De cirkel sluit zich; van Israël naar Turkije, en terug. Mijn laatste artikel. (COLUMN)

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – In 2006 maakte ik voor het eerst kennis met Turkije. Aanleiding was de Turkse editie van mijn boek De schaduw van de ster, waarin ik de geschiedenis van de staat Israël en de onderliggende zionistische ideologie, aan een kritische analyse onderwierp. Met ondersteuning van het Literair productiefonds, verscheen de vertaling van dit boek twee jaar later, onder de titel Siyonizm’in Tarihi.

De Turkse uitgever vroeg me een apart hoofdstuk te schrijven over de relatie tussen Turkije en Israël door de jaren heen. Het voldoen aan dat verzoek bracht me nauw in aanraking met de geschiedenis en de actuele politiek van de Turkse Republiek. Daar raakte ik zo sterk door gefascineerd dat deze thema’s vanaf 2010 de nieuwe onderwerpen van mijn publicaties werden.

Over Israël schreef ik voortaan hooguit nog in verband met het buitenlandbeleid van Turkije, verder niet meer. Voor de Israël-lobby in Nederland was dat geen reden om de hetze tegen me te staken, want die bleef me aanhoudend van ‘antisemitisme’ beschuldigen. Een kolderieke situatie, want tegelijkertijd beschuldigde medestanders van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan me ervan een moslimhater te zijn die voor de Israëlische inlichtingendienst Mossad werkt…

Elsevier

De laatste jaren werd het in dit opzicht iets rustiger. Het herstel van de betrekkingen tussen Israël en Turkije leidde ertoe dat ik voor de Erdoganisten opeens geen Mossad-agent meer was, terwijl de Israël-lobby wat minder van zich liet horen. Zo kon het tijdschrift Elsevier me in augustus jl. citeren zonder dat dit tot aantijgingen over antisemitisme leidde. Nu had het item in Elsevier niets met Israël te maken (het ging over de Turkse organisatie Osmanli Ocaklari), maar een paar jaar geleden had alleen mijn naam in een mainstream tijdschrift al tot hysterische toestanden geleid onder de pro-Israël meute.

Echter, door twee ontwikkelingen kwam ik na zeven jaar vrijwel uitsluitend over Turkije te hebben geschreven zelf weer bij Israël terecht. De eerste was een lastercampagne in mijn richting die uitging van de meest pro-Israëlische elementen binnen de Nederlandse tak van de Gülen-beweging. Daarna volgde het Israëlische charmeoffensief ten aanzien van het referendum in Noord-Irak over Koerdische onafhankelijkheid.

Yair Netanyahu

Als gevolg verdiepte ik me weer wat meer in bronnen over zionistische hufterigheden; bronnen die ik al die jaren nagenoeg links had laten liggen, omdat mijn aandacht volledig uitging naar de Turkse politiek.

Als gevolg van mijn hernieuwde aandacht voor Israël vond ik een cartoon die op internet werd geplaatst door Yair Netanyahu, de zoon van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.

De cartoon, die over critici van Benjamin Netanyahu gaat, waaronder de speculant/filantroop George Soros en de voormalige Israëlische premier Ehud Barak, was gedrenkt in een antisemitische sfeer. Wie niet beter weet zou denken dat het afkomstig is uit de Protocollen van Zion, het beruchte geschrift dat begin twintigste eeuw de lelijke kop opstak en een inspiratiebron werd voor antisemieten.

Alt Right

Met de door Yair Netanyahu verspreidde cartoon ging het niet anders. Die viel in erg goede aarde bij de Amerikaanse Alt Right, waar naast haat jegens moslims ook een virulent antisemitisme leeft. Ook de neonazi website Daily Stormer was zeer over de cartoon te spreken.

Yair Netanyahu leek er al eerder schik in te hebben om zich populair te maken bij extreemrechts in de VS. Zo keerde hij zich twee maanden geleden tegen het protest in Charlottesville tegen racisten. Die konden het niet laten de Hitlergroet te maken, maar daar had de jonge Netanyahu geen boodschap aan.

Orbán

Wie denkt dat Benjamin Netanyahu zich haastte om zich van de abjecte actie van zijn zoon te distantiëren, zit er glad naast. Voelde hij niets voor. Yairs oude heer is dan ook geen haar beter. Hij had in juli een ontmoeting met wat de media zijn ‘tweelingbroer’ noemde: Victor Orbán. Deze Hongaarse premier verspreidt niet alleen haat ten aanzien van immigranten, want hij is daarnaast ook nog eens verantwoordelijk voor een campagne die het antisemitisme in Hongarije deed oplaaien. Orbán schroomt er ook niet voor om een eerbetoon te brengen aan Miklos Horthy, de leider van Hongarije die tijdens WOII de kant van nazi-Duitsland koos.

Zoals zoon Netanyahu geen last heeft van een huldeblijk door Amerikaanse antisemieten, zo draait pa Netanyahu zijn hand niet om voor banden met Orbán.

