Morbide nieuwsvacuüm in Turkije (COLUMN)

8
4

pkk images

Istanbul/Peter Edel (COLUMN) – Doorgaans is Turkije een land waar journalisten in geen enkel jaargetijde naar nieuws hoeven te zoeken. Het Turkse equivalent van het woord komkommertijd moet ook nog uitgevonden worden. Ondanks dat het land in vuur en vlam staat ervaar ik het op dit moment echter iets anders.

Toen de Koerdische PKK de aanslagen op politieagenten en militairen hervatte was dat groot nieuws, maar na drie weken is het nieuwe er vanaf. Iedere verse aanslag komt over als meer van hetzelfde. Hetzelfde geldt voor de vergeldingsoperaties van de Turkse strijdkrachten tegen de PKK in Noord-Irak. Die zijn ondertussen evenmin nog echt nieuws.

TV

Huilende familieleden van door de PKK aangeleverde ‘martelaren’ zijn een vertrouwd onderdeel geworden van de nieuwsprogramma’s. Ze vallen nauwelijks nog op tussen de verkeersongelukken die Turkse Tv-kanalen dagelijks de huiskamers in slingeren.

Begrafenissen van omgekomen PKK-strijders schitteren door afwezigheid op de beeldbuis. Wat dat betreft moeten we het doen met koele, door de strijdkrachten aangeleverde cijfers over de resultaten van de luchtaanvallen in Noord-Irak. In ieder geval is dergelijke informatie ook allang geen breaking news meer.

Als er uitzicht was op een oplossing lag het wellicht anders voor de journalistiek. De situatie zit echter zo vast als een huis. Selahattin Demirtas, de leider van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP), kan de PKK en de regering oproepen tot een wapenstilstand tot hij een ons weegt, maar een staakt het vuren is in de verste verten niet te bekennen. Zo is een soort morbide nieuwsvacuüm ontstaan in Turkije.

Erdogan

De PKK zegt de wapens pas neer te zullen leggen als de regering gestopt is met aanvallen op haar posities. President Erdogan legde de lat op zijn beurt nog hoger. Tijdens een afscheidsceremonie voor de vertrekkende opperbevelhebber Necdet Özel zei hij dat een door de PKK afgekondigde wapenstilstand onvoldoende is voor onderhandelingen. Nee, daartoe dient de PKK volgens hem de wapens te ‘begraven.’

Op deze manier gaan we geleidelijk aan terug naar de burgeroorlog van de jaren negentig en de daaraan gekoppelde chaos. Berichten over executies en slachtoffers onder de burgerbevolking op de kerfstok van de militairen, dragen bij aan de indruk dat het die kant op gaat.

Erdogan lijkt het best te vinden. Zolang de PKK doorgaat met aanslagen heeft hij een emotioneel argument in handen binnen zijn propagandaoffensief tegen de HDP. Bij de verkiezingen van 7 juni beroofde de HDP zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) van de parlementaire meerderheid. Bovendien verwijt hij de partij van Demirtas zijn droom over een presidentieel systeem aan stukken te hebben geslagen. Kwader kan je Erdogan niet maken.

Deze week omschreef Erdogan een uitspraak van Demirtas tegen een supermachtig presidentschap als een campagne tegen de ontwikkeling van Turkije. Viel te verwachten en zal het goed doen bij ultranationalisten die sowieso weinig van democratie begrepen hebben.

Erdogan had meer pijlen op zijn boog tegen de HDP:

‘De partij die het politieke verlengstuk is van een terroristische organisatie greep het vredesproces niet aan om problemen op een politieke wijze op te lossen.’

Alsof Erdogan niet zelf de stekker uit het vredesproces trok voorafgaand aan 7 juni, nadat hij begrepen had dat de AKP stemmen ging verliezen aan de HDP. En Demirtas maar oproepen tot een wapenstilstand. Heel voorstelbaar dat de HDP-leider de wanhoop nabij is.

‘Het vredesproces is bevroren’, zei Erdogan nog. Zonder hem had niemand dat begrepen…

Sentürk

Door het gebrek aan echt nieuws halen idioten de media. Zonder meer weerzinwekkend is de opmerking op Facebook van ene Ahmet Atilla Sentürk. Die schreef dat voor ieder slachtoffer van de PKK een HDP-parlementslid terechtgesteld dient te worden. De man is professor (in de mallotigheid kennelijk…) en het beste wat over hem te schrijven valt is dat de universiteit waar hij aan verbonden is hem schorste.

