Erdogan, Gülen en de vrijmetselarij (COLUMN)

4
85

vm-index

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – President Erdogan is geen liefhebber van de vrijmetselarij; dat is hij al heel lang niet. Het beruchte toneelstukje dat hij tijdens zijn studietijd organiseerde ademde niet alleen aversie tegen Joden en communisten, maar ook tegen vrijmetselaars.

Erdogan toont zich hiermee schatplichtig aan de in 1983 overleden islamistische ideoloog Necip Fazil Kisakürek die ook al aan een zware obsessie leed met communisten, Joden en vrijmetselaars.

Erdogan en Kisakürek zijn geen uitzonderingen. De vrijmetselarij kent nu eenmaal een hoofdrol in een uit samenzweringstheorieën opgebouwd wereldbeeld, dat zich uitstrekt van extreemrechts in Europa en de VS, tot in allerlei uithoeken van de islam.

Het kon niet uitblijven dat Erdogan, een conspiracy buff bij uitstek, zijn aartsvijand imam Fethullah Gülen met de vrijmetselarij zou associëren. Zijn medestanders volgen hem daarin, al viel de met hem sympathiserende krant Yeni Safak vorig jaar al door de mand bij een poging om de imam aan de maçonnieke broederschap te koppelen.

Ergenekon

Het aardige is dat de Gülen-beweging er een jaar of vijf geleden zelf niet voor schroomde om tegenstanders met de vrijmetselaars te associëren. Dat wil zeggen, tijdens het door Gülens aanklagers geïnitieerde Ergenekon-tribunaal. De daaraan verbonden tenlastelegging bracht de seculier-nationalistisch georiënteerde Vereniging voor een moderne levensstijl (CYDD) en de Stichting voor Modern Onderwijs (CEV) met de vrijmetselarij in verband.

Kemalisten worden door Gülenisten voor vrijmetselaars versleten en Erdogan doet dat vervolgens richting Gülen. Om het nog gekker te maken zijn er (ook in Nederland) figuren die stellen dat Erdogan zelf een vrijmetselaar is.

Wie te geloven? Niemand natuurlijk. De gedachte dat de erg op secularisme gerichte vrijmetselarij islamisten als Erdogan en Gülen als broeders toe zouden laten is absurd.

De CYDD en de CEV zouden gezien hun nadrukkelijk seculiere benadering nog het dichtst in de buurt komen, maar de tenlastelegging inzake Ergenekon kwam niet verder dan dat beide organisaties studiebeurzen voor drie studenten aanvroegen bij een aan de Turkse vrijmetselaars verbonden instantie.

Aldus geredeneerd kun je tot allerlei conclusies komen. Zo weet ik dat een Nederlandse loge in het verleden heeft gedoneerd aan Foster Parents Plan. Zullen we die organisatie dan ook maar een onderdeel van de vrijmetselarij noemen? Onzin.

P2

Dat de vrijmetselarij een bont verleden kent staat vast. Zo werden in loges vaker revoluties beraamd. De Jonge Turken revolutie van 1908 is daar wat betreft Turkije een voorbeeld van. Sinds revoluties een zeldzaam verschijnsel zijn geworden is dat aspect van de vrijmetselarij echter tot het verleden komen te behoren.

Daarnaast is er de beruchte P2 loge in Italië van ‘puppetmaster’ Licio Gelli, die in de jaren zeventig en tachtig aan de extreemrechtse en criminele Gladio-structuur was verbonden. Er is echter geen enkele reden om aan te nemen dat vrijmetselaarsloges in Italië, of andere landen bij de praktijken van P2 betrokken waren. Evenmin zijn er aanwijzingen dat vrijmetselaarsloges zich sindsdien nog met criminele activiteiten hebben ingelaten.

Vaak wordt gesteld dat vrijmetselaars elkaar de hand boven het hoofd houden en hun broeders bevoordelen. Zal best, maar dat is geen uniek aspect dat uniek van de vrijmetselarij. Bij de voetbal- en klaverjasvereniging zal dat ook voorkomen.

Regulier/irregulier

De definitie van vrijmetselarij ligt nogal vaag. Die valt om te beginnen onder te verdelen in reguliere en irreguliere loges. Een loge is regulier wanneer die zich houdt aan de in 1717 in Engeland opgestelde regels van de eerste grootloge in dat land. Alles wat daarvan afwijkt, maar zich toch vrijmetselarij noemt wordt aangemerkt als irregulier. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een loge weigert een godsbeeld te aanvaarden, wat een voorwaarde is om als regulier geaccepteerd te worden.

