Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Op 22 juli beschreef ik een theorie waarin de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) betrokken waren bij de couppoging in Turkije een week eerder. De Turkse media zijn nu ook zo ver. Niet alleen de krant Hürriyet en de website van het nieuwskanaal CNN Türk plaatsten er berichten over, ook het regeringsgezinde dagblad Yeni Safak deed dat.
Yeni Safak verwees naar een artikel dat in januari al in de zusterpublicatie Gercek Hayat was verschenen. Aanleiding tot het nieuws lijkt echter een recent stuk te zijn geweest van de voormalige Guardian-journalist David Hearst op de website Middle East Eye. Dat leverde wat, maar niet veel nieuwe informatie op. Een paar prangende vragen blijven in ieder geval onbeantwoord.
Zakenman
De Palestijnse politicus en zakenman Mohammed Dahlan zou in de weken voor de couppoging als een tussenpersoon hebben gefungeerd tussen de VAE en Fethullah Gülen, de imam inde VS die volgens de Turkse regering de hoofdverdachte is voor de mislukte staatsgreep.
Bij de contacten met Gülen was naar verluidt een positie weggelegd voor een Palestijnse zakenman in de VS waar Dahlan bekend mee is. De inlichtingendienst van Turkije kent deze persoon, volgens Hearst. Hij stelt verder dat informatie over communicatie tussen de twee Palestijnen het dringende verzoek van Turkije aan de VS om Gülen uit te leveren kracht bij zou kunnen zetten.
Hearst merkt op dat in de nacht volgend op de couppoging door Tv-kanalen in de Emiraten het nieuws verspreid werd dat de staatsgreep geslaagd was en dat president Erdogan was gevlucht.
Kort daarop werd de couppoging veroordeeld door de VAE. Dat wil zeggen, in navolging tot Saoedi Arabië. Volgens een bron van Hearst probeerden de Emiraten zich vervolgens in allerijl van Dahlan te distantiëren. In dat kader werd de dubieuze Palestijn gedwongen het land te verlaten. Hij zou zich nu in Egypte bevinden.
Eerder viel al op dat de VAE op 26 juli behulpzaam was bij de arrestatie van twee Turkse generaals in Dubai. Dit tweetal wordt door Ankara verdacht van betrokkenheid bij de mislukte staatsgreep.
Wraak
Een bron van Hearst zei over de VAE:
‘Ze weten nu dat Erdogan volledig aan de macht is. Ze mogen hem niet en zien hem als een man die uit is op wraak. Ze denken dat wanneer Erdogan klaar is met het zuiveren van Turkije, hij zich op landen zal richten die de couppoging steunden.’
Dat laatste kwam wat overdreven op me over. Waar zou Erdogans wraak dan uit kunnen bestaan? Zijn ze in de Emiraten bang dat hij de Burj Khalifa-toren in Dubai op gaat blazen?
Weet dat Turkije veel te verliezen heeft in de VAE, die een belangrijke bestemming zijn voor Turkse exportproducten. Bovendien zijn daar nogal wat Turkse bouwondernemers actief. Wat ik hier vooral lees is dat de grote broer van de Emiraten, Saoedi Arabië, bang is dat Turkije zich meer op Iran gaat richten.
Geld
Dahlan zou volgens Hearst geld aan de coupplegers hebben doorgesluisd. Op 25 juli schreef Yeni Safak ook al over geld dat naar de coupplegers ging. Alleen was het toen de Amerikaanse generaal John F. Campbell en de CIA die hen uitbetaalden via een bank in Nigeria.
Het wordt er zo niet duidelijker op. Ontvingen de coupplegers zowel geld van de VS, als de VAE? Zou kunnen. In dat geval wordt de samenzwering tegen Erdogan en zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) erg groot. Maar zolang niets waar is, is alles mogelijk. Zo dient er zeker ruimte te worden opeengehouden voor de mogelijkheid dat er vanuit geen van beide richtingen geld naar de coupplegers ging en dat we tegen een groot rookgordijn aankijken. Als het zo zit, werd er dan al een poging gedaan om een dwaalspoor aan te leggen toen Gercek Hayat in januari schreef over plannen in de VAE om Erdogan onderuit te halen?
Yeni Safak
In ieder geval vraag ik me nog steeds waar die aan Yeni Safak verbonden publicatie zich destijds op baseerde. Zoals ik me afvraag waarom het na 15 juli vrij zo lang duurde voor de Turkse media de link met de VAE legden. Toegeven, de informatie daaromtrent was in eerste instantie niet ruim voorhanden, met alleen bronnen in Israël en Iran. Maar ik kon die vinden, dus waarom slaagde men daar op de Turkse redactieburelen niet in?
Dat laatste geldt in het bijzonder voor Yeni Safak, gezien de verwijzing daar in januari naar het artikel in Gercek/Hayat van dezelfde maand. Dat een Nederlandse journalist zich iets kan herinneren wat de krant Hurriyet niet wist, is tot daaraan toe. Dat de redactie van Yeni Safak niet meer wist dat het een half jaar geleden een van de VAE uitgaande samenzwering tegen Turkije beschreef, is onvoorstelbaar. Ik kan me ook niet voorstellen dat Yeni Safak daar het artikel van David Hearst voor nodig had.
Kortom, waarom wachtte Yeni Safak twee weken met een verwijzing naar het artikel uit januari?
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
