprovincie Hatay, waar veel vluchtelingen worden opgevangen.<\/p>\n
\nNaarmate de Syrische vluchtelingen zich over Turkije verspreiden ontstaan in andere delen van het land soortgelijke negatieve gevoelens over hen als in Hatay. Op 13 juli jl. gingen duizend demonstranten in de stad Kahramanmaras de straat op om te protesteren tegen de Syri\u00ebrs in de stad. Het bleef daarbij niet bij het verwijderen van Arabische teksten van winkels die door Syri\u00ebrs zijn begonnen. Een Syri\u00ebr in een auto werd door een woedende menigte aangevallen. Nadat de ruiten van het voertuig waren ingeslagen, voorkwam de gendarme erger door in de lucht te schieten. Een aantal demonstranten in Kahramanmaras vormden met hun vingers het teken van de extreemrechtse Grijze Wolven. <\/p>\n
\nSyrische vluchtelingen trekken ook naar de Turkse metropool Istanbul. 67.000 zijn er daar ondertussen. Volgens de offici\u00eble cijfers dan, want schattingen gaan tot 200.000. Sommigen onder hen vinden huisvesting en werk. Vaak is dat gezien hun kennis van de Arabische taal in de toeristensector. Istanbul is populair onder toeristen uit Arabische landen en Arabisch sprekend personeel is daarom welkom. <\/p>\n
\nToen de AKP-regering in 2011 de deuren opende voor Syrische vluchtelingen bestond de verwachting dat het regime van al-Assad binnen onafzienbare tijd ten val zou komen. Ook in Ankara werd daar vanuit gegaan. Als al-Assad eenmaal vertrokken was konden de vluchtelingen terugkeren. <\/p>\n