![\"\"](\"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-content\/uploads\/gullen.jpg\" "\\"gullen\\"")
Het politieke theater in Turkije kent geen pauzes. Twee hoofdrolspelers die als water en vuur tegenover elkaar staan zijn de Turkse strijdkrachten en de beweging rond de islamitische prediker Fethullah G\u00fclen. De invloed van G\u00fclens volgelingen is aanzienlijk in Turkije, zoals binnen onderwijs, justitie en politie. <\/p>\n
Verder kent de G\u00fclenbeweging een symbiotische relatie met de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP) van premier Erdogan. Maar genoeg is niet genoeg voor Fethullah G\u00fclen, want hij zou zijn invloed graag uitgebreid zien naar de Turkse strijdkrachten. Lastig, want de overwegend seculiere Turkse militairen zijn wars van religieuze invloed op samenleving en politiek. Daarom moeten lastige generaals het veld ruimen, als het aan de AKP en de G\u00fclenbeweging ligt. Met de verdenking dat zij een staatsgreep wilden plegen als argument. <\/p>\n
Dat de militairen snode plannen hadden gedurende de eerste jaren waarin de AKP regeerde, is op zich geen vreemde veronderstelling. Sterker, als ze de kans kregen, zouden ze ook nu waarschijnlijk nog een einde maken aan de AKP en de invloed van de G\u00fclenbeweging. Want al hun ontkenningen ten spijt, hebben de militairen de schijn tegen. Vooral door de herinnering aan \u2018postmoderne coup\u2019 van 1997, toen zij de religieus geori\u00ebnteerde premier Necmettin Erbakan tot ontslag dwongen en tal van maatregelen doorvoerden om religieuze vrijheden te beperken. <\/p>\n
Sindsdien is veel veranderd. De relatie van de Turkse strijdkrachten met de VS is bijvoorbeeld lang niet meer zo goed als voorheen. Dat maakt veel verschil, want de geschiedenis leert dat staatsgrepen in Turkije alleen konden plaatsvinden wanneer ze op z\u2019n minst door de VS gedoogd werden. Washington kan zich echter uitstekend vinden in de \u2018gematigde islam\u2019 en het economische beleid van de AKP. Bovendien kan die partij op brede steun van de bevolking rekenen. Dat zijn geen ideale omstandigheden voor een staatsgreep. Als het er al van was gekomen, had het daardoor waarschijnlijk niet lang geduurd. De militairen zullen er zeker wild op los hebben gefantaseerd over een coup, maar in de praktijk bleef het bij brommen zonder bijten. Zoals in 2007, toen G\u00fclenadept Abdullah G\u00fcl president werd. Met het \u2018E-memorandum\u2019 sloeg de generale staf bij die gelegenheid dreigende taal uit op Internet, maar meer dan een digitale tijger werd het niet. <\/p>\n
De dreiging van een staatsgreep moet dus aangedikt worden om aannemelijk te zijn. Met die mogelijkheid in het achterhoofd vallen bepaalde berichten op. Zoals een recent artikel van de Turks\/Amerikaanse professor Dani Rodrik over de arrestatie in 2009 van een onderofficier op de luchtmachtbasis nabij de stad Kayseri. Volgens de militaire aanklager Zeki \u00dccok werd de man op heterdaad betrapt bij het verstoppen van vervalste documenten in een computer op de basis, waarmee het bestaan van een militaire samenzwering hard kon worden gemaakt. Toen \u00dccok de onderofficier verhoorde, gaf deze toe een G\u00fclenvolgeling te zijn. Ook zei hij dat een \u2018oudere broer\u2019 binnen de beweging hem een USB-stick gaf, met het vriendelijke verzoek de documenten daarop in een computer op de militaire basis te plaatsen. <\/p>\n
Voor \u00dccok waren de modus operandi van de G\u00fclenbeweging zo blootgelegd, maar politie, justitie en de aan G\u00fclen gelieerde media waren een andere mening toegedaan. Daar bracht men het schitterende argument in stelling dat de onderofficier zijn verklaring onder hypnose had afgelegd en dat de militairen op die manier de G\u00fclenbeweging in diskrediet wilde brengen. Bewijzen over hypnose waren flinterdun, maar de onderofficier ging vrijuit, terwijl militair aanklager \u00dccok tot op heden in de gevangenis zit. Hij zal daar veel bekenden tegenkomen, want naast het veel besproken feit dat er tientallen journalisten in Turkse gevangenissen zitten, zijn daar de laatste jaren ook opmerkelijk veel hooggeplaatste militairen beland. Doorgaans op verdenking van samenzwering tegen de AKP en de G\u00fclenbeweging.<\/p>\n