Daarmee zijn we er echter nog niet, want samenzweringstheoretici zijn erg geneigd om iedere stroming, organisatie of bijeenkomst waar op een of andere manier een element van geheimhouding aan verbonden in het kader van vrijmetselarij te plaatsen. Of in het kader van de orde der Illuminaten uit de achttiende eeuw van Adam Weishaupt, waarvan de leden afkomstig waren uit de vrijmetselarij.

Bilderberg

Zo is er de geheimzinnige jaarlijkse Bilderbergconferentie. Samenzweringstheoretici beschouwen die als erfgenaam van de Illuminaten en zelfs als onderdeel van een ‘wereldregering’. In Turkije hoor je dat ook vaak.

Ik ben al vaker met medestanders van Erdogans Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) in een discussie beland over Bilderberg. Dan hoor ik dat al het onheil dat de laatste jaren over Turkije is gekomen binnen deze denktank is bekokstoofd.

Aan de discussie komt echter abrupt een einde wanneer ik opmerk dat vertegenwoordigers van de AKP-regering ook aanwezig zijn bij Bilderberg. Zo stond op de deelnemerslijst van de laatste editie van de roemruchte bijeenkomst, die in juni jl. in Dresden werd gehouden, ook vicepremier Mehmet Simsek vermeld. Iets langer geleden kwam Simseks voorganger Ali Babacan bij Bilderberg. In 2007 vond de Bilderberg-bijeenkomst overigens in Istanbul plaats.

De geheimhouding rond Bilderberg is spreekwoordelijk. Toch gaat die lang niet meer zo ver als voorheen. Zo is de lijst van deelnemers tegenwoordig eenvoudig te vinden op internet.

Vroeger werd het bestaan van Bilderberg glashard ontkend door de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Wie tegenwoordig tijdens de dagen van de bijeenkomst aan de RVD vraagt waar de koning zich bevindt krijgt te horen dat hij naar Bilderberg is.

Tempel

De vrijmetselarij is ook omgeven door geheimhouding. Dat spreekt bij samenzweringstheoretici tot de verbeelding, maar het is niet meer dan een relatief gegeven. Zo zijn de ritualen waarmee vrijmetselaars worden geïnitieerd heel eenvoudig te vinden voor wie ze wil kennen.

Dat het geheim vooral een symbolische functie kent voor de vrijmetselarij zal ik illustreren met een anekdote.

In de jaren tachtig werd ik nogal gefascineerd door de vrijmetselarij. In dat kader wilde ik zien of het mogelijk was om als fotograferende niet-vrijmetselaar een vrijmetselaarstempel te fotograferen. Daartoe richtte ik een brief aan het aan de Amsterdamse Vondelstraat gelegen tempelgebouw, waar diverse loges gebruik van maken.

Een paar weken later werd ik gebeld door een lid van een van de loges. Hij stelde me voor naar een voorlichtingsavond te komen over de vrijmetselarij. Toen mijn verzoek om de tempel te fotograferen ter sprake vroeg hij mij of ik voornemens was ooit vrijmetselaar te worden. Toen ik dat tegensprak kreeg ik toestemming. Met andere woorden, ik had er geen toestemming voor gekregen wanneer ik wel vrijmetselaar had willen worden. ‘Dan had ik u namelijk iets onthouden’ zei de man.

Zo zit het dus. Het geheim van de vrijmetselarij is er met name voor vrijmetselaars zelf. Is een potentiële vrijmetselaar reeds bekend met het interieur van de tempel voordat hij wordt ingewijd, dan gaat dat ten koste van het verwachtte effect.

En zo werd ik dus een paar uur alleen gelaten in een vrijmetselaarstempel, zonder dat me iets in de weg werd gelegd bij het fotograferen ervan.

Gouden generatie

Terug naar de Gülen-beweging. Die is ook omgeven door veel geheimzinnigheid. Het geheim wordt zelfs geïdealiseerd. Dat bleek althans uit een stuk van Gülen op een Engelstalige website van de beweging. De imam drong zijn volgelingen daarmee op het hart om zich verdekt op te stellen, zoals bij het penetreren van de Turkse staat.

