Het spinnenweb rond Reza Zerrab breidt zich uit (COLUMN)

0
7

zerrab images

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Mijn vorige artikel besloot ik met een opmerking over de Amerikaanse comédienne Amy Shumer. Zij is een nicht van U.S. Senator Chuck Shumer. Regeringsgezinde kranten in Turkije noemden hem in verband met Preet Bahrara, de aanklager in het Amerikaanse proces tegen Reza Zerrab. Deze uit Iran afkomstige goudhandelaar kreeg eind 2013 een hoofdrol in het Turkse corruptieschandaal rond de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP), maar vertrok vorige maand naar de VS en wordt er daar nu onder andere van beschuldigd de boycot tegen Iran te hebben ontdoken.

Chuck Shumer had Bahrara in dienst als juridische adviseur en hielp de aanklager bij zijn carrière binnen justitie. Daarnaast trad Shumer een paar keer op als pleitbezorger voor imam Fethullah Gülen, de gezworen vijand van president Erdogan.

Deze connecties brengen de pro-Erdogan media ertoe om het proces tegen Zerrab als een Amerikaanse poging tot staatsgreep in Turkije te classificeren. Daarom zouden dezelfde media waarschijnlijk wild worden wanneer Shumers nicht Amy, in navolging tot de Duitse satiricus Jan Böhmermann en de Nederlandse cabaretier Hans Teeuwen, ook wat beledigingen rondstrooit over Erdogan.

9/11

Op Zerrab komen we later terug. Eerst gaan we het over Shumer hebben. Los van de conclusies die Erdogans media over hem trekken, is hij een bezig baasje. In 2003 leidde hij een groep senatoren die eisten dat de beruchte 28 pagina’s uit het House-Senate Intelligence Committees Joint Inquiry over de 9/11 aanslagen worden vrijgegeven. Dit geheime gedeelte van het rapport over de grootste aanslag uit de geschiedenis gaat naar wordt aangenomen over de betrokkenheid daarbij van kringen in Saoedi Arabië, waaronder mogelijk de regering van ‘de andere Islamitische Staat.’

Dertien jaar later is Shumer samen met een andere senator initiatiefnemer van een voorstel tot een wet die het mogelijk moet maken om Saoedi’s aan te klagen wegens medeplichtigheid bij 9/11. De Amerikaanse regering tracht dit wetsvoorstel tegen te houden, maar het vindt verder brede steun in de Amerikaanse politiek. Wordt de wet aangenomen dan zouden de betrekkingen tussen Saoedi Arabië en de VS op de tocht komen te staan.

De verhouding tussen beide landen houdt de laatste tijd sowieso niet over. De oorzaak daarvan bevindt zich in de nucleaire overeenkomst met Iran, het land dat de Saoedi’s als hun grootste vijand beschouwen. Het gevolg was dat de betrekkingen tussen Teheran en Washington verbeterden, een ontwikkeling die in Riyad met lede ogen werd aangezien.

Hier passen wat kanttekeningen. Om te beginnen dat Shumer de enige politicus binnen de Democratische Partij van president Barack Obama was die zich tegen de deal met Iran verzette. En daarmee dus ook tegen het einde van de boycot tegen Iran, waar Reza Zerrab zo rijk van werd. Daarnaast verdedigt Shumer vaak de belangen van de staat Israël in de VS. En ook Israël stond afwijzend tegenover de nucleaire overeenkomst met Iran.

al-Jubeir

De minister van Buitenlandse Zaken van Saoedi Arabië, Adel al-Jubeir, dreigt nu dat zijn land waardepapieren en andere bezittingen in de VS ter waarde van 750 miljard dollar zal verkopen wanneer genoemde wet wordt aangenomen.

Er wordt over getwijfeld of het dreigement van al-Jubeir veel om het lijf heeft. Omdat het niet mee zal vallen om bezittingen met een dergelijke omvang op korte termijn te verkopen, maar ook omdat dit een negatieve weerslag op de economie van Saoedi Arabië zou hebben. Op zich zouden de Saoedi’s er niet mee zitten wanneer de verkoop van hun bezittingen in de VS de dollar zou destabiliseren, maar de waarde van hun riyal is verbonden aan de Amerikaanse munteenheid.

Bovendien zouden de Saoedi’s wereldwijd de schuld krijgen van de beroering binnen de internationale markten die ongetwijfeld het gevolg zou zijn van de manoeuvre waar zij nu mee dreigen. Aan de andere kant is het de vraag of Saoedi Arabië niet liever daar de schuld van krijgt dan van 9/11. Bovendien zouden de bezittingen van de Saoedi’s in de VS in beslag genomen kunnen worden wanneer hun betrokkenheid daarbij in alle toonaarden op straat komt te liggen. Met andere woorden, beter handelen voordat het te laat is.

