De nepislam binnen de AKP (COLUMN)

8
8

sait images

Istanbul – Bij de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) wordt Allah aanbeden, maar de mammon niet minder. Religie en fortuin vergaren gaan er met andere woorden hand in hand.

Voor wie de laatste dertien jaar hogerop wilde komen in Turkije waren goede contacten met de AKP essentieel. Beter nog was om deel van die partij uit te maken. Een strenge geloofsovertuiging was daarbij een pre. Dat plaatste carrièrejagers zonder veel boodschap aan het geloof voor een dilemma. Een stukje theater bood uitkomst.

Rifat Sait

Zo werd het nadat de AKP aan de macht was gekomen plotseling een stuk drukker in moskeeën nabij regeringsgebouwen in Ankara. Anderen gingen nog wat verder. Zoals Rifat Sait, een (voormalige) AKP-parlementariër wiens naam bij de verkiezingen van 7 juni jl. op de kandidatenlijst van de AKP prijkte.

Vorig jaar ging Sait samen met zijn echtgenote op de hajj, de voor moslims verplichte pelgrimstocht naar Mekka. Terug in Turkije besloot Sait zijn baard niet meer te scheren en gaf zijn vrouw er blijk van het goddelijke licht te hebben gezien door een hoofddoek te dragen. Het leek allemaal niet vromer te kunnen.

Tegenslag

Zoals bekend kreeg de AKP bij de verkiezingen een fikse tegenslag te verduren. Door de combinatie van stemmenverlies en de geslaagde onderneming van de Democratische Volkspartij (HDP) om de kiesdrempel van tien procent te halen, verloor de AKP veel zetels in de volksvertegenwoordiging. De partij raakte daar zelfs de meerderheid kwijt.

Rifat Sait behoorde tot de ongelukkige AKP-kandidaten die de boot misten; hij zag zijn zetel naar de oppositie verdwijnen. Vervolgens gebeurde er iets opmerkelijks: bij Sait ging de baard eraf en bij zijn vrouw de hoofddoek.

Sait ontkende een verband met de verkiezingsuitslag, maar toch vroegen kritische journalisten zich af hoe diep het geloof bij hem zit. De veronderstelling dat zijn geestelijke ontwikkeling vooral zijn maatschappelijke carrière diende kon niet uitblijven.

Egemen Bagis

De kwestie rond Sait bracht de vorig jaar uitgelekte opname terug in herinnering, waarop oud-minister van Europese Zaken Egemen Bagis tegen een vriend zei dat de islam geen erg belangrijke rol in zijn leven speelt. Zoals hij het bracht behoort het gebed voor hem tot de verplichte oefeningen, wat hij dan maar doet om ervan af te zijn. Dat kwam hem op veel kritiek te staan van godsdienstgeleerden.

De verdachte vroomheid van Sait en Bagis staat niet op zich. De pretentie van diepe gelovigheid is niet alleen een erkend middel om hoger op te komen in de AKP, maar bijvoorbeeld ook binnen de daaraan verbonden media.

Volgens een theoloog die anoniem door de Turkse media werd geciteerd heeft schijnreligiositeit een fnuikend effect op het aanzien van de islamitische gemeenschap:

‘Dit soort nepmoslims schaden het beeld dat de samenleving van vrome gelovigen heeft. Vijftien jaar geleden kon je erop bouwen wanneer over iemand gezegd werd “dit is een belijdende gelovige”. Nu vraagt de samenleving zich af of het integer is, of dat het gespeeld wordt om er financiële en andere voordelen uit te halen.’

Corruptie

Dezelfde theoloog maakt zich er zorgen over dat corruptie acceptabel is geworden in kringen van godvruchtige moslims:

‘Corruptie heeft zich zo snel verspreid dat het de norm is geworden. Vrome moslims die binnen een paar jaar rijk zijn geworden beschouwen het als normaal en niet als iets om beschaamd over te zijn; zelfs niet als iets dat verborgen gehouden moet worden. Ze denken dat het hun recht is. Voor ons in het pijnlijk om te zien. Iedereen weet dat deze regeringsmedewerkers zich geen flats of auto’s kunnen veroorloven zonder corrupte zaken te doen, maar niemand reageert. Het gebeurt in alle openheid. Voor deze nepmoslims, die het tonen van religieuze symbolen gebruiken om er financieel beter van te worden, is het acceptabel om naar ware beginselen te verwijzen, omdat het geen gelovigen zijn.’

Verval

Het aantal vrome gelovigen kan de laatste jaren dan toe zijn genomen in Turkije, maar tegelijkertijd zijn godsdienstgeleerden er verontrust over het verval van islamitische waarden. Een van hen is Hayri Kirbasolglu, die eerder kritiek had op de tendens binnen de AKP om president Erdogan op het niveau van kalief te plaatsen. Ook voor Kirbasoglu is de islam in Turkije bezoedeld geraakt met oneigenlijke intenties:

‘In het laatste decennium hebben we een diep verval van islamitische waarden gezien; deze mensen handelen puur en alleen om er zelf beter van te worden. De bittere grap is dat de vijf pilaren van de islam in Turkije nu gereduceerd worden tot drie: politieke carrière, geld en roem. De kernwaarden van de islamisten komen zo in verval.’

