Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Mijn negatieve berichtgeving gedurende de laatste jaren over de Turkse economie leidde soms tot ongenoegen onder lezers. Vooral de medestanders van de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) vonden het moeilijk om te erkennen dat het sinds 2013 in economisch opzicht minder florissant ging met Turkije dan in eerdere jaren. Daar kon ik helaas niets aan veranderen, de feiten lagen er nu eenmaal.
Het dieptepunt kwam in het derde kwartaal van vorig jaar, met een tijdelijke krimp van de economie. Het goede nieuws is dat die negatieve tendens ondertussen een einde is gekomen, en vooral ook dat het verder de goede kant op gaat. De AKP verwacht dat de groei dit jaar weer tot 3,5-4 procent toe gaat nemen en dat zou best wel eens een realistische verwachting kunnen zijn. Daar zijn verschillende redenen voor.
Rust
De regering pompte voorafgaand aan het referendum van 16 april veel kapitaal in de economie. Zo werd besloten tot kredietgaranties, wat de bouwsector bijvoorbeeld zeker stimuleerde.
Verder trad na het referendum een zekere mate van rust op. Buitenlandse investeerders vrezen nog steeds voor wat het verval van de rechtsstaat voor hun geld zal betekenen, maar na 16 april kwam aan de onzekerheid van de daaraan voorafgaande maanden in ieder geval een einde. Men weet hoe dan ook weer wat men aan Turkije heeft, hetgeen verklaart waarom er weer meer investeringen uit het buitenland komen.
Trump
Er zijn nog andere redenen waarom er weer meer kapitaal naar Turkije vloeit. Een daarvan is de aanhoudende monetaire expansie van de EU en Japen. De andere factor heet Donald Trump. Toen hij president van de VS werd beloofde Trump economische hervormingen, waaronder een belastingverlaging, alsmede nooit eerder vertoonde investeringen in de infrastructuur. Van al die grote plannen is na meer dan vijf maanden nog helemaal niets terechtgekomen en het ziet er ook niet naar uit dat dit snel zal gebeuren.
Zoals Trump het voorspiegelde zou de groei van de Amerikaanse economie dit jaar van twee naar drie procent springen. Als het 2,1 procent wordt zou het echter mooi zijn, stelt de Wereldbank. Deze tegenslag heeft de Amerikaanse Federal Reserve Bank op haar besluit terug doen keren om de rente dit jaar vier keer te verhogen. Het blijft waarschijnlijk bij twee keer.
Dit betekent dat er weer meer westers kapitaal naar opkomende economieën komt, dus ook naar Turkije. Meer hot money heeft een heilzame werking op de waarde van de Turkse Lira, die zich de laatste tijd dan ook herstelde tot 3,5 ten opzichte van een devaluerende dollar.
Hoge verwachtingen
President Erdogan had hoge verwachtingen over Trump. Die zou een einde maken aan de samenwerking tussen de VS en de gewapende vleugel (YPG) van de Koerdische Democratische Eenheidspartij (PYD) in Syrië. Verder verwachtte Erdogan dat zijn aartsvijand, imam Fethullah Gülen, door Trump uitgeleverd zou worden.
Erdogan koesterde ook de hoop dat er onder Trump een einde zou komen aan het door hem gevreesde proces tegen Reza Zarrab, de Iraans-Turkse zakenman die in de VS terechtstaat wegens ontduiking van de boycot tegen Iran en alleen aan een lange gevangenisstraf kan ontkomen door bekentenissen af te leggen; bekentenissen die voor Erdogan erg belastend zouden kunnen zijn.
Van dat alles kwam tot Erdogans grote verdriet niets terecht. Het voordeel voor Erdogan bleek uiteindelijk te schuilen in het falende economiebeleid van de Amerikaanse regering onder Trump.
Toerisme
Het is een heugelijk feit dat het toerisme naar Turkije weer toe begint te nemen. Het is nog niet wat het geweest is, maar aan de afname is in ieder geval zeker een einde gekomen.
Dat komt vooral omdat aanslagen door de Islamitische Staat (IS), de Koerdische PKK en de daaraan verbonden Koerdische Vrijheidshaviken (TAK) in de grote steden al een tijd uitblijven.
Eerder werden toeristen daardoor afgeschrikt, maar Turkije lijkt veiliger te zijn geworden.
Slingers
Kortom, er zit weer wat meer rek in de Turkse economie. Is dat reden om slingers op te hangen? Nog niet helemaal. Zo zou de toerismesector een volgende dreun krijgen als het weer tot grote aanslagen komt.