Dit soort helden beweert achteraf vaak dat hun woorden verdraaid werden. Sentürk gebruikte een Turks woord dat vertaald neerkomt op ‘neerhalen.’ Nee hoor, daarmee wilde hij niet zeggen dat HDP-volksvertegenwoordigers gedood moesten worden. In plaats daarvan dienen ze slechts uit het parlement verwijderd te worden, zei hij later.

Het doet een beetje denken aan de uitvluchten van vicepremier Bülent Arinc nadat die een paar weken geleden een vrouwelijk parlementslid van de Republikeinse Volkspartij (CHP) de mond had gesnoerd. Zij mocht ‘als vrouw niets zeggen’, vond hij.

De protesten waren niet van de lucht, maar zoals te verwachten viel ontkende Arinc dat het een aard had. Zo had hij het helemaal niet bedoeld. Maakte weinig indruk. Daarvoor ligt zijn opmerking van vorig jaar dat vrouwen volgens hem niet in het openbaar mogen lachen nog te vers in het geheugen.

Coalitie

De vorming van een coalitie dan. Nog zo’n tranendal waar bedroevend weinig nieuws over te melden valt. De AKP en de CHP onderhandelen weliswaar nog steeds, maar vrijwel niemand heeft er vertrouwen in dat het tot iets zal leiden. De gesprekken dreigen uit te lopen op de grootste tijdsverspilling uit de geschiedenis van de Turkse Republiek. Terwijl een coalitie die doordrongen is van de berg problemen waar Turkije mee worstelt, en snel aan het werk kan gaan om die op te lossen, toch het beste is dat Turkije op dit moment kan gebeuren.

De geschilpunten tussen beide partijen liggen voor het oprapen. De CHP verwacht op vijf punten een soepele opstelling van de AKP: buitenlandbeleid, economie, onderwijs, een nieuwe grondwet en ‘sociale vrede’, waarmee ook een oplossing voor het Koerdische probleem wordt bedoeld.

De kans dat de AKP op deze punten in een voor de CHP bevredigende mate toe zal geven is nihil. Premier Davutoglu wil misschien nog wel, maar als het puntje bij paaltje komt is hij toch niet meer dan een parmantige Jan Klaassen waar de hand van poppenspeler sultan Tayyip I in steekt.

Grondwet

Erdogan wenst nu eenmaal geen regeringsverbintenis tussen de AKP en de CHP. Nieuwe verkiezingen, daar is hij op uit. Hij kon dan deze week zeggen dat hij een coalitie wenst, maar het klinkt weinig overtuigend. Op een vraag van een journalist of de grondwet niet tijdelijk aangepast kan worden om de AKP en de CHP meer tijd te geven voor coalitieonderhandelingen, antwoordde hij dat hem de bevoegdheid daartoe ontbreekt. Toen hij eerder dit jaar een loopje nam met de grondwet door in te grijpen in de dagelijkse politiek meende hij echter zeker niet dat hem de bevoegdheid daartoe ontbrak.

Critici hebben het al vaak geschreven: Erdogan hoopt met nieuwe verkiezingen de HDP terug te kunnen dringen zodat de AKP de parlementaire meerderheid kan heroveren. Toch staat het geenszins vast dat herverkiezingen een significant andere uitslag zullen geven. Heel goed mogelijk dat de uitslag in de buurt komt van die van 7 juni. Wat zal er in dat geval gebeuren? Luistert de AKP dan wel naar de wens van de bevolking zoals dat nu niet gebeurt? Of zullen er net zolang nieuwe verkiezingen volgen tot Erdogan zijn zin krijgt? Klinkt bezopen dat laatste, maar ik kijk nergens meer van op.

De AKP en de CHP kondigden aan eind deze week een definitieve beslissing bekend te maken. De verwachtingen zijn zoals gesteld niet hooggespannen, maar wie weet, de wonderen zijn de wereld nog niet uit. Ik hoop van ganser harte dat het alsnog lukt. Niet alleen gezien de problemen in Turkije en omdat een coalitie aansluit bij de wens van de stemmers, maar ook omdat er dan voor journalisten weer eens echt nieuws over Turkije te melden valt.

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

8 REACTIES

  1. ‘Begrafenissen van omgekomen PKK-strijders schitteren door afwezigheid op de beeldbuis. ‘
    .
    Wat had jij gewild dan? Een staatsbegrafenis voor die honden, compleet met medailles en onderscheidingen?
    .
    Natuurlijk hoor je daar niks over. Die honden moet je massaal in een kuil flikkeren.
    Liefst rechtop met hun kop naar beneden, dan passen er lekker veel op een vierkante meter en verspillen we niet teveel grond aan ze.

