Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Decennialang was de Koerdische identiteit taboe in Turkije. ‘Bergturken’ werden Koerden toen vaak genoemd. Het spreken van een der Koerdische talen was verboden, om over het schrijven van het woord Koerdistan maar te zwijgen. Menig publicist belandde daardoor in het gevang.
Hervormingen
Met het enthousiasme voor EU-lidmaatschap kwam het besef dat er iets moest veranderen. Voor de EU had een oplossing van het Koerdische probleem immers grote prioriteit. Het maakte deel uit van de aan lidmaatschap verbonden Kopenhagen-criteria.
De in 1999 aan de macht gekomen regering van premier Bülent Ecevit was zich hiervan bewust en opende de weg naar hervormingen waarmee de Koerden tegemoet werden gekomen. Ook de als anti-Koerdisch bekendstaande Partij van de Nationale Beweging (MHP), waar Ecevits Democratisch Links Partij (DSP) een coalitie mee was aangegaan, ging hiermee akkoord.
AKP
De Ecevit-regering was geen erg lang leven beschoren, maar de daardoor ingezette hervormingen werden voorgezet door de Partij voor Gerechtigheid en ontwikkeling (AKP), die in 2002 voor het eerst zelfstandig een regering kon vormen. Onder de AKP werd de culturele identiteit van de Koerden meer dan ooit geaccepteerd in Turkije. De Turkse staatstelevisie (TRT) begon zelfs een specifiek Turks kanaal. In de jaren negentig was dat nog ondenkbaar. Er was dus veel veranderd.
Regelmatige bezoekers van Turksnieuws weten dat ik vaak kritiek heb op de AKP, maar dit deel van het beleid plaatste zonder meer een positieve aantekening op de CV van de regeringspartij. Dat meen ik echt. Helaas zijn er echter redenen om aan te nemen dat de AKP de klok nu weer terugzet.
Noodtoestand
Vooral sinds na de mislukte staatsgreep van juli vorig jaar de noodtoestand werd afgekondigd, werden veel Koerdische organisaties gesloten. De AKP benadrukt dat deze maatregel niet gericht is tegen Koerden op zich, als wel tegen organisaties die banden onderhouden met de Koerdische PKK. Het is echter zeer de vraag of die claim realistisch is.
Neem het Koerdische instituut in Istanbul, dat zich richt zich op de talen van de Koerden en literatuur. Het werd opgericht in 1992, in een decennium dus waarin de repressie tegen de Koerden een hoogtepunt bereikte. Dat het instituut destijds niet verboden werd kwam omdat het zich ver van de politiek houdt. Het kwam zelfs tot een zekere acceptatie, omdat medewerkers ervan als vertalers erkend werden door rechtbanken.
Academici
Ondanks dat er geen sprake is van banden met de PKK, behoort het Koerdische instituut nu echter wel tot de organisaties die onder de bepalingen van de noodtoestand op slot zijn gegaan. Het is ook geen uitzondering. Zo werden onlangs zes academici ontslagen die doceerden aan de Mardin Artuklu Universiteit. Wederom onder de noodtoestand, al was het bekend dat zij zich op geen enkele manier met politiek bezighielden.
Dit zijn zonder meer tekenen dat de maatregelen zich niet beperken tot het umfelt van de PKK, maar zich ook tegen Koerden in het algemeen richten. Met andere woorden, de zoveelste alarmerende ontwikkeling die de noodtoestand met zich meebrengt.
Conservatieve Koerden
Het is niet uitgesloten dat de AKP zich in de vingers snijdt door dit te laten gebeuren. Door de hervormingen in de eerste jaren waarin de partij regeerde voelden veel conservatieve Koerden zich door de AKP aangetrokken. Bij verkiezingen stemden zij dan ook AKP.
Een vanzelfsprekendheid is dat laatste echter niet, want als de omstandigheden daar aanleiding toe geven kunnen zelfs de meest conservatieve Koerd hun keuze heroverwegen. In 2015 gebeurde dat toen Turkije de Koerden in de Syrische stad Kobani in de steek liet bij hun strijd tegen de Islamitische Staat (IS). De gevolgen kwamen tot uiting bij de juniverkiezingen van dat jaar, waarbij de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP) veel stemmen bij de AKP wist weg te trekken.