De laatste in dat rijtje is oud-opperbevelhebber generaal Ilker Basbug. Hij zou kennis hebben gehad van websites, waarop militairen hun ongenoegen uitdrukten over onder andere de AKP en de invloed van de G\u00fclenbeweging. Dat de informatie op dergelijke websites uit de militaire duimen werd gezogen, staat niet helemaal vast. Zo tref je informatie over banden tussen de G\u00fclenbeweging en de Amerikaanse inlichtingendienst CIA ook aan bij Amerikaanse publicisten die zich solidair hebben verklaard met de Koerdische strijd. En dergelijke publicisten zullen niet dat niet schrijven omdat zij zich zo geroepen voelen voor Turkse militairen in de bres te springen.<\/p>\n
Aan de andere kant behoort het leveren van dergelijke kritiek uiteraard niet tot de taakomschrijving van militairen. Daardoor is het op zich logisch dat verantwoordelijken waaronder Basbug, op het matje worden geroepen. Om hem op deze basis \u2018leiderschap van een terroristische organisatie\u2019 in de schoenen te schuiven, gaat echter nogal ver. Voor een op handen zijnde machtsovername zijn een paar websites in ieder geval verre van overtuigend bewijs. <\/p>\n
Ondertussen gaat de machtstrijd door. Op de straten van Istanbul wordt het incident op 28 december jl. , waarbij 35 jonge smokkelaars nabij de grens met Irak de dood vonden nadat ze door Turkse F-16\u2019s onder vuur waren genomen, er eveneens mee in verband gebracht. Officieel was het een vergissing, omdat de smokkelaars per abuis voor Koerdische PKK-strijders zouden zijn aangezien. Maar het wantrouwen over die lezing groeit, waardoor samenzweringstheorie\u00ebn niet uitblijven. Zo hoor je dat de smokkelaars opzettelijk werden beschoten, omdat de militairen de AKP zo in een kwaad daglicht wilden plaatsen. Met hetzelfde recht kun je echter stellen dat de nationale inlichtingendienst MIT (met aan het roer G\u00fclenvertrouweling Hakan Fidan) foutieve informatie doorgaf om de militairen in diskrediet te brengen. Daarnaast valt de mogelijkheid niet uit te sluiten dat de militairen de haat onder Koerden willen opstoken met dit soort acties. Het is namelijk al vaker in de Turkse media gesuggereerd dat de militairen tegen iedere prijs willen voorkomen dat de PKK voor langere tijd de wapens neerlegt. <\/p>\n
De tijd zal leren wat de werkelijk toedracht was. Of niet, want dit soort incidenten blijven in Turkije vaak in nevelen gehuld. Vast staat dat geruchtmakende affaires in Turkije elkaar de laatste tijd snel hebben opgevolgd. Eerst was er de politieke rel over fraude in de voetballerij, waarmee een conflict binnen de AKP aan de oppervlakte kwam. Vervolgens was er commotie over de wet in Frankrijk, die het ontkennen van de Armeense genocide strafbaar stelt. De inkt in de kranten was daarover echter nog niet droog toen de dood van de smokkelaars nabij de grens met Irak en de arrestatie van oud-opperbevelhebber Basbug de gemoederen al weer bezighield. En dat allemaal in een maand. What\u2019s next? <\/p>\n
(Peter Edel\/Istanbul)<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Het politieke theater in Turkije kent geen pauzes. Twee hoofdrolspelers die als water en vuur tegenover elkaar staan zijn de Turkse strijdkrachten en de beweging rond de islamitische prediker Fethullah G\u00fclen. De invloed van G\u00fclens volgelingen is aanzienlijk in Turkije, zoals binnen onderwijs, justitie en politie.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[12],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10068"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=10068"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10068\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":10083,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10068\/revisions\/10083"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=10068"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=10068"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.turksnieuws.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=10068"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}