Wat betreft de doelstellingen voldoet de geheimhouding niet echt, want het is vrij algemeen bekend dat de beweging streeft naar zoveel mogelijk volgelingen op belangrijke posities. Niet alleen in Turkije, maar ook in andere landen.

Evenmin kan de geheimzinnigheid de doelstellingen van de beweging op de lange termijn verhullen, want we weten dat de ertoe behorende onderwijsinstellingen moeten leiden tot wat ‘de gouden generatie’ wordt genoemd. Er wordt wel gesteld dat de beweging via die gouden generatie uiteindelijk naar een vorm van wereldheerschappij streeft, al klinkt dat erg samenzweerderig.

Het geheim mag bij de Gülen-beweging dan een ander doel dienen dan bij de vrijmetselarij, maar het is een overeenkomst. Daarnaast doen andere aspecten een beetje denken aan de vrijmetselarij. Zoals het vermeende gebruik van bepaalde signalen en gebaren waarmee volgelingen zich aan elkaar kenbaar maken.

Toch zijn dergelijke overeenkomsten niet voldoende om de Gülen-beweging als vrijmetselaarsloge te identificeren. Ook niet als irreguliere loge. De Gülenisten pretenderen immers zelf niet eens een vrijmetselaarsloge te zijn. Ik heb ook nog nooit een foto gezien van Gülen met een vrijmetselaarschortje.

Vrijmetselaars kunnen ver gaan met hun geheim, maar niet zo ver dat ze hun identiteit geheim houden. De vrijmetselarij is dan ook geen geheim genootschap, maar een genootschap met een (symbolisch) geheim.

Ook de vrijmetselarij in Turkije is open over haar bestaan, al weet ik niet of de loges zo toegankelijk voor buitenstanders zijn als in Nederland. De Turkse grootloge heeft echter wel een website, waarin onder andere de geschiedenis van de vrijmetselarij in Turkije uit de doeken wordt gedaan.

Tenslotte moet me van het hart dat ik de argumenten van Erdogan en zijn medestanders tegen de Gülen-beweging er niet sterker op vind worden door die als vrijmetselaarsloge af te beelden en Gülen een vrijmetselaar te noemen.

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

4 REACTIES

  1. Het is mijn vaststelling dat extremistische strekkingen een behoorlijke haat hebben tegenover de vrijmetselarij. In België werd het Grijze-Wolventeken gemaakt door Turkse aanhangers van Erdogan. Eerder was er reeds een aanslag in Turkije op een logetempel. Ook de Franse partij van Marie Le Pen, steekt het misprijzen voor de loge niet onder stoelen en banken. De irreguliere vrijmetselarij staat ook bekend als niet-gelovig. Het is daarom opportuun om discreet te zijn in islamitische landen, in het bijzonder in deze landen waar er doodstraf staat op atheïsme. Ook tijdens W.O. II was het fascisme een hevige tegenstander van de loges. Beroepshalve is het niet aangewezen om zich te ‘outen’ indien je overste een Opus-Dei lid is.. Interessant artikel van deze mijnheer Edel. Heeft iemand diens mailadres ?

    • Soms lijkt het er op dat deze site steeds meer wordt bevolkt door halve garen, trollen en antisemieten. Nu weer een zekere Öz die raaskalt over ‘Sabbateanen’ die volgens hem ‘een nog duisterder vorm van het jodendom’ vertegenwoordigen.
      .
      Öz verwijst naar de website Niburu dat opent met de bewering dat Erdogan een zionist in vermomming is. Nou heb ik niet zo veel op met zionisten en de Turkse padishah, maar dit soort onzin gaat wel heel ver. In een ander artikel vraagt men zich af of Poetin lid is van de Sekte van het Alziend Oog.
      Uit welke koker deze flauwekul komt blijkt uit de onderkop van Nibaru waarbij de ‘redactie’ zegt dat zij ‘onthullend en bewustmakend nieuws publiceert, waarbij de bekendmaking van buitenaards leven en de transformatie van de mensen en haar planeet centraal staan. Krachten worden gebundeld om een nieuwe, liefdevolle en gezonde wereld te manifesteren’.
      .
      Nou, dan weet je het wel. Omdat veel goedgelovige Nederturken dol zijn op nepnieuws van de gelijkgeschakelde pers in Ottomanië, zijn ze bij deze gewaarschuwd voor Niburu en de tovenaar van Öz.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here