Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Op de vroege ochtend van 11 februari werden gebouwen van de regeringsgezinde kranten Yeni Safak en Yeni Akit door kogels en molotovcocktails getroffen. Zoals vaker bij recente aanslagen in Turkije werd de aanval niet opgeëist. Vooralsnog is dat in ieder geval niet gebeurd.
Twee dagen later zegt een bron binnen de politie van verschillende Turks media dat de identiteit van de daders bekend is. Het zou gaan om leden van de in december 2014 door radicaal linkse activisten opgerichte Verenigde Vrijheidskrachten.
Volgens de bron in de politie bevindt het hoofdkwartier van deze organisatie zich in het Noord-Syrische Kobani en werkt ze samen met leden van de Marxistisch-leninistische MLKP en de Koerdische Democratische Eenheidspartij (PYD).
Dat laatste kan goed kloppen. Eerder was al bekend dat activisten van de MLKP zich aan de kant van de PYD hebben geschaard in de strijd tegen de Islamitische Staat (IS).
Opgelost?
Zijn de aanvallen op de gebouwen van Yeni Safak en Yeni Akit hiermee opgelost? Rechtse kringen in Turkije zullen daar wellicht vanuit gaan, maar er blijven een aantal opvallende omstandigheden.
Zo is de politie erg snel met het bekend maken van de ideologische identiteit van de daders. Dat heeft wel eens langer geduurd.
Eerder viel het tijdstip van beide aanvallen, vroeg in de ochtend, al op. Dit kan geïnterpreteerd worden als een voorzorgsmaatregel van de daders om schade in de vorm van persoonlijke slachtoffers te voorkomen.
Timing
Nu de PYD is genoemd valt de timing van de aanvallen om nog een andere reden op. Dat wil zeggen, door het hoogopgelopen meningsverschil deze week tussen Washington en Ankara over de PYD.
De in Turkije regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) eist van de VS dat ze de PYD als een terroristische organisatie beschouwen.
De Amerikaanse regering weigert dat omdat ze het aandeel van de PYD in de strijd tegen IS op prijs stelt. Deze controverse leidde er een paar dagen geleden toe dat een verbolgen president Erdogan de Amerikanen dwong een keuze te maken tussen Turkije en de PYD.
Omdat de politie de aanval op Yeni Safak en Yeni Akit nu via de Verenigde Vrijheidskrachten met de PYD in verband brengt, komt Erdogan in de gelegenheid om Washington voor een voldongen feit te plaatsen. Dat wil zeggen, over de status van de PYD als terroristische organisatie. Het valt dan ook niet te verwachten dat hij aan de door de politiebron geschetste toedracht zal twijfelen.
Contraproductief
Er wordt vaak gezegd dat hij die het meeste voordeel bij een misdaad heeft doorgaans de dader is. Het zou echter verkeerd zijn om op basis daarvan overhaaste conclusies te trekken. Het blijft mogelijk dat de Verenigde Vrijheidskrachten, en daarmee de PYD, verantwoordelijk is voor de aanvallen zonder dat er iets ‘dieper’ speelt.
Vanuit het perspectief van genoemde organisaties zou het echter contraproductief, om niet te zeggen dom zijn, om Erdogan – uitgerekend deze week – precies te geven wat hij ten aanzien van de VS goed kan gebruiken.
Zeg er iets van. Voorafgaand aan de verkiezingen van 1 november gaf de Koerdische PKK met haar aanslagen precies wat Erdogan nodig had om de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP) in een hoek te drukken. Sterker nog, de PKK doet nog steeds aan dergelijke ‘dienstverlening’. Gezien de mogelijkheid van een referendum over een nieuwe grondwet (of zelfs nieuwe verkiezingen) passen ook bij die situatie echter veel vraagtekens.
Wat blijft is dat Turkse veiligheidsdiensten een reputatie kennen als het om infiltratie van radicaal links gaat. Mede om die reden hing aan aanslagen die aan radicaal links werden toegeschreven al vaker een penetrant geurtje.
Kortom, de vraag blijft zich opdringen: de politie zegt de daders van de aanvallen op Yeni Safak en Yeni Akit te kennen, maar is dat pas sinds kort, of al langer?
Update: Turkije is vanmiddag begonnen met beschietingen van PYD-posities in de Azaz-regio van Noord-Syrië. Een verslaggever op een regeringsgezind kanaal in Turkije zei: ‘Als IS Turkije aanvalt, wordt IS door Turkije aangevallen, als de PYD Turkije aanvalt, valt Turkije de PYD aan.’
Volg Peter Edel op Twitter
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)
Erdogan speelt met vuur met zijn aanvallen tegen PYD in de omgeving van Azaz. Dat kan niet alleen leiden tot een crisis in de NATO (Obama versus Erdogan en Europa), maar ook tot een ernstig conflict met de Russen wanneer het opnieuw tot een treffen komt (maar nu aan de andere kant van de Turks-Syrische grens). Dan zijn de rapen echt gaar. In vergelijking daarmee zijn die paar kogels en molotovcocktails bij Yeni Safak en Yeni Akit slechts een onschuldige rimpeling.