![\"stats\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/stats.jpg\")
[Door Peter Edel\/Istanbul] – Het aan het ministerie van de premier verbonden onderzoeksinstituut voor statistiek (TUIK) legt patronen in het consumentengedrag vast in Turkije. Daartoe doet TUIK regelmatig onderzoek onder de bevolking. Het is bij wet geregeld dat iedereen daaraan mee moeten werken. Wie weigert krijgt een boete opgelegd van ongeveer 370 euro, wat lang niet iedereen kan missen in het lagelonenland Turkije.<\/p>\n
Maandverband<\/strong> De kritiek van Samyeli leidde tot een kwade reactie van Birol Aydemir, de voorzitter van TUIK: \u2018Het is een wettelijke verplichting om hieraan deel te nemen. We verspreiden deze vragen onder duizenden personen. Waarom denkt Defne dat ze daar boven staat?<\/p>\n Diyanet<\/strong> Mehmet G\u00f6rmez, de baas van Diyanet, stelt dat de grondwet hem verplicht de bevolking te informeren over religieuze aangelegenheden. Hij klaagt in dat verband over een gebrek aan gegevens omtrent in Turkije levende religieuze opvattingen. Een samenwerking met TUIK was de uitkomst.<\/p>\n G\u00f6rmez spreekt tegen dat het de bedoeling van het onderzoek is om de bevolking te categoriseren. De vragen die de voor het onderzoek aangewezen burgers krijgen voorgelegd doen dat echter zeker vermoeden. Zo is het verplicht te antwoorden op de vragen \u2018tot welke sekte behoort u\u2019, \u2018hoe vaak bidt u\u2019, \u2018hoe vaak gaat u naar een moskee\u2019, \u2018bedekt u het haar wanneer u buitenshuis gaat\u2019, \u2018denkt u dat het een zonde is om alcohol te drinken zonder dronken te raken\u2019, \u2018hoe gelovig is uw familie\u2019, \u2018meent u dat de islam binnen een seculier systeem beleden kan worden\u2019, \u2018vindt u dat mannen en vrouwen samen in een kamer kunnen zitten wanneer u een gast bezoekt\u2019, \u2018doet het er voor u toe of een kandidaat gelovig is wanneer u uw stem uitbrengt\u2019 en \u2018hebben mannen en vrouwen volgens u recht op een gelijk deel van een erfenis\u2019.<\/p>\n Islamiseren<\/strong> G\u00f6rmez heeft het al even moeilijk met secularisme als de AKP. Dat bleek toen hij een lezing deed voor de afdeling van Diyanet in Izmir, een stad aan de Ege\u00efsche kust waar het secularisme traditioneel hoog in het vaandel staat. In vroeger tijden woonden in Izmir veel niet-moslims, zoals Grieken en Joden. Daaraan heeft het de bijnaam \u2018stad van de ongelovigen\u2019 te danken. Door het secularisme kreeg die bijnaam later een andere lading.<\/p>\n Dat wil niet zeggen dat de bevolking ongelovig is, integendeel zelfs. Er wonen echter relatief veel Turken in Izmir voor wie het geloof een persoonlijke aangelegenheid is; iets dat algemene vrijheden niet in de weg mag staan. Als gevolg is Izmir een van de meest vrije steden in Turkije. Vrouwen kunnen er bijvoorbeeld gerust met een minirok over straat, wat elders in het land zeker niet altijd probleemloos gaat. In Izmir is de islam een religie van vrijheid. Ik draai er niet omheen: dat is naar mijn mening precies wat het moet zijn. Ik heb niets tegen de islam, maar een beperking van vrijheden mag er geen deel van uitmaken. We leven niet meer in de Middeleeuwen en in Izmir denkt men daar precies zo over.<\/p>\n Sneer<\/strong> Kwam bij veel inwoners van Izmir niet lekker over, en bij de oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP), waar het Turkse secularisme eveneens hoog staat aangeschreven, evenmin. Bovendien was het niet de eerste keer dat Izmir onder fundamentalistisch vuur kwam te liggen vanwege zijn vrijzinnige opvattingen. Premier Erdogan deelde ook al eens een sneer uit naar Izmir. In navolging van zijn leermeester, de islamistische oud-premier Necmettin Erbakan die het ook al op deze stad voorzien had. Heel begrijpelijk dat men daar in Izmir genoeg van heeft.<\/p>\n Peter Edel\/Istanbul <\/p>\n
\nTUIK stelt te intieme vragen, vindt Defne Samyeli, die in 1991 derde werd bij de Miss Turkije verkiezing en zich later ontplooide tot een bekende televisiepersoonlijkheid. Samyeli vond het te gek voor woorden dat ze antwoord moest geven op de vraag hoeveel ze spendeert aan maandverband. Daar wond ze zich zo over op dat het bevolkingsonderzoek door TUIK opeens veel aandacht van de media kreeg.<\/p>\n
\nTUIK onderzoekt tegenwoordig niet alleen consumentengedrag. Dit jaar begon een samenwerking met het Directoraat voor religieuze zaken (Diyanet), een staatsorganisatie die bij het ontstaan van het moderne Turkije in 1923 min of meer het Ottomaanse kalifaat verving. Sindsdien is Diyanet de absolute autoriteit in Turkije als het om religie gaat.<\/p>\n
\nMehmet G\u00f6rmez van Diyanet kan het ontkennen, maar het heeft er alle schijn van dat de in Turkije regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP) in kaart wil brengen wie wel of niet aan haar religieuze normen voldoet. Dit is de zoveelste aanwijzing dat de AKP de maatschappij volgens haar eigen maatstaven wil islamiseren. Dat dit niet past bij de seculiere status die Turkije heet te hebben spreekt voor zich.<\/p>\n
\nHet secularisme in Izmir zit G\u00f6rmez dwars: \u2018Izmir heeft een aparte vorm van religiositeit. Het soort religiositeit dat van meer kennis voorzien moet worden.\u2019 Daar voegde hij zijn ongenoegen aan toe dat Izmir een moefti (een islamitische rechtsgeleerde) krijgt die representatief is voor de wijze waarop het geloof beleden wordt in die stad.<\/p>\n