Dat is niet uitgesloten, want TAK kondigde eerder deze week nieuwe aanslagen aan in de grote steden, als revanche voor de aanvallen van de Turkse strijdkrachten op de PYG/PYD in Syrië. ‘We roepen onze moedige Koerdische jongens en meisjes op om deel te nemen aan deze vergeldingsoorlog, deze strijd voor eer’, zo stelde TAK.
Begroting
Veder heeft de stimulans van de regering om meer krediet aan te gaan, ten einde de groei van de economie in stand te houden, uiteraard een grotere schuldenlast als gevolg. En die schuldenlast was al niet zo gering…
Het opjagen van overheidsuitgaven om de economie te stimuleren kent bovendien een keerzijde in de vorm van druk op de begroting. Een keurig huishoudboekje van de Turkse staat was lang het visitekaartje van de AKP, maar die tijd is voorbij. Een groeiend tekort op de begroting is er voor in de plaats gekomen.
Toen de AKP in 2002 aan de macht kwam werd het destijds heersende tekort bestreden met rigoureuze privatiseringen. Staatseigendommen kunnen echter maar een keer verkocht worden. Geen probleem zolang alles goed gaat en de hot money kraan opentaat, maar dat wordt anders zodra uit de schatkist geput moet worden om de economie op gang te houden. De groei sinds vorig jaar had met andere woorden een prijs.
Werkgelegenheid/inflatie
Verder zijn er geen tekenen dat het herstel in de eerste helft van dit jaar zich vertaald in meer werkgelegenheid. In plaats daarvan is de werkloosheid de laatste tijd juist toegenomen.
Daarnaast is het probleem van de scherp toegenomen inflatie, vooral wat betreft voedselprijzen, nog lang niet beteugeld.
Werkloosheid en inflatie treffen met name de lagere gesitueerde massa. Vooralsnog profiteert – zoals zo vaak – alleen de economische elite van het herstel.
Hervormingen
Wat echter blijft is dat er weer kapitaal naar Turkije komt, en dat geeft mogelijkheden tot de aanleg van een buffer waarmee de economie beschermd kan worden voor de tijden waarin het weer slechter zal gaan; tijden die onherroepelijk zullen komen, want zo steken de wetten van de economie nu eenmaal in elkaar. Wie meent dat de bomen tot in de hemel groeien begrijpt er niet veel van.
Met andere woorden, als het herstel zich voortzet is de tijd gekomen voor hervormingen, bijvoorbeeld om meer hoog gekwalificeerde exportproducten te ontwikkelen. Alleen met dergelijke stappen kan Turkije op termijn minder afhankelijk worden van buitenlands kapitaal. Dat kan echter alleen bereikt worden met innovatie, wat neerkomt op beter onderwijs. Maar of de AKP daartoe genegen is…
In plaats daarvan zullen we wel weer te horen krijgen dat de recente meevaller niet volgt uit de gunstiger omstandigheden voor opkomende economieën, maar uit de briljante inzichten van president Erdogan. En voor hem blijft religieus onderwijs nu eenmaal veel belangrijker dan beter onderwijs. Ondertussen hoopt hij dan maar dat het slechter blijft gaan met de Amerikaanse economie, zodat er hot money naar Turkije blijft komen om de gaten te dichten.
Met die afhankelijkheid van internationale ontwikkelingen is zo’n beetje het economiebeleid van de AKP samengevat. Territoriale onafhankelijkheid is een hot item voor de regering; economische onafhankelijkheid toch echt een stuk minder.
Nu lijk ik dit positief begonnen artikel toch meer negatief te eindigen. Zie het echter maar als opbouwende kritiek, want op zich ben ik er van overtuigd dat Turkije over de voorwaarden beschikt om tot een minder afhankelijke economie te komen.
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
Volgens de turkse krantjes gaat de economie helemaal perfekt, maar het lijkt meer dan het is.
De toeristen komen weer terug, volgens hun, maar dat is niet zo, het is nog geen 25 % van de hoogtijdagen.
Ook de export van allerlei produkten lijkt wel hoog, maar voor deze export is ook veel import nodig.
Menige fan van Erdogan, snapt hier niet veel van, maar de maak industrie, is geheel afhankelijk van octrooien en onderdelen van buiten Turkije.
Bijvoorbeeld, Mercedes, Otosan-Ford,Koctractors, Tofas en vele anderen, zijn hier geheel afhankelijk van.
