Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Na de aanslag vorig weekend door een met de Islamitische Staat (IS) sympathiserende gek op de door homoseksuelen gefrequenteerde nachtclub Pulse in het Amerikaanse Orlando, zit de schrik er goed. In Amsterdam waar begin augustus de traditionele Gay Pride plaatsvindt, maar ook in Istanbul. Daar staat een soortgelijk evenement voor 26 juni gepland.
De regeringsgezinde Turkse krant Yeni Safak zette de toon door de slachtoffers van de aanslag in Orlando ‘perverselingen’ te noemen. Vervolgens verschenen tegen de LGBT-manifestatie in Istanbul gerichte bedreigingen op internet. Zowel van de Anatolische moslimjongerenorganisatie (MAG), als van de ‘Alperen’, de jeugdorganisatie van de extreemrechtse en ultranationalistische Grote Eenheidspartij (BBP).
BBP
De BBP werd opgericht door Muhsin Yazicioglu, een voormalige lid van al even extreemrechtse en zeer gewelddadige Grijze Wolven. Nadat Yazicioglu in 2009 bij een helikopterongeluk om het leven was gekomen, werd hij als partijleider opgevolgd door Mustafa Destici.
De BBP kwam in 2007 in opspraak na de moordaanslag op de Armeens-Turkse journalist Hrant Dink. De dader, Ogün Samast, had banden met BBP-kringen. En toen Samasts kompaan Yasin Hayal in verband met de moord op Dink werd vervolgd, betaalde de BBP zijn advocaat.
Mican
de Alperen-leider in Istanbul, Kürsat Mican, verklaarde tegenover journalisten dat leden van zijn organisatie ‘erg duidelijk en hard zullen antwoorden’ mochten de autoriteiten besluiten de Turkse Gay Pride toe te staan. Verder zei hij:
‘Ze kunnen doen wat ze willen en ergens samenkomen, maar we willen absoluut niet dat ze naakt over de heilige grond van ons land lopen tijdens de gezegende maand van de ramadan.’
Mican richtte zich tegen de autoriteiten in Istanbul:
‘Geachte autoriteiten, zij die hun ogen en oren sluiten voor dit immorele gedrag en het toestaan, we verwachten dat u zich aan uw plicht houdt en deze immoraliteit voorkomt. Anders zullen de Alperen, die het volk vertegenwoordigen, zich aan hun taak houden in dit land dat we van onze voorouders hebben gekregen.’
Wet
Volgens de Turkse wet was Mican met deze uitspraken strafbaar. Daar staat:
‘Een ieder die openlijk een groep behorend tot een sociale klasse, religie, ras, sekte, of van een andere achtergrond, provoceert tot haat en vijandigheid ten opzichte van een andere groep, wordt gestraft met een gevangenisstraf van een tot drie jaar, wanneer het tot een risico voor de publieke veiligheid leidt.’
Mican had dus zonder meer in de kraag gevat kunnen worden, maar dat gebeurde niet. Zat er ook niet in. Niet in Turkije, waar president Erdogan zichzelf schuldig maakt aan het zojuist beschreven vergrijp door met polariserende uitspraken bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten.
Van homoseksuelen moet Erdogan evenmin iets weten als Mican. Daar maakte de president geen geheim van toen hij voorafgaand aan de verkiezingen van juni vorig jaar fel van leer trok over de openlijk voor zijn homoseksualiteit uitkomende kandidaat van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP) in de stad Eskisehir.
Bij een andere gelegenheid omschreef Erdogan homoseksualiteit als ‘een voorkeur die strijdig is met de islam.’ In 2010, toen Erdogan nog premier was, noemde de toenmalige minister van Familiezaken, Selma Aliye Kavaf homoseksualiteit een ‘biologische afwijking, een ziekte.’
Deze uitspraken illustreren de discriminatie van, en het geweld tegen homoseksuelen, in Turkije. Zij die daarvoor verantwoordelijk zijn handelen niet zelden uit frustratie over hun eigen onderdrukte homoseksuele gevoelens. Zo gaat dat nu eenmaal binnen een conservatieve samenleving, waar de ‘wens van de natie’ de dienst uitmaakt en vrijheden met voeten worden getreden.
Tolerant…
Vandaag trokken de Alperen hun bedreiging in ten aanzien van de Gay Pride in Istanbul. Tegenover de Voice of Russia zei Mican:
‘We hebben deze groep eerder gewaarschuwd en vertegenwoordigers gestuurd. We zijn een islamitisch-Turkse gemeenschap en 99 procent van ons land behoort tot de islam. We moeten tolerant zijn, dat is waar. Maar niemand kan een optocht organiseren en tegelijkertijd onze religieuze waarden passeren.’
De Alperen kunnen dan op hun bedreiging terug zijn gekomen, maar de stemming lijkt gezet. Vooralsnog zijn er ook geen berichten verschenen waaruit blijkt dat de islamitische jongeren van MAG hun op internet verschenen bedreiging van de Gay Pride eveneens hebben ingetrokken.
Zo blijft de gouverneur van Istanbul een uitgekiend argument houden om de Gay Pride te verbieden. Het staat dan ook nog niet vast of die doorgaat. Vicepremier Nurettin Canikli bleef er vaag over. Hij hield het bij de opmerking dat ‘de relevante autoriteiten over toestemming zullen beslissen.’
Als het feest op 26 juni toch doorgaat zal de sfeer er in ieder geval verre van ontspannen zijn. Met de aanslag in Orlando in het achterhoofd is het ook goed voorstelbaar dat velen het centrum van Istanbul die dag zullen mijden.
Wat valt er verder te zeggen over idioten als van Alperen en MAG. Zoiets als, kom uit de kast joh, wat kan het je schelen?
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
