Turkse vicepremier veroordeelt Trumps immigratieban (COLUMN)

0
12

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – De Turkse vicepremier Numan Kurtulmus sprak zijn verontwaardiging uit over de ondertussen al weer gedeeltelijk teuggedraaide beslissing van U.S. President Donald Trump om inwoners van zeven moslimlanden de toegang tot de VS te weigeren:

‘Helaas, ik meen dat de opkomst van islamofobie, xenofobie en negatieve gevoelens ten aanzien van immigranten, een zware stempel op dit besluit hebben gedrukt. In een land als de VS, waar verschillende etnische en religieuze groepen naast elkaar kunnen leven, is een dergelijke beslissing zeer verwerpelijk. Dit is verkeerd; het is een discriminerend besluit.

Laat

Geen speld tussen te krijgen en prima natuurlijk dat de Turkse regering Trumps controversiële besluit nu ook verwerpt, al was het aardig geweest wanneer het uit de mond van premier Yildirim, of president Erdogan was gekomen.

Het kwam ook wat laat, in aanmerking genomen dat westerse regeringen Trump er al eerder op aanspraken. Bij monde van premier Rutte verwierp Den Haag het besluit van het geblondeerde staatshoofd bijvoorbeeld voor Ankara dat deed. Toen Kurtulmus zich daar eenmaal bij aansloot was het al een beetje mosterd na de maaltijd, omdat Trump toen al gedeeltelijk op zijn roekeloze manoeuvre terug was gekomen.

Veilige zones

De aarzeling bij de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) valt zoals ik eerder al schreef moeilijk los te zien van de hier levende hoop dat Trump een einde zal maken aan de Amerikaanse steun voor Koerdische milities in Noord-Syrië. Daarnaast eist de AKP de uitlevering van imam Fethullah Gülen. Wat betreft beide kwesties toonde de AKP aanvankelijk veel vertrouwen toen bekend werd dat Trump de lakens uit zou gaan delen in de VS. Dat vertrouwen werd snel ietsje minder, maar hoop doet leven, waardoor de AKP er beter aan meende te doen om hem niet boos te maken.

Er is nog een derde kwestie, al heeft die eveneens betrekking op Syrië: Trumps plannen tot veilige zones in dat land. Een safe zone in Noord-Syrië is een lang gekoesterde wens van de AKP. Er zijn echter tekenen dat Trump andere plannen heeft en aan veilige zones denkt in het zuidelijk deel van Syrië, aan de grens met Libanon en/of Jordanië.

Dat laatste maakt het gesprek interessant dat Trumps vicepresident, Mike Pence, had met de momenteel in Washington verblijvende koning Abdullah van Jordanië. Sean Spicer, de woordvoerder van het Witte Huis, zei dat Abdullah komende donderdag ook door Trump begroet zal worden.

Telefoongesprekken

Trump heeft ondertussen verschillende telefoongesprekken gevoerd met politieke leiders. Hij sprak met de Franse president Hollande, met de Duitse bondskanselier Merkel, de Japanse premier Abe, alsmede met Malcolm Turnbull van Australië en Hwang Kyo-Ahn van Zuid-Korea.

Ten aanzien van het Midden-Oosten voerde Trump gesprekken met de Israëlische premier Netanyahu, koning Salman van Saoedi Arabië en Mohammed bin Zayed al-Nahyan van de Verenigde Arabische Emiraten. Met Erdogan sprak hij echter nog niet, en dat valt op.

Opportunist

Trumps negatieve uitspraken over moslims hadden aanvankelijk als gevolg dat bij de AKP geen groot enthousiasme voor hem bestond. Erdogan overwoog zelfs om Trumps naam van de Trump-toren in Istanbul te laten verwijderen.

De royale sympathiebetuiging van Trump aan het adres van de AKP na de mislukte staatsgreep van vorig jaar veranderde echter veel en bracht de eeuwige opportunist Erdogan tot de overtuiging dat de zakenman/president in zijn plannen paste. Daar kwam bij dat voor de man in dat grote paleis te Ankara alles beter is dan Barack Obama.

Geen beletsel

Dus nadat Trump het eenmaal tot president had geschopt toonde Erdogan zich daar verheugd over en duurde het niet lang voordat hij aangaf graag met zijn nieuwe Amerikaanse collega te willen praten. Dat Trump zich tegen die tijd zeker niet minder onvriendelijk over moslims uitliet was opeens geen beletsel om hem als vriend te beschouwen.

Nu blijkt dat een telefoontje er niet in zat gedurende de eerste week van Trumps presidentschap en dat zal tot ergernis hebben geleid bij Erdogan, die zichzelf als een door niemand te passeren leider van een primaire wereldmacht beschouwt. Niet onvoorstelbaar dus dat Kurtulmus daarom op de valreep toch maar iets naars moest zeggen over Trumps immigratieban.

Conservatieve moslims

Er is nog een verklaring denkbaar waarom de Turkse regering zich alsnog verontwaardigd toonde over Trumps handelen. Dat de AKP er zondag het zwijgen toe deed zal namelijk slecht zijn gevallen bij de meest conservatieve moslims in de achterban van de regeringspartij.

Daar wordt het niet erg geapprecieerd wanneer Turkije betrekkingen aanknoopt met landen waarvan de leiders het niet zo nauw nemen met haat jegens moslims. Dat Turkije vorig jaar de banden met Rusland herstelde werd hier niet op prijs gesteld en Erdogans flirt met Trump evenmin.

Er zijn waarnemers in Turkije die zelfs menen dat deze groep binnen de AKP grassroots bij het referendum over een nieuwe grondwet, c.q. de invoering van een presidentieel systeem, wel eens tot ‘hayir’ (nee) zou kunnen besluiten. De vraag welke groepen in de Turkse samenleving wel of niet met de nieuwe grondwet in zullen stemmen, is echter een onderwerp op zich.

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije, (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here