Door de ruzie die Erdogan gemaakt heeft en de economische achteruitgang, zijn de duitse industieen zeer huiverig om daar te investeren, gelijk hebben ze.
Achter de schermen is er een hoop gaande, daar hebben weinig mensen weet van, maar de komende jaren, gaan de grote bedrijven vertrekken, dit zijn niet de minste bedrijven, zoals Case New Holland,Siemens< Philips enz, ze houden er wel hun verkoopactiviteiten maar hun produktie niet.
Maar volgens de Erdo krantjes, gaat alles geweldig, maar de enorme infra projekten, waar hij garantie,s gegeven heeft, zijn wel in europeesche en amerikaanse handen, want daar zijn ze geleast
Ook de energie inkoop is een moeilijk verhaal, tel daar de binnenlandse onrust en werkeloosheid bij op, dan is dit zeer negatief.
Dit verhaal, staat niet op zich zelf, vele expert,s zijn het met mij eens, maar het heel anders kunnen zijn, maar als de leider beter is, in ruzie dan diplomatie, dan komt het niet goed.
Jammer voor de bevolking, waar velen het niet snappen…
Praat maar raak voor een knaak.
Al 16 jaar horen we deze praatjes.
Maar nog steeds groeit de Turkse economie bovengemiddeld. De wereldbank heeft de groeiverwachtingen gisteren naar boven bijgesteld tot 3,5% voor 2017.
Intussen wordt er in Nederland gejubeld over ‘de grootste economische groei sinds 10 jaar’, namelijk 2,5%.
Rutte doet het geweldig, maar Erdo?an maakt alles kapot volgens Japie.
Probeer bovenstaande data dan maar eens in 1 alinea te rijmen.
En wat kan ons het verder schelen waar die 3,5% vandaan komt. Feit is, dat die groei er is, dus wij zijn blij met de huidige regering. Bovendien mogen we bij het verhaal van Japie kanttekeningen plaatsen, want hij is een Nederlander en zijn verhaal is heel waarschijnlijk ingegeven door afgunst.
Beste Maho,
Waarschijnlijk ben je een ja-stemmer en woon je niet permanent in Turkije. Jaap heeft het helemaal bij het rechte eind en Kees hieronder ook! De financiele druk op de bevolking word met de dag groter. Alles is duurder geworden en consumentenkredieten kunnen steeds minder terugbetaald worden. De advertenties waarin mensen met spoed iets willen verkopen nemen toe! Hoe haal je het in je hoofd om de situatie in NL te vergelijken met die van Turkije? Jaloezie? Waarom zouden anderen jaloers zijn? Waarom wordt bezorgdheid van mensen die de Turken en Turkije een warm hart toedragen gezien als jaloezie? Zoals de waard is vertrouwd hij zijn gasten? Ik raad je aan om je verblijf in Turkije eens te gebruiken om een tour te maken en te praten met de gewone man in de straat en even de media niet te volgen!
Beste Zwaluw,
Je veronderstellingen over wie ik ben en mijn Turkse belangen kloppen van geen kant. En daarom de rest van je verhaal ook niet.
Alleen Turkse çapulcu klagen, en dat alleen omdat ze macht hebben verloren onder de AKP. Jouw vrienden zijn çapulcu en dus is jouw percepties van de situatie in Turkije negatief. Ik ga hoofdzakelijk met mensen om die akp stemmen en uiterst positief zijn over Turkije en de toekomst. Net als ik. Ga mij dus niet leren hoe Turkije in elkaar zit. Jij staat gewoon aan de verkeerde kant van de lijn en daarom ben je verzuurd en jaloers, net als je çapulcu vriendjes.
De gewone Turkse man is de afgelopen 16 jaar 2,3 keer zo rijk geworden en kan in zijn eigen land van veel meer moderne faciliteiten gebruikmaken dan ooit tevoren.
Jij moet geen sprookjes en leugens over Turkije vertellen vriend.
Hey vriend!
Gelukkig bestaat mijn vriendenkring uit verschillende mensen. Dat varieert van çapulcu tot hardcore AKP-lid. Jouw veronderstelling dat ik verzuurd en jaloers zou zijn is helemaal fout! Ik wil jou ook helemaal niet leren hoe jouw Turkije in elkaar zit! Maar kun je op zijn minst toegeven dat niet alles koek en ei is?