Vertrouwen

Dat de AKP zo aan vertrouwen inboet kan niet uitblijven, vindt Zeynep Bozdas van de Koerdisch-islamistische partij Huda-Par:

‘Bepaalde mensen veranderen hun waarden om ze aan te laten sluiten bij die van de regering. Zij die zich ooit als seculier probeerden te bewijzen, trachten anderen er nu van te overtuigen dat ze vrome moslims zijn. Ze veranderen hun kleding en de inrichting van hun huis, reciteren Arabische woorden, en pretenderen zelfs te bidden en religieuze bijeenkomsten bij te wonen. We willen graag denken dat mensen oprecht geloven; niemand wil het geloof bekritiseren. Maar wanneer je deze maskerade om politiek of religieus voordeel te halen ziet, is het moeilijk om je ergernis te verbergen. De AKP heeft veel vertrouwen verloren omdat ze mensen beloont die ontmaskerd zijn, zoals Egemen Bagis.’

Hypocrisie

De integere gelovigen niet te na gesproken, gaat geloof vaak gepaard met hypocrisie. De eerste religie die daar een uitzondering op vormt moet nog uitgevonden worden. Hypocrisie is een menselijk trekje en religie is nu eenmaal mensenwerk. Voor de islam geldt dat niet minder dan voor andere geloven.

Neem Saoedi Arabië, waar de elite zich aan zaken bezondigd die anderen het hoofd doet verliezen. Of het barbarisme van de Islamitische Staat (IS), dat weliswaar in naam van Allah wordt begaan, maar door oprechte moslims wordt verworpen. Met een gedeformeerde islam binnen haar gelederen sluit de AKP op haar eigen manier aan bij dit soort schijnheiligheid.

Istanbul/Peter Edel

8 REACTIES

  1. Dat de hierboven aangehaalde theoloog anoniem wordt geciteerd en waarschijnlijk zelf niet bij naam wil worden genoemd, spreekt boekdelen over het huidige klimaat in Turkije. Zou de man reden hebben om repressie van de AKP welgezinde Diyanet te vrezen? Wanneer dat zo is, betekent dat niet alleen seculieren, maar ook vrome en integere moslims de mond wordt gesnoerd. Overigens zijn deze praktijken niet typisch Turks en kent de westerse geschiedenis talloze (historische, maar ook actuele) voorbeelden van onzalige verbintenissen tussen machthebbers en religie.

    Daarom denk ik dat het verlies van de AKP ook te maken zou kunnen hebben met haar (onislamitische) corruptiepraktijken. Dat moet toch ook ergernis wekken bij moslims die niet uit gewoonte, maar uit oprechte en diepe overtuiging vijf maal per dag bidden?
    Het zou goed zijn wanneer een volstrekt onafhankelijk onderzoeksbureau deze veronderstelling wel of niet kan bevestigen. Al is het maar ter lering van alle huidige en toekomstige, wel of niet seculiere machthebbers.

  2. Rotte appels heb je overal. Kijk maar eens naar de leugenaar Tezcan Karakus van Chamber of Architects of Turkey (CAT). Deze leugenaar beweerde onlangs dat het maaltijd georganiseerd door Erdogan ter gelegenheid van ramadan in het paleis Aksaray 6.5 miljoen TL bedroeg. Dit soort tuig moet je gelijk opsluiten voor minstens 10 jaar!

  3. Gesteld dat Tezcan Karakus een leugenaar is, dan begrijp ik niet waarom die ene rotte appel voor minstens tien jaar moet worden opgesloten en andere rotte appels vrijuit gaan ‘omdat je die overal hebt’. Of bedoelde je dat niet Maho?

  4. Kees,laat dat gesteld maar weg, het is zo. 10 jaar opsluiten geldt net zozeer voor de rotte appels binnen de AKP als daar buiten. Wat mij steeds opvalt is dat AKP naar voren wordt geschoven en over de rest wordt niet of nauwelijls geschreven.
    Terwijl deze site Turksnieuws heet gaat 80-90 procent over de AKP en alleen maar in het negatief. Dit zou er op neer komen dat alles buiten de AKP 100% eerlijk is en nooit iets kwaads of fouts uithaald… Geloof je het zelf?