  2. ‘De protesten waren niet van de lucht, maar zoals te verwachten viel ontkende Arinc dat het een aard had. Zo had hij het helemaal niet bedoeld. Maakte weinig indruk. Daarvoor ligt zijn opmerking van vorig jaar dat vrouwen volgens hem niet in het openbaar mogen lachen nog te vers in het geheugen.’
    .
    Gelukkig ben jij een objectieve journalist, toch Edeltje? Jij verdraaid het nieuws helemaal niet.
    Maar ik zal je een kans geven om jezelf te herstellen.
    Vraag: Hoe heeft Arinc zijn opmerking over in het openbaar lachende vrouwen exact geformuleerd?
    (Hint: dat was niet de gechargeerde uitspraak zoals jij hier suggereert. Gewoon even objectief blijven zonder iemand die je niet mag op ongepaste wijze belachelijk te willen maken.)

  3. ‘Terwijl een coalitie die doordrongen is van de berg problemen waar Turkije mee worstelt, en snel aan het werk kan gaan om die op te lossen, toch het beste is dat Turkije op dit moment kan gebeuren.’
    .
    In jouw visie is dat het beste voor Turkije ja. Want jij hoopt immers dat op de 1 of andere manier de locomotief die AKP heet gestopt kan worden, en ‘dwarsligger’ CHP is in jouw ogen een goed instrument om dat te bereiken.
    .
    Het beste voor Turkije is gewoon dat de AKP bij de aanstaande verkiezingen gewoon weer een meerderheid verwerft, omdat de HDP vanwege de strategische stemmende CHP-spijtoptanten en hun machteloze rol tov de PKK de kiesdrempel niet haalt.
    Alleen dan komt het goed met Turkije en gaan we hopelijk verder op de glorieuze weg waar we ons 13 jaar lang op bevonden.
    .
    Natuurlijk, een gruwel in jouw ogen. Maar dat is een goed teken, want een gruwel in jouw ogen is een juweel in de mijne, en een zegen voor het land.
    .
    Democraat die je bent, vind je het goed dat Erdogan met het enorme mandaat dat hij ook bij de laatste verkiezingen weer kreeg van de Turkse bevolking zijn rol helemaal uitspeelt en alles in het werk stelt om zijn partij weer terug in het zadel te helpen?
    Wat zit je nou eigenlijk te klagen? Moet Rutte van jou in Nederland er soms ook voor zorgen dat Samsom premier wordt ofzo?
    Wat zit je nou voor kwats uit te slaan…?

    • Snel aan het werk om jullie eigen zooi op te ruimen bedoel je. opschieten opschieten voor het te laat is ,haast is geboden .. waar zullen jullie eens beginnen uuuuh effe denkuuuuuh ..

  4. Zeg Peter…je mag Stratenmaker niet zo plagen hoor. Daar wordt ie zenuwachtig van en gaat ie lelijke dingen zeggen. Ja we snappen ook wel dat ie de democratische houding niet begrijpt. Maar toch…. straks gaat ie huilie huilie doen.
    gossie..toch

    • De enige omschrijving van democratie is: De meerderheid bepaalt wat er gebeurd.
      Maar dat begrijp jij dan weer niet.
      Nu zit je zelf al 13 jaar lang huilie huilie te doen, en straks in November worden er nog eens 4 jaartjes aan vast geplakt, dus ga je traankliertjes maar vast trainen voor nog eens 4 jaar janken.

      • Exact de foute uitleg van deze lieve Stratenmakertje. Eenzijdig en te absoluut.
        Dus nu even een bijles(je) van Wikipedia.

        Tocqueville stelde dat vrijheid en gelijkheid op gespannen voet met elkaar staan. Een te grote vrijheid gaat ten koste van de gelijkheid, maar andersom geldt hetzelfde. Ook waarschuwde hij voor de tirannie van de meerderheid. Niet alleen kunnen minderheden zo in de verdrukking komen en hun toevlucht zoeken in geweld, ook de meerderheid zelf kan hier het slachtoffer van worden.

        Zakaria stelt dat in West-Europa de rechtsstaat en de bescherming van vrijheid voorafging aan verkiezingen waarbij het grootste deel van de bevolking is betrokken, waardoor een liberale democratie kon ontstaan. In landen waar deze bescherming ontbreekt, zou de kans groot zijn op een onvrije democratie.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here