Economie Turkije in 2050 even groot als Europese grootmachten, tot 2030 verdubbeling economische slagkracht
Ik was gisteren en vandaag in Kapikiri, een piepklein armelijk dorpje aan de rand van Bafagölu (het meer van Bafa in de omgeving van Milas). Het dorp bestaat uit keuterboertjes en vissers die het vooral moeten hebben van kleinschalig toerisme. Dan moet je denken aan backpackers en mensen die de schitterende omgeving van het Latmosgebergte belangrijker vinden dan een gebarsten wastafelspiegel, haperende douchekoppen en bouwvallige ledikanten. Omgerekend heb je voor 15 eurootjes per dag een slaapgelegenheid en voor dezelfde prijs of minder een vorstelijke maaltijd met zeebaars.
.
Wat mij, afgezien van de bewezen hartelijkheid en gastvrijheid die we in het afstandelijke Nederland nauwelijks kennen, opviel was de openlijke woede over het Staatshoofd. Ik zal maar niet herhalen wat zij over Hem zeiden – maar de uitingen van Ebru Umar waren indertijd een stuk milder.
.
En geen wonder. Het toerisme is volledig ingestort. In de afgelopen dagen hadden twaalf groepen hun tochtje naar Kapikiri geannuleerd. Appartementjes stonden onverhuurd en de restaurantjes waren onbezet. Geen bezoekers, geen lira’s.
.
Malesef.
Jij was er toch?
Ja – en toen ik de mensen vroeg of ze ene Maho kenden kreeg ik als antwoord: ‘Dat is toch die rare landgenoot van jou die beweert dat we er dit jaar opnieuw 3,5% op vooruit gaan? Misschien heeft ons Staatshoofd dan toch gelijk dat er in Hollanda een hoop gekken wonen!’
Pffff… En nu weer serieus graag.
Overigens, die 3,5% klopt niet helemaal, die zal in de loop van het jaar nog wel verder naar boven worden bijgesteld.
Toerisme maakt slechts 4% van de Turkse economie uit. Turkije is geen Griekenland of Tunesië ofzo.
Dat jij je economische conclusies trekt na het bezoeken van 1 dorpje is meer jouw problematische beperking.
Je snapt gewoon niks van Turkije, alhoewel je jezelf een Turkije-kenner vind omdat je er ook een paar jaar woont.
En een paar Turkse woorden kent…
Ga jij hier eerst maar eens op kauwen:
‘Turkse economie groeit met 5% in eerste kwartaal van dit jaar. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24567
Het is in het Turks, maar jij als Turkije specialist zal daar niet te veel problemen mee hebben.
Beste MaHo,
De statistiek die je laat zien van het 1ste kwartaal betreft alleen de binnenlandse activiteiten. Deze Turkse overheidsorganisatie heeft zelf ook alles netjes in het Engels vertaald, iets makkelijker te kauwen voor geïnteresseerden die het Turks niet als moedertaal hebben.
http://www.turkstat.gov.tr/Start.do
Als jouw economische conclusies kloppen dan zie ik geen probleem! Wat zijn de mensen, en ik ook, dan dom. Dan is er toch niets aan de hand?
Er is inderdaad ook niets aan de hand. Dus ja, je bent misschien wel een beetje dom, maar dat zijn je eigen woorden he.
In ieder land klaagt de minderheid over het beleid dat de meerderheid uitvoert. dat is logisch, anders behoorden zij nietot de minderheid en hadden zij wel op de beleidvoerende partij gestemd tijdens de verkiezingen. Dat er klagende mensen zijn in een land betekent niet dat het slecht gaat met een land, alhoewel jij het graag zo voor laat komen.
Het ligt er maar aan wie de stemmen telt toch?
Maar democratie betekent niet automatisch dat de “meerderheid’ de minderheid steeds moet willen overschreeuwen!
Zo lang die demenbte Erdogan aan de macht is, ga ik niet meer naar Turkije op vakantie. Ik laat mij niet uitmaken voor nazi.
Wat jij wilt kerel…je bent al uitgemaakt voor nazi, daar verander je niets meer aan! Ga maar lekker naar Duitsland.
Beste Erik,
Jammer voor de bevolking hier dat ze je moeten missen! Turks is niet mijn moedertaal maar ik heb tijdens de live uitspraken begrepen dat het niet tegen de gewone man gericht was maar tegen de bestuurders. Dat je blind achter je bestuurders staat kan ik begrijpen. Dat doet een bepaalde groep in Turkije ook! Maar de meeste mensen die ik ontmoet zitten met plaatsvervangende schaamte op hun nagels te bijten. Dit soort acties raakt altijd de gewone man in de straat! Jij komt niet, zij hebben minder inkomen.