Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Adil Öksüz is een theoloog waarvan wordt aangenomen dat hij aan de Gülen-beweging is verbonden. Na de couppoging van 15 juli jl. werd Öksüz aangehouden omdat hij aanwezig zou zijn geweest op de Akinci-luchtmachtbasis. Deze locatie is genoemd als centrum van waaruit de couppoging werd beraamd.
Öksüz legde na zijn aanhouding een verklaring af, waarbij hij ontkende op Akinci te zijn geweest en tegensprak dat hij iets met de poging tot staatsgreep te maken had.
Öksüz werd heengezonden, al kreeg hij een verbod opgelegd om het land te verlaten. Kort daarop werd een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd en kwam hij te boek te staan als de burger die het nauwst bij de couppoging betrokken was. Zo werd hij de meest gezochte verdachte in Turkije. De politie ging zo ver om zijn schoonmoeder te arresteren, ten einde hem onder druk te zetten zich uit te leveren.
Kilicdaroglu
Het is uiteraard de vraag hoe Öksüz in eerste instantie zo eenvoudig kon ontkomen. Kemal Kilicdaroglu, de leider van de oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP) vraagt zich af waarom Öksüz niet alsnog in de kraag kon worden gevat.
Kilicdaroglu noemt ‘bewijzen’. Een daarvan zou bestaan uit een GPS tracking device die zich tussen de spullen van Oksuz bevond toen hij werd aangehouden. Daarnaast is sprake van een video waaruit zou blijken dat Öksüz samen met zijn zoons in Pennsylvania een bezoek bracht aan Fethullah Gülen.
Bestaat die video inderdaad en is die recent opgenomen, dan is het bewijs geleverd dat Öksüz naar de VS wist uit te wijken. Het zou ook van betekenis kunnen zijn ten aanzien van Gülens persoonlijke betrokkenheid bij de couppoging, waarover het bewijs nog steeds niet overhoudt.
Davutoglu
Er is meer. De columniste Amberin Zaman wees op de door een groep Erdoganisten gerunde nieuwswebsite Duvardibi. Daar wist men dat Öksüz werd ‘ontdekt’ door een aan de Gülen-beweging verbonden professor van een universiteit in de provincie Sakarya.
Echt sappig wordt het echter pas wanneer Duvardibi stelt dat dezelfde professor ook voormalig premier Ahmet Davutoglu als academicus ‘ontdekte’.
President Erdogan verving Davutoglu vorig jaar door Binali Yildirim omdat hij stelselmatig door hem voor de voeten werd gelopen. Voorafgaand daaraan voerden een aantal met Erdogan sympathiserende websites al een campagne tegen Davutoglu. Dat doen ze nog steeds, waarbij hem vooral het mislukte Syrië-beleid van Turkije over de laatste jaren wordt verweten.
Ondanks deze kritiek is Davutoglu nog steeds parlementslid namens de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). Dat wijst op verdeeldheid binnen de AKP over wat men met de voormalige premier aanmoet.
De vraag is nu of de door Duvardibi geleverde link met de Gülen-beweging voor Erdogan de druppel wordt die de emmer doet overlopen en Davutoglu noodlottig gaat worden.
Russisch gevechtsvliegtuig
Worden er meer aanwijzingen geleverd over een connectie tussen Davutoglu en de Gülen-beweging dan zouden daarmee een aantal losse eindjes aan elkaar kunnen worden geknoopt.
Zo is er het Russische gevechtsvliegtuig dat in november 2015 door een Turkse F-16 werd neergehaald. AKP-kringen beweren al een tijd dat de Gülen-beweging daar achter zat. In juli van dit jaar sprak Davutoglu dat tegen met de verklaring dat hij persoonlijk opdracht gaf om het toestel te beschieten. Dat wordt echter een heel ander verhaal wanneer blijkt dat hij zelf iets met de Gülen-beweging te maken heeft.
Maar goed, dat laatste moet eerst nog overtuigend bewezen worden, want op websites van Erdoganisten wordt – doorgaans zonder veel bewijsvoering – van alles en nog wat beweerd. Een verre van ideale bron dus. Bovendien weten we dat een ieder met wie Erdogan een probleem heeft nu het risico loopt om met de Gülen-beweging geassocieerd te worden. Desalniettemin iets om in de gaten te houden.
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
