Ontwikkelingen in zaak Muhsin Yazicioglu

Een nieuw rapport in Turkije roept vragen op over de dood van voormalig parlementslid en oprichter van de Grote Eenheidspartij (BBP) Muhsin Yazicioglu. Op 29 maart 2009 kwam hij om het leven bij een helikopterongeluk in de bergen bij KahramanmaraÅŸ. Naast Yazicioglu vonden vijf andere inzittenden de dood. Een van de inzittenden, een journalist van het persagentschap Ihlas, wist aanvankelijk te overleven. Met zijn mobiele telefoon verzond hij een noodbericht, maar toen de plaatselijke bevolking het wrak 72 uur later vond in het onherbergzame en met sneeuw bedekte gebied, was ook hij dood.

Het ongeluk leidde tot verschillende onderzoeken, waaronder een die door het parlement werd gelast. Deze onderzoeken wezen allen in de richting van een ongeluk. Ook een onafhankelijk team uit Duitsland kon tot geen andere conclusie komen. Er werden verschillende oorzaken genoemd, maar de meest plausibele was het slechte weer tijdens de vlucht. De sneeuw maakte het die dag tot een hachelijke onderneming om op te stijgen en andere piloten hadden die beslissing waarschijnlijk niet genomen. Uit eerder verschenen berichten is naar voren gekomen dat Yazicioglu daar zelf ook op tegen was, omdat het naar zijn mening te gevaarlijk was om te vliegen.

Een afgelopen week verschenen rapport van een onderzoeksinstituut van de overheid, noemt disoriëntatie van de piloot als gevolg van de weersomstandigheden als meest waarschijnlijke oorzaak van het ongeluk. Het rapport houdt verrassend genoeg echter ruimte open voor andere verklaringen. De reden daarvan ligt in een aantal opmerkelijke details. Naar nu blijkt hebben onbekenden na het ongeluk GPS-navigatieapparatuur uit het wrak van de helikopter weggenomen. Dergelijke apparatuur slaat informatie op over de vlucht, zoals de hoogte waarop werd gevlogen en had daardoor licht kunnen werpen op de oorzaak van de crash.

Verder spreekt het rapport van militairen die na het ongeluk bepaalde onderdelen van de helikopter hebben verbrand. Ook gaat het in op het noodbericht dat na het ongeluk werd verstuurd. Het lokaliseren van de mobiele telefoon waarmee dit bericht werd verzonden, moet destijds al hebben uitgewezen dat de helikopter acht kilometer zuidelijk van Kahramanmaraş neerstortte. De leiding van de plaatselijke gendarme gaf echter andere coördinaten door, waardoor lang in een verkeerd gebied werd gezocht. Naar aanleiding van deze feiten dringen de opstellers van het rapport aan op een nieuw civiel onderzoek naar de toedracht van het ongeluk waarbij Muhsin Yazicioglu het leven verloor.

In de Turkse media wordt gespeculeerd over een connectie met Ergenekon, het netwerk dat volgens aanklagers via geweld en chaos een einde wilde maken aan het regeren van de AK-partij van Premier Erdogan. Een niet nader bij naam genoemde verdachte in dit verband, zou vorig jaar verklaard hebben dat het ongeluk van Yazicioglu in werkelijkheid een moordaanslag was en dat de opdracht van Ergenekon kwam. Dat laatste sluit aan bij berichten dat Yazicioglu zou getuigen in het proces tegen deze duistere organisatie.

In de jaren zeventig was Yazicioglu lid van de door Alparslan Türkes opgerichte Nationale Actiepartij (MHP). Hij werd in die jaren in verband gebracht met gewelddadige acties van de extreemrechtse grijze wolven, de jongerenafdeling van de MHP. Hij werkte toen samen met Abdullah Catli. Deze grijze wolf kwam in 1996 om het leven bij het beruchte auto-ongeluk in Susurluk waardoor verbindingen op straat kwamen te liggen tussen extreemrechts, georganiseerde misdaad en overheidsinstanties. In de jaren tachtig raakte Yaziciolgu in conflict met Alparslan Türkes, waarna hij de MHP de rug toekeerde en zijn eigen BBP oprichtte.

Twee jaar geleden werd Yazicioglu door verschillende Nederlandse websites genoemd in verband met een onderhoud dat hij een paar weken voor zijn dood had met oud-staatssecretaris Nebahat Albayrak op het Nederlandse Ministerie van Justitie. Bij deze ontmoeting werden destijds vraagtekens geplaatst. Vooral omdat onduidelijkheid bestond over de aard van het gesprek dat Albayrak met Yazicioglu voerde.

(Peter Edel)