Istanbul – ‘Samen met de Koerden gaan we er iets moois van maken’, zei een medestander van de in Turkije regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) enthousiast op het hoogtepunt van de euforie over het Koerdische vredesproces. Was niet eens zo lang geleden, maar toch lijkt het een eeuwigheid.
De pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP) is voor de AKP ondertussen getransformeerd van onderhandelingspartner tot gevreesde vijand. Met de geluiden dat religieuze Koerden die altijd AKP stemden zich nu ook tot de HDP bekeren groeit immers de verwachting dat die partij de kiesdrempel van tien procent gaat halen.
Ondanks dat de meeste peilingen nu in die richting wijzen zal het waarschijnlijk kantje boord worden. Dat president Erdogan bij wijze van spreken midden in de nacht gillend wakker wordt bij de gedachte aan een zegevierende HDP laat zich echter raden. Zijn zoete droom over een presidentieel systeem zou dan immers aan diggelen vallen.
Daarom is de AKP een offensief tegen de HDP begonnen waarbij weinig in de kast blijft liggen. Vicepremier Yalcin Akdogan dreigde dat het Koerdische vredesproces afgelopen is wanneer de HDP de kiesdrempel weet te slechten. Met andere woorden, als de Koerden vrede willen moeten ze geen HDP maar AKP stemmen. Akdogan:
‘We vertellen dit in het bijzonder aan hen die HDP willen stemmen. Wanneer de AKP haar macht verliest omdat de HDP de kiesdrempel haalt , dan zal er niet langer een vredesproces zijn.’
Als het aan Akdogan ligt is het vredesproces volledig een zaak van de AKP:
‘Wij zijn de eigenaar van het vredesproces. Wij zijn het begonnen. Daarom zijn wij het die er navolging aan zullen geven.’
Het klonk alsof de HDP niet bestaat voor Akdogan. Hij gaf nog een extra trap door de HDP te beschuldigen van samenwerking met de parallelle staat (AKP-jargon voor de beweging van imam Fethullah Gülen).
Dat laatste is totaal ongeloofwaardig. De HDP deelt haar achterban met die van de PKK, die in Zuidoost-Turkije jarenlang met de Gülenbeweging in een concurrentieslag verwikkeld was. Bij de HDP en de PKK haten ze Gülen misschien nog wel meer dan Erdogan.
Doet er niet toe voor de AKP, waar iedereen die kritiek heeft op Erdogan, of zijn presidentieel systeem in de weg staat, voor lid van de parallelle staat wordt uitgemaakt. Zelfs al gaat het om critici van de AKP gaat die zelf een bloedhekel hebben aan de in Pennsylvania woonachtige imam.
President Erdogan was ook al zo vriendelijk over de HDP. Toen hij gevraagd werd te reageren op de weigering aan de HDP om op het gevangeniseiland Imrali te overleggen met PKK-oprichter Abdullah Öcalan zei hij:
‘Het is niet aan Kandil (de bergen waar de PKK zich verstopt –P.E.) om te beslissen over ontmoetingen.’
Erdogan beschuldigde de HDP ervan Koerden in Zuidoost Turkije onder druk te zetten. Ook verweet hij die partij het woord ‘vrede’ te gebruiken:
‘Welke vrede? Is dit soort vrede mogelijk.’
Erdogan reageerde verder op een vraag of de PKK de gewapende strijd zal hervatten wanneer de HDP er niet in slaagt om de kiesdrempel te halen. De regering zal dan volgens hem alles doen wat nodig is om de veiligheid in Turkije te waarborgen. Erdogan:
‘De strijdkrachten en de politie, noch de natie, nemen een dergelijke dreiging serieus, maar als ze die stap toch nemen, zullen ze er zwaar voor betalen.’
‘Samen met de Koerden gaan we er iets moois van maken’, zei een medestander van de AKP niet al te lang geleden…
Istanbul/Peter Edel