Stel dat de Saoedi’s slechts een klein deel van hun bezittingen in de VS te gelde maken, dan gaat het nog altijd om erg veel geld. Dan is er vervolgens de vraag wat ze daarmee gaan doen. Onder bed stoppen is geen optie, dus het moet ergens belegd worden. Wat te denken van Turkije?

Moslim Broederschap

Er bestaan veel inzichtelijke verschillen tussen Saoedi Arabië en Turkije. Die gaan met name over de Moslim Broederschap. De AKP is daar nauw aan verbonden, maar in Riyad wil men er niets van weten. Om die reden steunde Saoedi Arabië de machtsovername in Egypte, waarbij de tot Moslim Broederschap behorende president Mohamed Morsi werd afgezet.

Omdat die coup voor de AKP de misdaad van de eeuw heet, ligt hier dus een groot verschil tussen Saoedi Arabië en Turkije. Er zijn echter ook raakvlakken. Zo steunen Ankara en Riyad samen rebellen in Syrië, die voor gematigd door moeten gaan, maar zich in de praktijk heel dicht in de buurt bevinden van Jahbat al-Nusra, de plaatselijke tak van al-Qaeda. Tja, het al-Qaeda van 9/11…

Verder kan President Erdogan het momenteel minstens even slecht met de VS vinden als koning Salman. Al is het om andere redenen. Ankara neemt Washington vooral kwalijk dat het in Syrië de tegen de Islamitische Staat (IS) vechtende Koerden steunt.

De gemeenschappelijk aversie tegen de VS vormt echter hoe dan ook een band. Het is dan ook niet minder dan waarschijnlijk dat er uitvoerig over de VS werd gesproken toen Salman vorige week naar Turkije kwam voor een ontmoeting met Erdogan. Daarnaast zal het daarbij zijn gegaan over investeringen door Saoedi Arabië in Turkije. Die kan de aan buitenlands vermogen verslaafde Turkse economie goed gebruiken.

Ondertussen is er voor de VS toch veel veranderd in het Midden-Oosten. Hoe lang is het geleden dat Saoedi Arabië en Turkije tot de meest betrouwbare partners van de Amerikanen in deze regio behoorden? Nu stapelen de problemen met de Saoedi’s en de Turken zich op voor Washington, terwijl met de Iraniërs iets moois lijkt te groeien. Was een paar jaar geleden onvoorstelbaar geweest.

Brafman

Terug naar Reza Zerrab. Toen hij vorige maand van Turkije naar de Amerikaanse stad Miami vloog, werd hij daar direct na aankomst aangehouden. Momenteel wordt hij van Miami naar New York verplaatst, waar hij op zijn vroegst in september terecht zal staan. Om onduidelijk redenen gaat het boeventransport bijna een maand in beslag nemen. Onderweg zal Zerrab in verschillende gevangenissen worden vastgehouden. Justitie in de VS maakt er een soort tournee van voor Zerrab.

Afgelopen week werd bekend dat Zerrab verdedigd zal worden door de in New York gevestigde advocaat Benjamin Brafman. Niet de eerste de beste strafpleiter. Hij werkte eerder voor verschillende grote maffiabazen, voor zanger Michael Jackson, en voor de voormalige IMF-topman Dominique Strauss Kahn. De laatste twee cliënten werden door Brafman verdedigd naar aanleiding van aanklachten wegens zedenmisdrijven (wellicht heeft hij nog wat advies voor in Turkije van seksueel misbruik verdachte leraren en imams…).

Brafman heeft evenals Senator Shumer een joodse achtergrond en reist regelmatig naar de staat Israël, waar zijn kinderen wonen. Volgens de website The Yeshiva World beschuldigde Brafman de Amerikaanse media van ‘intellectuele oneerlijkheid’ omdat ze volgens hem ‘Hamas helpen met enorme fraude.’ Hetzelfde Hamas dat deel uitmaakt van de Islamitische Broederschap waar zoals gesteld ook Erdogan en zijn AKP aan verbonden zijn. Erdogans band met Hamas is momenteel een van de struikelblokken bij de toenadering tussen Israël en Turkije die tot een herstel van de betrekkingen tussen beide landen moeten leiden.

Toeval

Dat er zowel vanuit de aanklager die Zerrab tegen over zich weet, als vanuit zijn verdediging, verbanden gelegd kunnen worden met Israël kan natuurlijk heel goed een toevallige samenloop van omstandigheden zijn. Zoals het niets hoeft te betekenen dat Shumer zich inspant om de Saoedi’s af te straffen, of dat hij voor Fethullah Gülen (die ook al iets met Israël heeft) op de bres springt.

Eerlijk gezegd hoop ik dat het allemaal toeval is, want als het dat niet is, zou ik niet weten waar ik moet beginnen om de tegenstrijdigheden met elkaar te rijmen.

Volg Peter op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here