Bizar Turkije (COLUMN)

0
13

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Deze week werd Figen Yüksekdag, een van de leiders van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP), uit het parlement gezet. Aanleiding was een veroordeling vorig jaar tot tien maanden gevangenisstraf wegens ‘propaganda voor terrorisme’. Met die beschuldiging kreeg ze te maken na in 2012 aanwezig te zijn geweest bij de begrafenis van Yasemin Ciftci, een vermeend lid van de MLKP, een Marxistische-Leninistische organisatie die in Turkije op de lijst van terroristische organsiaties staat.

Ciftci kwam om het leven toen een explosief tot ontploffing kwam. Yüksekdag, die destijds nog geen parlementslid was, ontkende de betrokkenheid van Ciftci bij de MLKP.

Over de vraag of het slim was van Yüksekdag om zich met Ciftci te associëren zullen we het hier maar niet hebben, al blijft het altijd apart wanneer iemand voor het bezoeken van een begrafenis veroordeeld wordt.

Yildirim

Yüksekdag zit momenteel in de gevangenis, al is het niet om die tien maanden uit te zitten, maar omdat haar HDP door de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) met de Koerdische PKK op een hoop wordt gegooid. Ook daarbij behoort ‘propaganda voor terrorisme’ tot de beschuldigingen.

In september werd de uitspraak tegen Yüksekdag in verband met de MLKP door een beroepshof bevestigd, maar het vonnis bleef daarna meer dan vijf maanden liggen. Totdat premier Yildirim het onlangs aan het parlement voorlegde, met als gevolg dat Yüksekdag als lid werd geschrapt. Onduidelijk waarom het zo lang moest duren, maar het wordt nog vreemder.

Gülen

De rechters en aanklagers die Yüksekdag tien maanden aan de broek hingen, zitten nu zelf in de gevangenis. Na de mislukte staatsgreep van juli vorig jaar werden ze aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de beweging rond imam Fethullah Gülen, die volgens de AKP het brein was achter de couppoging. De Gülen-beweging staat ook op de Turkse lijst van terroristische organisaties, al was dat twee jaar voor de couppoging al zo.

Niet de poging tot staatsgreep, maar de justitiële procedures rond een aangehouden wapentransport van de nationale inlichtingendienst MIT naar Syrië begin 2014 was de aanleiding tot de aanhouding van de rechters en aanklagers. Daar waren zij allen bij betrokken.

Superieure geest

De gang van zaken verhoudt zich scheef tot uitspraken van president Erdogan. Hij beweerde herhaaldelijk dat in Turkije actieve terroristische organisaties pionnen zijn van wat hij ‘de superieure geest’ noemt. Niet alleen de PKK (en daarmee de HDP) en de Gülen-beweging zouden in dienst daarvan handelen, maar ook de Islamitische Staat (IS).

Wat Erdogan onder de superieure geest verstaat is onduidelijk, maar los daarvan zien we nu dat een van de veronderstelde pionnen een ander in de wielen rijdt. Rechters en aanklagers over wie aangenomen worden dat ze banden hebben met de Gülen-beweging zorgden er immers voor dat de via de HDP met de PKK in verband gebrachte Yüksekdag werd veroordeeld en uit de politiek verdreven.

Logica

Klinkt allemaal weinig logisch, maar Erdogan zal echt niet toegeven dat verschillende groepen om uiteenlopende redenen aanslagen plegen in Turkije en dat daar geen coördinerende superieure geest achter schuilgaat.

In plaats daarvan vertrouwt hij er op dat zijn medestanders niet hechten aan logica. Tegenstanders die dat wel doen zijn voor hem simpelweg zelf actief voor de superieure geest en kunnen rekenen op de consequenties. Als gevolg zitten in geen ander land meer journalisten in gevangenschap dan in Turkije.

Tureluurs

Dit Turkije is om tureluurs van te worden. Het is vaak ook totaal onduidelijk wat er gebeurt, of gebeurd is. Zo staat over de toedracht van de couppoging een half na dato nog nauwelijks iets met zekerheid vast. Een onderzoekscommissie werd met haastige spoed ontbonden en ook nu de processen tegen de coupplegers gaande zijn blijven de tegenstrijdigheden overheersen.

De indruk dat iets verborgen gehouden wordt ligt voortdurend op de loer, al is het uitkijken met die constering in Turkije, want het risico om met de superieure geest geassocieerd te raken wordt zo levensgroot. Bovendien, iedereen weet dat er altijd ruimte in gevangenissen gemaakt kan worden door echte criminelen op straat te zetten…

Al-Bab

Al-Bab, nog zoiets. De Turkse strijdkrachten gingen samen met het Vrije Syrische Leger (VSL)de strijd aan met IS bij die Syrische stad, om te voorkomen dat Koerdische milities zich er meester van zouden maken. Zoveel is duidelijk, maar de huidige stand van zaken rond al-Bab is in dikke nevelen gehuld.

Op 15 februari zei de Turkse opperbevelhebber, generaal Hulusi Akar, dat al-Bab op IS was veroverd. Een dag later verklaarde defensieminister Fikri Isik echter dat al-Bab belegerd was, maar niet ingenomen. Op 19 februari leverde buitenlandminister Mevlut Cavusoglu zijn aandeel in de onduidelijkheid met de verklaring dat Turkije op het punt stond al-Bab te heroveren.

Het Syrië observatorium in Londen wist op 17 februari dat al-Bab nog steeds in handen is van IS. Ondertussen zegt Erdogan dat Turkije klaar is om IS uit Raqqa te schoppen. Terwijl het er dus in tegenstelling tot wat Akar zegt alle schijn van heeft dat de alliantie van VSL-jihadisten en Turkse militairen nog niet klaar zijn met IS in al-Bab.

Dit soort gedoe is voor waarnemers van Turkije dus om horendol van te worden. Het is bizar…

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here