Overigens had Erdogan een maand daarvoor ook een ontmoeting met Orbán. Ach, Netanyahu, Netanyahu, Orban (etc. etc…), het is allemaal een pot nat. Zoals zionisme en islamisme in feite een pot nat zijn als het erop aankomt. Wat dat betreft was de switch van schrijven over Israël naar publiceren over Turkije ook lang niet zo groot als die in eerste instantie misschien lijkt.

Gorka

Maar goed, we hadden het over Israël. Daar leeft kennelijk meer sympathie voor extreemrechts van Hongaarse makelij, want vorige maand vond de organisatie van de door Israëlische veiligheidsdiensten druk bezochte Herzliya landdag het nodig om de Hongaarse-Amerikaan Sebastian Gorka uit te nodigen. Gorka, die tot voor kort veiligheidsadviseur was van de Amerikaanse president Donald Trump, loopt als publicist van de extreemrechtse website Breitbart voorop bij de Alt Right.

We gaan nog een stapje verder. De met het Derde Rijk dwepende Amerikaan Richard spencer noemt zich een white zionist. Waar komt dat wederzijdse respect tussen extreemrechts in de VS en het zionistische establishment in Israël toch vandaan? De in Nazareth woonachtige Britse journalist Jonathan Cook weet het antwoord op die vraag.

Cook stelt vast dat de Al Right en het zionisme een afkeer delen van mensenrechten, maar ook dat aan beide kanten wordt gedroomd over een gemilitariseerde samenleving en een apocalyptische oorlog met de islam (lees Iran).

Daarnaast vindt men elkaar in een obsessie met antisemitisme. Voor Netanyahu is dat de stok achter de deur bij zijn streven om Joden naar Israël te halen. De Joden hatende Alt Right komt dan uitstekend uit, want die ziet graag zoveel mogelijk Joden naar Israël vertrekken en is in dat kader maar al te bereid het antisemitisme in de VS fors op te stoken.

WZO

Anders gesteld, de antisemitische hand wast de zionistische hand. Is dat nieuw? Verre van. De schijnbare tegenstelling tussen zionisme en antisemitisme inspireerde de Duitse tak van de World Zionist Organization (WZO) in 1933 al tot een toenadering van het ministerie van Economische Zaken van nazi-Duitsland. Met als uitgangspunt het gemeenschappelijk belang bij het vertrek van zoveel mogelijk Duitse Joden naar Palestina.

Een bloeiende samenwerking was het gevolg. Later is daar het excuus voor bedacht dat de zionisten hun ziel aan de duivel verkochten om Joden te redden. Dat verklaart echter niet waarom zieke Joden na aankomst in Palestina terug werden gestuurd. De geschiedenis herhaalt zich zelden, maar rijmt wel vaak. Tegenwoordig zien we in Israël een groeiende tendens om Joodse critici van het Israëlische apartheidsbeleid toegang tot het land te ontzeggen. Of zoals Jonathan Cook stelt: For Jewish supermacists only.

In mijn boek De schaduw van de ster beschreef ik de deal tussen zionisten en nazi’s gedurende de jaren dertig. De Israël-lobby in de lage landen maakte daarvan dat ik de WZO medeverantwoordelijk hield voor de nazi-Holocaust. Heb ik nooit geschreven. Kon ook niet, want er kwam een einde aan de samenwerking tussen de nazi’s en WZO voordat WOII begon. Dat weerhield de nederzionisten en hun mediamaatjes er echter niet van om het etiket antisemiet om die reden aan mijn naam te verbinden.

Daarbij kreeg men dit jaar bijval van de Nederlandse tak van de Gülen-beweging. Ironisch, want Fethullah Gülen kan zich dan zeer pro-Israëlisch opstellen, hij onderstreepte wel degelijk het door Adolf Hitler gelegde verband tussen Marxisme en ‘de Joden’. Toch had men daar geen probleem mee in Israël. De wisselwerking tussen antisemitisme en zionisme herhaalt zich keer op keer.

Lasterlijke onzin

Mocht de pro-Israël kliek dit artikel lezen dan zal men wat ik hier schreef over de weerzinwekkende, door Yair Netanyahu verspreidde cartoon wel weer als antisemitisme in mijn schoenen schuiven worden. Tot enige opwinding zal dat niet bij me leiden. Net zo min als dat ik me er over op kon winden toen Erdoganisten me een Mossad-agent en islamhater noemden.

Ik ben dergelijk lasterlijke onzin zo langzamerhand als compliment gaan zien. Oftewel, ik ben er trots op zowel door islamisten als zionisten gehaat te worden. Zoals ik er trots op ben veel Joden en moslims onder mijn vrienden te hebben die beter weten.