  5. Even een tussendoortje: Lekker zeg zonder die klote reclame banners ” Acces Denied ( Policy_denied )!!….heerlijk. 😉

  6. @ Maho
    .
    Ik zal niet beweren dat AKP-ers meer of minder corrupter zijn of meer of minder liegen dan de rest. Sterker nog: ik durf zelfs niet te beweren dat (wat vaak wordt verondersteld) de Nederlandse cultuur van zichzelf ‘eerlijker’ is dan de Turkse. Zo stond er vandaag een groot artikel in de Volkskrant waaruit blijkt hoe men (lees: bestuurders en de top van het bedrijfsleven) in Nederland elkaar vaak de bal toespeelt. Dan gaat het niet zozeer om gesloten enveloppen, maar om het elkaar via vriendennetwerken gunnen van goed betaalde (bij)banen en opdrachten. ‘Ons kent ons’. Meestal (nog net) binnen de grenzen van de wet, maar in moreel opzicht verwerpelijk.
    .
    Maar ik durf wel te beweren dat de gelegenheid de dief maakt – en ik heb het vermoeden dat die gelegenheid in Turkije groter is dan bij ons. Het feit dat Erdogan zich fel verzet tegen onderzoek naar corruptiepraktijken spreekt boekdelen.
    Wat ik van mensen als jij niet begrijp is dat je bereid bent om het slechte te bagatelliseren door naar het misbruik van andere slechterikken te verwijzen. Ik denk dat je daarmee de AKP niet effectief verdedigt, maar eerder een slechte dienst bewijst. De laatste verkiezingsuitslag maakt duidelijk dat er bij veel Turken een ander lichtje dan het AKP-gloeilampje is gaan branden. ‘Hoezo Gerechtigheid?’ vragen zij zich af.
    .
    Abraham Lincoln heeft ooit gezegd: ‘Men kan sommige mensen voortdurend bedriegen, en alle mensen een tijdje, maar men kan niet alle mensen altijd bedriegen.’ Je begrijpt vast wel dat ik het niet over jou heb, maar over vriendje Erdogan en zijn entourage.

  7. @ Maho

    En wanneer ik toch te hard uithaal naar de AKP en Erdogan: natuurlijk erken ik en anderen dan er sinds 2002 veel ten goede is veranderd in Turkije. Ik heb daar meermalen op gewezen en natuurlijk moet dat ook worden gezegd. Maar we hebben het nu over verwerpelijke zaken naar aanleiding van wat Edel de nepislam binnen de AKP noemt.

  8. Mijn mening is dat Edel het islamitische aspect binnen de AKP onevenredig benadrukt.
    Ik ga niet eens beginnen met te beweren dat ik een goede moslim zou zijn, integendeel, ik doe bijna alles wat Allah verboden heeft en bijna niks wat Allah de mensen gebied te doen.
    Het interesseert mij in dit verband ook vrij weinig wat anderen van de islamitische allures van AKP-ers vinden of wat AKP-ers zelf van hun partijgenoten in dat kader vinden.
    Al eerder beleed ik hier de stelling dat ik net zo makkelijk van de AKP afstap als hun beleid mij niet meer bevalt of wanneer ik denk dat zij Turkije meer schade dan goeds brengen.
    Dat heeft niets met islam, maar puur met materieel gedreven motieven te maken. Ik ben van mening dat politiek het openbare leven van mensen vorm mag geven en niet hun privé leven.
    Weliswaar beweerden velen – met name seculieren – dat de AKP het privé leven van mensen tot in de slaapkamer zou beïnvloeden, maar ik als AKP-er heb mijn privé leven de afgelopen 13 jaar op geen enkele wijze aangepast aan de ideeën van de AKP, misschien zelfs wel een beetje in tegengestelde richting. Maar het heeft mij nergens gehinderd bij mijn Turkse activiteiten, noch ben ik er ooit op aangesproken door AKP-ers of overheidsinstellingen.
    .
    Ik ben het daarom uit eigen ervaring niet eens met de overdreven stellingen van anti-AKP-ers over de islamitische ambities van de AKP. Ik blijf bij mijn mening dat de AKP voor 90% liberaal gemotiveerde politiek bedrijft, en slechts voor 10% islamitisch. En dat vind ik een gezonde balans, die het leven in Turkije goed weerspiegelt.
    .
    Zou deze verhouding anders zijn geweest, dan zouden eerdere stellingen van seculieren zoals ‘Erdogan/AKP willen Turkije in Iran 2.0 veranderen’ intussen al wel bewaarheid zijn geweest. Immers, 13 jaar is lang genoeg om in ieder geval ver over de helft van de weg naar zo’n doel te geraken, zeker als je in die 13 jaar steeds een absolute meerderheid in het parlement hebt gehad.
    Maar behalve het democratische element dat hoofddoekjes nu overal in Turkije toestaat is er niets wezenlijks veranderd in het dagelijks leven.
    Wat overigens aantoont dat de eerder genoemde seculieren puur en alleen uit jaloezie stemming aan het maken waren.
    .
    Daarnaast lijkt het me evident dat ook de regeringsleden en parlementsleden er feitelijk net zo instaan als ik en hun leven meer laten leiden door hun portemonnee dan door Allah. Misschien komen zij er alleen niet eerlijk voor uit wat ik wel doe, want het interesseert mij persoonlijk helemaal niks wat anderen van mij vinden.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here