Verkiezingen/referendum
Dat de PKK kort daarop besloot om weer aanslagen te plegen zorgde er voor dat de AKP bij de daarop volgende verkiezingen in november veel van deze stemmen terughaalde en dat de HDP ternauwernood in staat was om de kiesdrempel van tien procent te halen.
Gaat de AKP door met het treffen van geledingen binnen de Koerdische samenleving die los staan van de PKK, dan is het echter niet uitgesloten dat de twijfel eens te meer toe slaat onder de conservatieve Koerdische stemmers. Met een referendum in het vooruitzicht over een nieuwe grondwet, c.q. een presidentieel systeem, is dit een punt van overweging voor de AKP.
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
Moge Ecevit Karao?lan in vrede rusten. Naar de hel mey Erdo?an en Bahçeli. Bahçelide verrader van Turkije. Mhp moet zich opheffen.
Met het nieuwe president del systeem komt er een einde aan zowel MHP als de CHP, MHP zal samensmelten met de AKP en de CHP zal samensmelten met HDP wat eigenlijk al zo was eigenlijk een beetje als Amerika twee partijen.
Het enige verschil is dat de CHP links/seculier/marxistisch nooit zal kunnen regeren in Turkije en dat is goed nieuws voor de vele gelovigen in Turkije maar ook voor de omringende landen een voorbeeld zal zijn.
Izmir je kan nog zo schreeuwen of schelden op de huidige regeringsleiders helaas schiet je er niets mee op zoals de CHP ook nergens zal komen met de huidige partijleden.
Was het niet Dhr Ecevit die in één dag 28 banken liet vallen en al het spaargeld van het volk in rook liet gaan om vervolgens het slaaf te zijn van de IMF, heb je dit dan niet meegekregen of stond je hersenen even stil toen dit gebeurde.
Ik ben geen econoom maar volgens mij moesten die banken ook vallen omdat zij er een potje van maakten. Een land met teveel banken is niet goed voor de economie. Slaaf van de IMF zeg je? Het was Dervi? en wijlen Ecevit die de economie op de juiste spoor hebben gekregen. Tuurlijk al die niet belastingbetalende mensen hebben een daarna vervloekt omdat ze voorheen weinig tot geen belastinge betaalden. Dat is de resen geweet dat Ecevit zijn regering snel viel. De ontevredenheid. Daarna heeft de Akp de vruchten van juiste economische beleid van de voorganger geplukt. De akp aanhangers zijn toch altijd aan het opscheppen dat Turkije geen schuld bij de Imf heeft. Nou wat lul jij nou?
CHP en HDP mogen naar de hemel samen met jou. Veel plezier verders.
Doei…
Bijna hetzelfde wens ik voor jullie maar dan naar hel.
Jij hebt wel aan veel mensen en partijen een hekel hè? Jij vind geloof ik alleen jezelf en die hufterige leger-billenmaatjes van je geweldig. Naar de hel met jouw type secularistische landverraders.
(dit bericht zal vast wel weer gecensureerd worden, want alleen Izmir mag hier schelden)
Het leger had van jou een man kunnen maken Isis-hufter.
In Turkije zegt een wijsheid ‘askerin ba?lad??? yerde mant?k biter’.
Maar jij zal het vast wel weer beter weten. Als jij pas een man bent geworden in het leger, dan vraag ik mij serieus af hoe erg het met jou gesteld was voor je het leger in ging, want zelfs nu ben je nog een watje. Een schreeuwlelijk met een grote mond die alleen groter kan worden door zijn landgenoten omlaag te trekken. Dat laatste is overigens wel traditioneel kenmerkend van Kemalisten.
Ik kan maar niet vatten hoe uw ogen zijn afgestemd.
Berggeiten noemen de stedelingen met name de elites en ambtenaars veelal CHP stemmers de burgers die uit de dorpen richting de steden emigreren en NIET ZOALS u beschrijft de Koerden.
Terugzetten van de klok is mede dank aan PKK en HDP dat radicaal richting terreur ging.
Vele Koerden woonachtig in her Z.O. Turkije weten niet eens dat de PKK een Marxistisch beweging is, al wisten ze dit weten niet wat marxisme inhoud de 99% van de Koerden zijn Moslims wat niet samen gaat met de extreem Marxisme.