Nieuw avontuur

Kortom, recente ontwikkelingen droegen er zorg voor dat ik weer bij Israël en het zionisme uitkwam. Daarmee sloot zich na zeven jaar een cirkel. Verbind hier echter niet de verwachting aan dat ik voortaan weer vaker over Israëlische strapatsen zal gaan schrijven. Integendeel, want ik ga kappen met publiceren, ook over Turkije.

Recente ontwikkelingen van persoonlijke aard hebben me doen besluiten om voor een nieuwe richting in mijn bestaan te kiezen. Een richting die geen ruimte overlaat voor regelmatig schrijfwerk. Dat spijt me, want publicisten die een wat dieper beeld bieden over de Turkse politiek dan de mainstream media, zijn niet ruim gezaaid in Nederland.

Liever had ik ook op een punt gestopt waarop ik iets positiefs kon melden over de toekomst van Turkije. Op dit moment zie ik daar namelijk geen enkele aanleiding toe. Alle tekenen wijzen erop dat de tendens van autocratisch bestuur en mensenrechtenschendingen zich verder voort zal zetten. Ik observeer werkelijk in geen enkel opzicht licht aan het einde van de tunnel. Zo zie ik in plaats van een oplossing van het Koerdische probleem ook niets anders dan een groot zwart gat.

Zeker, er zal ooit een punt komen waarop ook Erdogans achterban er schoon genoeg van krijgt en open komt te staan voor rationele oplossingen. Voorlopig weet de rattenvanger van Kasimpasa echter nog erg veel Turken onder het Stockholm-syndroom te houden, waardoor het nog geruime tijd kan duren voordat dit punt bereikt is.

Belastingverhoging

Erdogans greep op het publiek voorziet in ongekende mogelijkheden. Gegoochel met cijfers en het rigoureus opvoeren van overheidsbestedingen leidde dit jaar tot een miraculeuze doch voor economen onverklaarbare groei van de economie. Geen Erdogan-stemmer haalt het in zijn of haar hoofd om daar vraagtekens bij te plaatsen, maar wie krijgt de rekening gepresenteerd voor dat wonder? Dezelfde Erdogan-stemmer, want die mag zich voor het volgend jaar verheugen op een forse verhoging van een aantal belastingen.

Van die extra belastinginkomsten gaat een deel naar het groeiende tekort op de overheidsbegroting, dat op vooralsnog binnen de perken blijft, maar in combinatie met het eveneens toegenomen tekort op de handelsbalans desalniettemin een weinig florissant beeld biedt.

Vliegtuigjes

Volgens minister van Financiën Naci Agbal zal een ander deel van de hogere belastinginkomsten naar de defensiesector gaat. Dus kijk niet vreemd wanneer Turkse kranten over een paar maanden het nieuws brengen dat de onderneming van Erdogans schoonzoon Selcuk Bayraktar een stevige order binnen heeft gehaald voor de levering van nieuwe ‘vliegtuigjes’ (het woord dat de afgetreden Nederlandse defensieminister Hennis ooit aan drones gaf). Erdogan houdt de poen immers graag binnen de familie.

Als het hart van de eminente president echt bij de Turkse economie zou liggen had hij er wel voor gezorgd dat het onderwijs in Turkije drastisch verbeterd werd. Het tegenovergestelde is echter het geval, want de kwaliteit van de Turkse scholen gaat zienderogen achteruit, als gevolg van Erdogans wens om vrome generaties te kweken.

Hoe Turkije zo uit de middle income trap moet komen is een raadsel. Sterker nog: de Turken mogen Allah op blote knieën danken als hun BNP als gevolg van dit desastreuze beleid niet terugloopt. Anders gesteld, ze mogen Allah vragen of hij hot money naar Turkije blijft sturen, wat gezien de laatste verklaringen van de Amerikaanse centrale bank nog maar de vraag is.

Toekomst

De toekomst van Turkije is met talloze vragen omgeven. Alles wat ik op dit moment zeker weet is dat ik die vragen de komende tijd niet meer zal stellen, want ik sta aan de vooravond van een nieuw avontuur dat niets met Turkije te maken heeft.

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik op dit moment geen idee heb hoe mijn persoonlijke toekomst er exact uit zal gaan zien. Er valt weinig uit te sluiten. Mijn besluit om er als publicist een punt achter te zetten kan heel goed definitief zijn. Het is echter niet uitgesloten dat het op een zeker moment weer begint te kriebelen. Dat wil zeggen, als ik weer de ruimte vind om veel tijd aan de Turkse politiek te besteden. Als het zo loopt is kan het echter ook een optie zijn om dat in een totaal andere context te gaan doen dan ik in de afgelopen jaren heb gedaan.

Hoe dan ook, voorlopig is dit mijn laatste artikel. Rest me mijn vaste lezers te danken voor de aandacht die ik over de jaren van hen heb gekregen.

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De schaduw van de ster, zionisme en antizionisme (2002 Uitgeverij EPO, Antwerpen), Banvloek (2003, uitgeverij De Papieren Tijger Breda) en De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)