Aanhoudende kritiek op Turkije in verband met uitgaansverboden

Istanbul – Het Europees hof voor de rechten van de mens (ECHR) heeft een petitie over een tijdelijke onderbreking van de lange uitgaansverboden in Zuidoost Turkije afgewezen. Het hof oordeelde dat er onvoldoende informatie was geleverd om hierover een oordeel uit te spreken.

Deze beslissing zal voor velen als een verrassing zijn gekomen. Zoals voor de voormalige ECHR-rechter Riza Türmen, die eerder verwachtte dat het hof Turkije terecht zou wijzen. Gezien de afschuwelijke berichten uit het gebied, zoals een lijk dat dagenlang op straat lag, mag het ook verbazingwekkend heten dat het ECHR de petitie naast zich neerlegde.

Amnesty

De kritiek uit binnen- en buitenland over het harde optreden van Turkije in onder andere het Sur-district in de provincie Diyarbakir en de steden Cizre en Silopi in de provincie Sirnak wordt er niet minder door.

Amnesty International presenteerde op 12 januari een rapport over de uitgaansverboden. Amnesty heeft in verband daarmee opgeroepen tot het schrijven van brieven aan premier Ahmet Davutoglu, minister van Binnenlandse Zaken Efkan Ala en de voorzitter van de mensenrechtenorganisatie THIK dr. Hikmet Tülen.

Amnesty baseert zich op verklaringen van advocaten en activisten over doden onder de burgerbevolking, waaronder veel vrouwen, kinderen en ouderen. Naar verluidt worden zij vaak het slachtoffer van sluipschutters. Uit Sur en Silopi ontving Amnesty soortgelijke klachten.

Academici voor vrede

Een groep van 1128 Turkse academici, afkomstig van 89 universiteiten, heeft opgeroepen tot een einde van het geweld. Hun oproep werd ook ondertekend door vooraanstaande intellectuelen uit het buitenland als David Harvey, Immanuel Wallerstein en Noam Chomsky.

Volgens de groep, die zich ‘Academici voor vrede’, noemt schendt Turkije internationale verdragen die het heeft ondertekend.

Het initiatief kon op scherpe kritiek rekenen van president Erdogan:

‘Jammer genoeg stellen deze zogenaamde academici dat de staat een bloedbad aanricht. Jullie zogenaamde intellectuelen! Jullie zijn duistere figuren. Jullie zijn geen intellectuelen en weten niet eens waar het Zuidoosten ligt.’

Erdogan noemde de academici een ‘vijfde colonne van buitenlandse machten’. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om de internationale gemeenschap een ‘hypocriete opstelling bij de strijd tegen terrorisme’ te verwijten.

YÖK

Verder beschuldigde de president de academici impliciet van ‘verraad’. Kort daarop kondigde de raad voor onderwijs (YÖK) een onderzoek aan:

‘De door een groep academici afgegeven verklaring waarin de strijd van de staat tegen terrorisme in het Zuidoosten ‘een bloedbad en slachtpartij’ wordt genoemd maakt onze gehele academische gemeenschap verdacht… Deze verklaring valt niet onder de noemer academische vrijheid.’

Als gevolg van het onderzoek hangt de ondertekenaars ontslag boven het hoofd.

Chomsky

Erdogan richtte zich ook tegen de buitenlandse ondertekenaars van de verklaring:

‘Laat hen naar Turkije komen. Ze zouden niet zomaar een dergelijke verklaring moeten ondertekenen. We zijn bereid om hen van A to Z uit te leggen wat er in het gebied gebeurt. Ze zouden met hun eigen ogen moeten bepalen of dit een schending van de rechtsstaat is, of een aanval tegen de rechten en vrijheden van onze burgers door de terroristische organisatie [de Koerdische PKK].’

Over Noam Chomsky zei Erdogan:

‘Laat onze ambassadeur in de VS een uitnodiging afleveren bij Chomsky, die verklaringen heeft afgelegd tegen de Turkse operatie tegen terrorisme. We zullen hem naar het gebied vergezellen.’

Dat laatste verhoudt zich merkwaardig tot een andere recente uitspraak van Erdogan, want over de academici die oproepen tot vrede zei hij:

‘,…ze nodigen ook buitenlanders uit om naar ons land te komen en de ontwikkelingen te aanschouwen. Dit is de geest van een protectoraat.’

Buitenlanders zijn dus alleen welkom om naar Zuidoost Turkije te komen en te zien wat daar gebeurt als ze door Erdogan worden uitgenodigd.

Istanbul/Peter Edel